Geloven in een God die niet bestaat
Een aantal jaren geleden heb ik een boek gelezen getiteld De kunst van het nietsdoen. Veel mensen reageerden met: "Oh, dat zou ik ook wel willen, een tijdje niets doen." Daar ging het boek echter helemaal niet over. Dat boek ging over Taoïsme en de gebeurtenissen in je leven op je af laten komen, van alle kanten bekijken, en dan weer verder gaan met je leven. Niet steeds in willen grijpen, dingen naar je hand willen zetten of bezweren. In het nu leven, de weg gaan die klaarblijkelijk zo moet zijn.
Bij dit boek van Klaas Hendrikse reageren mensen hetzelfde "Dat is toch dat boek van die dominee die niet in God gelooft? Dat is toch die atheïst?." Opschudding alom. Een atheïst maar toch dominee? Ook hier roept het boek al een beeld op zonder dat de inhoud bekend is. Maar ik heb zelden iets gelezen dat door een zo bevlogen mens is geschreven met een enorm oprechte, open en eerlijke wil om mensen te laten zien dat God er juist wel is alleen niet op de manier zoals Hij gepresenteerd wordt. Die God bestaat niet.
Hendrikse stelt dat het woord 'geloof' bijna onlosmakelijk verbonden is met geloven in God. Maar wat of wie is God? Niet het plaatje wat wij in ons hoofd hebben, of het beeld in de kerk. Niet de almachtige, alwetende, de heiland. Maar... God is dat wat met je meegaat, bij je is. Dé God bestaat niet. Het is jouw God, mijn God, zijn God, haar God, precies hoe je hem zelf ervaart. God is beweging, voortgang. God is een ervaring, het is niet een beeld, een plaatje.
God is liefde wordt er gezegd. Hendrikse stelt, God kan als liefde zijn. Liefde is eigenlijk ook niet in woorden te vatten en zo is God geen naam te geven omdat het niet in woorden te vatten is. Daarom wordt het God genoemd, omdat er eigenlijk geen naam aan te geven is... (zoals de Taoïsten zeggen, zo gauw je iets Tao noemt is het geen Tao meer).
Door er op uit te gaan, open te staan, doe je ervaringen op. De ene ervaring kun je later gebruiken, de ander niet. Mensen die star blijven en nergens voor open staan beperken zichzelf door binnen de muren te blijven van hun beperkte zicht. Juist door de weg op te gaan (zoals Mozes) juist door te kijken wat jou wel of niet aanspreekt, juist door te ervaren, leer je wat bij jou past, wat voor jou goed voelt. Mozes ging ook op weg, niet wetende wat hem te wachten stond, maar hij ging wél en God ging met hem mee... Via de mens is God aanwezig, zonder mens geen God. "Voor mij is God niet een aanbiddelijk wezen, maar iets wat met en tussen mensen kan gebeuren."
Een ervaring is pas een ervaring als je het daadwerkelijk ook zo voelt.
Als voorbeeld wordt het journaal genoemd. Je kijkt er naar en ziet het, maar ervaart niet wat je ziet. As je het wel zou ervaren/voelen dan zou je het geen twintig minuten volhouden omdat de ervaringen te heftig zijn bij het zien van bijv. een hongersnood, bomaanslag...
De bijbel is een boek waarin staat hoe mensen dingen ervaren hebben zegt Hendrikse. Door zo'n benadering van de bijbel (en niet wat in de bijbel staat IS de absolute waarheid en verder geen discussie mogelijk) blijft de kerk in beweging.
Hendrikse maakt zich grote zorgen om de leegloop van de kerken, om de mensen die wel in iets (de ietsisten) geloven maar in de kerk hun draai niet meer kunnen vinden. In klip en klare taal vertelt hij ook hoe dat komt. De kerk is een star, log apparaat en weigert met de tijd mee te gaan. De regels opgesteld in de Middeleeuwen zijn sindsdien niet veranderd. De wetenschap heeft enkele beweringen vanuit de kerk weerlegd maar de kerk wijst het van de hand.
Hendrikse noemt intelligent design 'via de achterdeur proberen God weer de kerk in te krijgen'. En… Waarom mag het evolutieverhaal niet ingevoegd worden in het geloof? Doordat de kerk totaal niet open staat voor nieuwe dingen, jaagt ze mensen weg. Hendrikse beweert dat de kerk een open huis moet zijn waar mensen met hun vragen terecht moeten kunnen maar... die antwoorden moeten wel aansluiten bij de huidige wereld, en er moet ook gezegd kunnen worden dat er misschien geen antwoord is. De ietsisten moeten serieus genomen worden en niet met bijbelteksten om de oren geslagen worden. De atheïsten moeten welkom geheten worden, dat breekt open, laat mensen nadenken.
Net zoals Mozes, zou de kerk ook op weg moeten gaan, open staan, en moeten kijken wat op haar weg komt, in beweging blijven. Pas dan leeft iets.
Hendrikse heeft bewust alle moeilijke kerkelijke taal achterwege gelaten. Ook humor ontbreekt niet in zijn manifest.
Wat Hendrikse doet is proberen de boel open te breken, tot discussie te komen maar dan wel een discussie in het hier en nu, met de hedendaagse kennis en in een hedendaags taalgebruik.
Paperback | 204 Pagina's | Nieuw Amsterdam ISBN10: 9046803082 | ISBN13: 9789046803080
© Dettie, november 2007
Voor meer informatie over de schrijver en het boek, klik op de afbeelding van het boek.
Reageren? Klik hier!