Nederland drugsland
De lokroep van het geld, de macht van criminelen, de noodzaak die te breken (en hoe dat dan te doen)
Pieter Tops en Jan Tromp
Dit is een onthullend boek voor diegenen die niet door hebben hoe ernstig de situatie in Nederland is. Het is ook een ontluisterend boek. De rechtsstaat, waar we trots op zijn, verkeert niet in goede staat, maar is in verval geraakt.
Wie in dit boek begint te lezen krijgt al in het eerste hoofdstuk schokkende zaken te verwerken.
Het proces van ondermijning van de rechtsstaat is zo ver voortgeschreden dat de vraag aan de orde komt of het probleem nog wel oplosbaar is. De auteurs zijn daar niet zeker van (blz. 12).
De tentakels van de drugsmaffia zitten overal. In de onderwereld, maar ook in de bovenwereld. In het laatste geval moeten we denken aan juristen, banken, accountants, scholieren, havenmedewerkers, ambtenaren. Daar tegenover staat ‘een karrenvracht aan onvermogen van autoriteiten en instellingen’ (blz. 14).
Er is vermoedelijk geen land ter wereld ‘waar de drugsgebruiker zo beminnelijk met rust wordt gelaten als in ons land’. Het gevolg is dat er een parallelle economie van onvoorstelbare omvang is ontstaan. (blz. 15).
Dat het zo ver kon komen is een gevolg van morele onverschilligheid (blz. 15).
De auteurs hebben hier een heel belangrijk punt te pakken. De Nederlandse samenleving heeft drugs geaccepteerd. Op de duizenden festivals die per jaar her en der in het land worden gehouden is het gebruik van pillen volstrekt normaal. Er is een cultuur van permanent feesten ontstaan. Maar dat is geen basis om een maatschappij op te bouwen. De auteurs citeren met instemming hoogleraar Paul Scheffer: Gedogen maakt een samenleving niet vrijer, maar biedt ruimte aan mensen met macht en slechte bedoelingen (blz. 28).
Hennepkwekers stelen per jaar een miljard kWh aan elektriciteit. Dat is meer dan alle huishoudens in Rotterdam in een jaar verbruiken. Opsporingsinstanties stuiten op de privacywetgeving. Persoonsgegevens mogen niet verstrekt worden (blz. 58). Wijkagenten zijn meer welzijnswerkers dan handhavers van de wet (blz. 121). Instanties werken compleet langs elkaar heen. De politie is structureel overbelast. Rechtbanken laten zaken lopen wegens een gebrek aan capaciteit.
Het zou helpen als zware criminelen niet meer vrij werden gelaten uit voorlopige hechtenis (ze wijken uit naar het buitenland), de straffen hoger werden, de bewijslast werd omgekeerd (hoe kom je aan dit geld) en de privacywetgeving de arm van de wet niet zou beknotten (blz. 147).
In Italië geldt een bepaling in het strafrecht dat een verdachte de herkomst van zijn geld moet kunnen verklaren en anders valt het geld toe aan de staat. Het Nederlandse strafrecht is daaraan tegengesteld. Het is echter heel lastig om te bewijzen dat iemand onrechtmatig aan zijn geld is gekomen. Het is heel gemakkelijk om aan te tonen dat je je geld op legale wijze hebt verkregen.
De gegevens in dit boek zijn allemaal alarmerend. Het angstbeeld is dat de drugswereld te machtig is geworden om nog getemd te kunnen worden (blz. 157).
En de grote vraag is dan ook: is er nog een uitweg?
De auteurs zijn niet tegen legalisering van drugs. Maar met legalisering zal de drugscriminaliteit niet verdwijnen. Al was het maar omdat het grootste deel van de Nederlandse drugs wordt geëxporteerd. Ze willen niet verbieden, ook niet vrijgeven, maar beheersen. Wat de auteurs voor ogen staat, is het kapotmaken van het verdienmodel van de criminele drugsindustrie. Het gaat dan om de strijd tegen het witwassen van zwart geld, het afpakken van geld waarvan de legale herkomst niet aangetoond kan worden, het in beslag nemen van panden waar drugs geproduceerd en opgeslagen worden. Het vergt een krachtsinspanning van alle betrokken instanties en dat voor decennia.
Dit boek verdient brede aandacht in de Nederlandse samenleving. Het begint ermee dat burgers beseffen hoe groot, hoe ernstig en hoe diepgeworteld de drugsmaffia zich heeft gevestigd. De integriteit van de samenleving staat op het spel. Het is hoog tijd dat goedwillende burgers inzien hoe groot het probleem is, zodat het draagvlak ontstaat voor een resolute, krachtige aanpak. Zoals een politiecommandant zei: “Zorg nou eerst dat de Nederlandse samenleving het erg vindt”. Dit boek legt daarvoor de basis.
Pieter Tops is lector aan de Politieacademie en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Leiden. Jan Tromp is journalist en was adjunct-hoofdredacteur van de Volkskrant.
ISBN 9789463820950 | Paperback | Omvang 263 blz. | uitgeverij Balans | oktober 2020
© Henk Hofman, 3 november 2020
Lees de reacties op het Forum en/of reageer, klik HIER