Wereld in vlammen
De conflicten in kleur 1914 – 1945
Dan Jones & Marina Amaral

De nadruk op dit fotoboek met goede toelichtende teksten ligt op de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. De 200 bij elkaar gebrachte foto’s waren oorspronkelijk zwart/wit maar zijn speciaal voor dit boek nauwkeurig in kleur bewerkt. Hierdoor komen de historische beelden dichterbij.
De volgorde is chronologisch en ieder hoofdstuk wordt ingeleid door een historische inleiding, in relatie tot een foto die min of meer typerend is voor die periode. Daarbij is er ook een tijdsbalk waarin belangrijke gebeurtenissen worden vermeld.

Er zijn in dit boek nogal wat foto’s die aangrijpend of heftig zijn om te zien. De harde werkelijkheid van de oorlog komt op deze manier dicht bij de lezer. Dit boek kan daarom niet zonder begeleiding in handen van al te jonge lezers worden gegeven omdat een aantal foto’s vrij schokkend is om te zien. Het gebruik van kleur maken ze voor ons – gewend aan kleur – dan ook realistischer en dat is ook de bedoeling van de auteurs. De ene auteur heeft de foto’s ingekleurd en de ander is een Britse historicus die voor de teksten heeft gezorgd.

De foto van Frans Ferdinand en zijn vrouw die opgebaard in hun kist liggen, nadat ze in Sarajevo zijn vermoord, toont de gevolgen van deze aanslag met verstrekkende gevolgen. Deze invalshoek is historisch goed gekozen want deze aanslag vormde de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog. Van die strijd is er een pakkende foto van Franse reservisten van het 6^e infanterieregement die in Duinkerke op de trein naar het front gaan. Aangrijpend is de foto van omgekomen Franse soldaten bij de rivier de Marne waar ze het Duitse leger weliswaar hebben teruggedrongen maar daar een hoge prijs voor betaalden omdat er veel slachtoffers vielen.

Triest is de foto van het Armeense kind met moeder en zus dat de genocide toont die hier plaats vond en die nog steeds door Turkije wordt ontkend.

‘Zijn hoofd en schouders vond ik buiten de loopgraaf, zijn benen erin, de rest van de arme kerel was compleet verdwenen’. Woorden van een Franse kapitein over het lot van zijn adjudant tijdens de Slag aan de Somme in 1916. Zo begint elk hoofdstuk met een typerend citaat voor die periode.

De foto van een dode soldaat bij de Slag van Verdun in 1916 is heftig; hij is één van de 700.000 slachtoffers die daar zijn gevallen. Een luchtfoto toont de totale verwoesting van Ieper. Hij vertoont gelijkenis met de foto van het gebombardeerde Lleida tijdens de Spaanse burgeroorlog in 1937. Bekender dan dit stadje is Guernica dat ook door Duitse vliegtuigen, die Spanje te hulp schoten, werd gebombardeerd. Er is ook een foto van Dresden na het bombardement in februari 1945, genomen vanaf de Rathausturm, waarbij de totale verwoesting zichtbaar is.

Het is opvallend hoeveel mensen er bij de tekening van het Verdrag van Versailles aanwezig zijn waarmee de vrede van de Eerste Wereldoorlog wordt getekend.

Wellicht minder bekend maar ingrijpend voor wie het aanging, is de hongersnood in Rusland in de streek tussen de Wolga en de Oeral, begin jaren 20. Het was een gevolg van het zogenaamde ‘oorlogscommunisme’: bolsjewieken vorderden grote hoeveelheden graan en andere levensmiddelen van de boeren.

Een intrigerende foto is die van Hitler in de gevangenis na de Bierkellerputsch in 1923, een mislukte staatsgreep. In het licht van wat er nog zal volgen, heeft de foto iets huiveringwekkends.

Het hoofdstuk over het eerste jaar van de Tweede Wereldoorlog wordt ingeleid met een bekend citaat van Churchill: ‘We zullen vechten op de stranden, we zullen vechten op de landingsterreinen, we zullen vechten op de velden … nooit zullen we ons overgeven’.

Zeer indringend is de foto van het meisje in concentratiekamp Auschwitz. Ook de foto van een meisje met brandwonden na de aanval met een atoombom op Hiroshima, 6 augustus 1945, blijft op je netvlies staan.

Markant is de foto van het geopende bommenluik van een Britse Lancaster, een opvallende opname die de vele bombardementsvluchten symboliseert.

Iconisch en zeer bekend is de foto vanuit het landingsvaartuig op 6 juni 1944, D-day, op Omaha Beach in Normandië.

Een opmerkelijk boek met veel foto’s die je niet direct weer vergeet.

ISBN 9789401917087 | Gebonden | 432 pagina’s | Omniboek | mei 2020-06-03

© Evert van der Veen, 3 juni 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER