Herman van Veen

Bevrijdingskind
Herman van Veen, Rob Chrispijn

Herman van Veen werd 14 maart 1945 geboren en vertelt daar een leuk verhaal over. Het feit dat hij in het bevrijdingsjaar is geboren is het gegeven dat op de achtergrond van dit boek een kleine rol speelt. Ook zijn liedjesschrijver Rob Chrispijn dist verhalen uit zijn leven op: ‘In dit boek rijgen mijn vriend Rob en ik om en om met liedjes als kralen onze naoorlogse verhalen aan elkaar’, pagina 9.

Het boek heeft een zeer persoonlijke inslag, is kleinschalig maar raakt soms ook aan gebeurtenissen in de toenmalige wereld.

Beroemde zangers als Bob Dylan en Leonard Cohen komen ter sprake. Herman waardeert Bob Dylan om de hoge kwaliteit van zijn liedjes en zijn overtuigende manier van zingen. Meer nog bewondert hij Leonard Cohen; hij vertelt wat over Cohens leven en over een concert in Ahoy in Rotterdam waar hij bij is geweest. Zo zijn er meer zangers die ter sprake komen zoals David Bowie, The Beatles en Jacques Brel.

Beide auteurs vertellen over hun ouders en grootouders, hun jeugd, schooltijd, vriendjes. Aardig zijn de achtergronden van liedjes die in dit boek naar voren komen. Zo vertellen Herman en Rob over mogelijke achtergronden van het liedje ‘Altijd is Kortjakje ziek’ waardoor je hier heel anders naar luistert, over de liedjes ‘Buone sera’ en ‘Ramona’ die in de zestiger jaren zeer populair waren. De oorlog komt naar voren in het lied van Vera Lynn ‘We’ll meet again’ en wat Rob hier vertelt over zijn werk als vertaler van het verhaal van Anne Frank is ontroerend.

Mooi is het verhaal hoe Herman en Rob zonder enige voorkennis maar met succes op het allerlaatste moment invallen als klezmer bandje bij een bar mitswa viering. Humoristisch is het verhaal van Herman over Tante Vingerhoed en hoe zij zich op slinkse wijze iets toeëigent in een winkel.

In diverse verhalen komt ook iets van de toenmalige tijd naar voren zoals het radioprogramma ‘Tijd voor Teenagers’.

De titel suggereert een relatie met 5 mei maar die is niet overal even duidelijk aanwezig want het boek heeft vooral het karakter van een persoonlijke terugblik op het leven. De liedteksten die in de tekst ter sprake komen, worden ook geciteerd. Het is best een aardig boek voor de liefhebbers van Herman van Veen maar mijn indruk na lezing is toch een losse aaneenschakeling van verhaaltjes. Het boek mist voor mijn gevoel innerlijke samenhang. Er zit overigens best een aantal verhaaltjes tussen die de moeite waard zijn. Vanuit de titel had ik een duidelijker relatie tot de bevrijding verwacht.

ISBN 978 94 004 0600 1 | Hardcover | 301 pagina’s | Thomas Rap | april 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Voor het eerst
Verhalen over ouder worden
Herman van Veen

De bekende theatermaker heeft in dit boek zijn gedachten over de levensfase waarin hij zich nu bevindt, gebundeld en maakt aan het begin een mooie opmerking: ‘Op de dag dat je geboren wordt, woont de ouderdom in je’.

Hij beschrijft een heftig voorval van zijn dementerende opa en haalt herinneringen uit zijn jeugd op en de tijd in zijn ouderlijk huis: ‘Hoe langer geleden, hoe gedetailleerder mijn herinneringen’, pag. 145.

Kort en krachtig weet hij de sfeer van gebeurtenissen te schilderen. Het zijn losse observaties die aaneen worden geregen, precies zoals hij in het theater verhalen vertelt. Mooi is de ontboezeming:

‘Als kind was ik soms ontsteld en zelfs bang, als ik besefte dat ik op een dag in een groot mens zou veranderen’, pag. 69.

Af en toe is er sprake van een milde zelfspot wanneer hij zijn wat afnemende lichamelijke conditie beschrijft. Daarbij haalt hij een uitspraak van Charles Darwin aan:

'Het is niet de sterkste van de soort die overleeft, het is ook niet de intelligentste, het is die ene die het beste tegen veranderingen kan’, pag. 51.

Het zijn kleine, alledaagse belevenissen die in dit boek naar voren komen waarbij opvalt dat hij vaak onderweg is en dan mensen observeert, oog heeft voor wat er in zijn omgeving gebeurt. Ook komen er allerlei ontmoetingen met – soms bekende - mensen naar voren.

Opvallend is zijn aandacht voor de Tweede Wereldoorlog die meerdere keren ter sprake komt.

Zijn verteltrant is vol dromen, beelden en associaties. Regelmatig wordt de tekst afgewisseld door korte poëtische citaten die hem raken zoals deze van Jeroen van Merwijk op pag. 89:

Je krijgt een afscheidsfeest
dan ga je dood
en iedereen vergeet
dat jij er bent geweest.

Het is geen zwaarmoedig boek en dat verwacht je ook niet van Herman van Veen. De toon is mooi en maakt blij. Zó staat hij in het leven:

‘Bijna wordt ik vierenzeventig. Ik zie het aan de bomen, hoor het in de wind, merk het aan de vogels, voel het in mijn knieën. Er hangt iets zonnigs in de lucht’, pag. 194.

Het boek eindigt met veel vragen die de lezer stimuleren om naar zijn of haar jeugd terug te gaan. Vragen naar wat je toen beleefde en naar gebeurtenissen die als kind nieuw voor je waren omdat je ze voor het eerst meemaakt. Zoals deze:

‘Wanneer begreep je voor het eerst dat je hier en nu niet had gezeten, als niet iemand je voorouders, die hugenoten, had verwelkomd in dit land waar wij nu leven?’, pag. 196.

En deze laatste waarmee het boek besluit:

‘Wanneer zal het voor het eerst tot je doordringen dat je herinneringen niets meer zijn dan een afspiegeling van wat je denkt dat er gebeurd is? Wanneer komt het einde?’, pag. 202.

ISBN 978 94 004 0163 1 | Hardcover | 206 pag. | Thomas Rap | 5 november 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Non-fictie

Herman van Veen