Maffiamoeders
Moedige vrouwen en hun strijd tegen de machtigste misdaadorganisatie
Alex Perry
In 1861 is Italië een eenheidsstaat geworden. Het was in de eerste plaats een politieke eenheid. Er bleef een kloof gapen tussen het rijke, ontwikkelde Noorden en het arme, ongeletterde Zuiden. In dat gebied kon de maffia wortel schieten. In Sicilië de Cosa Nostra, in Campania de Camorra met Milaan als centrum, en in Calabrië in het Zuiden van de laars, de ‘Ndrangheta.
De macht en omvang van deze bendes is ongekend. Als een octopus sloegen ze hun tentakels om Italië heen. Van daaruit vertakte de beweging zich naar meer dan 50 landen. De maffia groeide uit tot internationaal georganiseerde criminaliteit met een miljardenomzet. Deze omvang bedreigde een gezonde groei van de Italiaanse economie.
De Italiaanse overheid moest alles uit de kast halen om de maffia aan te pakken. De strijd was zwaar, hevig en langdurig. Corrupte politici werkten tegen. Onderzoeksrechters werden uit de weg geruimd. Aanklagers moesten permanent beschermd worden. Maar een van de grootste obstakels was de ijzeren wet van de omertà, de geheimhoudingsplicht. Een maffiabende was een clan, een netwerk van familieleden. Je was aan elkaar gebonden door bloedbanden. Verraad binnen de familie was een erecode, die zo nodig met geweld in stand werd gehouden. Als iemand in de gevangenis kwam, zweeg hij. De clan steunde de achtergebleven betrekkingen. Het was een loyaliteit die zwaarder woog dan de wetgeving van de overheid.
Dit boek beschrijft hoe vier vrouwen uit de ‘Ndranghetaclan de omertà doorbraken en getuigden tegen hun familie. Twee van de vier vrouwen moesten dat met hun leven bekopen. De een werd vermoord door haar eigen man, de ander door haar ouders. De andere twee vrouwen moesten verder leven in een safehouse van de overheid.
Deze vier vrouwen opereerden los van elkaar. Elk voor zich kwamen ze in opstand tegen het moorden en het geweld. Ze hadden er genoeg van dat hun zoon, hun broer, hun echtgenoot, hun vader, hun oom om het leven kwam in een bendeoorlog of wegkwijnde in de gevangenis. Het leven in een maffiaclan was een vreugdeloos leven gekenmerkt door angst en de permanente druk van een rivaliserende clan en van de overheid. Deze vrouwen wilden bovenal hun kinderen een ander leven schenken. Een beter leven, zonder misdaad. Studeren, flaneren, een baan, een leuke vriend of vriendin. Kortom, zij wilden voor hun kinderen een normaal bestaan.
De moed van deze vrouwen is ongekend groot geweest. Vooral Lea Garofalo groeide uit tot een icoon. Na zwaar te zijn mishandeld, werd ze gedood door haar echtgenoot. Haar lijk werd verbrijzeld en verbrand, de restanten begraven. Deze gruwelijke dood schokte de publieke opinie. Parken, bruggen, pleinen en wegen zijn naar haar vernoemd. Boeken, artikelen en documentaires deden verslag over haar leven in een genadeloze en kille wereld. Paus Franciscus sprak na haar dood over alle mafiosi zijn banvloek uit.
Op grond van het getuigenis van deze vrouwen slaagde de staat erin het imperium van de ‘Ndrangheta te ontmantelen. De meeste leden van de clan kregen na een slepend proces langdurige gevangenisstraffen, hun bezit werd in beslag genomen, hun bankrekeningen geconfisqueerd.
Toch behaalde de staat niet de totale overwinning. De ruggengraat van de traditionele clan werd gebroken. Maar de maffia paste en past zich aan. Ze gleed in het kleed van een internationaal financieel systeem dat geheimhouding garandeerde. Honderden miljarden euro’s en dollars van de ‘Ndrangheta werden witgewassen en veilig gesteld. In een wereld met mondiale geldbewegingen krijgt de georganiseerde criminaliteit nieuwe kansen.
De schrijver van dit boeiende boek, Alex Perry, is volgens de achterflap gespecialiseerd in onderzoek naar corruptie en georganiseerde misdaad. Hij schrijft voor Time en Newsweek. Eerder schreef hij al twee boeken over dit thema.
Het boek is voorzien van twee goede kaartjes, een fotokatern, een verklarende woordenlijst, notenapparaat en register. Dit helder geschreven boek is daarmee ook heel toegankelijk geworden. Het is een inspirerend boek. Het laat zien dat veranderingen mogelijk zijn. Liefde voor de kinderen en bezorgdheid over hun toekomst doorbrak de ijzeren verdedigingslinie van de maffia.
ISBN: 9789046823699 | Paperback | 350 pagina's | Uitgeverij Nieuw Amsterdam | juni 2018
Vertaald door Hans van Riemsdijk
© Henk Hofman, 1 augustus 2018
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER