Architectuur in het juiste perspectief
Een compleet overzicht van de belangrijkste gebouwen, architecten en stromingen door de eeuwen heen
Denna Jones (red)


Een prachtig overzichtswerk van architectuur van de prehistorie tot heden, met ruime aandacht voor de 20ste en 21ste eeuw. Bouwstijlen en architecten worden kort besproken maar de nadruk ligt toch wel op het afbeelden van representatieve gebouwen uit de desbetreffende stijlperiode. Het boek telt dan ook meer dan 1100 prachtige foto’s. Handig worden details op de kleinere overzichtsfoto aangegeven en vervolgens uit- en toegelicht. Elke bouwperiode wordt afgesloten met wat regionale bouwkunst wordt genoemd.

De tijdsbalk onderaan een aantal pagina’s geeft belangrijke gebeurtenissen uit de behandelde periode weer zodat de ontwikkeling van de bouwkunst in cultureel-historisch perspectief kan worden geplaatst. Het boek is helder opgezet in zes perioden en ik noem uit elk tijdsvak een aantal zaken die mij opvielen.

In de periode van het Neolithicum, die ongeveer 11.000 voor Christus begint, is het pijnlijk om Palmyra, pag 76 – 77, te zien: de trieste wetenschap dat deze prachtige stad door IS volledig is verwoest, is een culturele aanslag op het erfgoed van de wereld.
Prachtig zijn de Hagia Sophia in Istanbul uit 537 en de Basilica St. Apollinare in Classe in Ravenna (Italië) met zijn schitterende mozaïeken uit 549 – 558. Beide gebouwen zijn fraaie vertegenwoordigers van de vroeg-Byzantijnse tijd.

In de periode 900 – 1400 vallen de vele boeddhistische tempels in India op en de karakteristieke moskee in Cordoba (Spanje) met zijn 856 rood-witte zuilen waaraan tussen 953 en 1523 is gebouwd.
De kathedraal van Reims, 1211 – 1275, is één van de belangrijkste gotische kerken in Frankrijk.

De periode 1400 – 1700 brengt schitterende gotische bouwwerken in Italië voort. De kerk St. Maria del Fiore in Florence, 1296 – 1436 is daarvan een overtuigend religieus voorbeeld. Het stadspaleis Ca d’Oro in Venetië, 1425 – 1440, is één van de hoogtepunten van deze bijzondere stad.
De moskee Filla Kari Madrasa in Samarkand (Uzbekistan), gebouwd tussen 1646 en 1660, is een fraai voorbeeld van islamitische bouwcultureel die in dit boek ook de nodige aandacht krijgt.
De tombe Faj Mahal in Uttar Pradesh (India) uit 1649, staat op het lijstje van elke toerist die India bezoekt en dat is ook terecht want het gebouw is van een indrukwekkende schoonheid.

In de periode 1700 – 1870 wordt Royal Crescent in Bath (Groot Brittannië) gebouwd (1767 – 1775). De huizenrij is boogvormig gebouwd en dat geeft er een bijzondere charme aan. Mede hierom wordt Bath dan ook veelvuldig door toeristen bezocht.
Het Westminster paleis in Londen dateert van 1840 – 1870 en imponeert vooral door zijn omvang en uniforme stijl.
In kleine kaders wordt hier en daar aardige achtergrondinformatie gegeven. Zo is het interessant om te lezen dat de eerste brandwerende constructie dateert uit 1847 en werd toegepast in het Albert Dock in Liverpool en dat in de 18e eeuw de voorlopers van wat wij vandaag prefab-bouw noemen, zijn ontstaan.

In de periode 1870 -1950 wordt voor het eerst een elektrische personenlift in een gebouw toegepast; in die periode ontstaat hoogbouw in steden. Art Nouveau en Art Deco zijn typerende stijlen van kort na de eeuwwisseling.
Uit deze tijd (1929) dateert de Van Nelle-fabriek in Rotterdam die al enige tijd onderdak biedt aan kleinschalige bedrijven, m.n. architecten vinden hier inspirerend onderdak.

De laatste periode is misschien wel de meest boeiende in dit boek. De Notre Dame du Haut in Ronchamp (Frankrijk) wordt in 1955 gebouwd van beton en is een ontwerp van Le Corbusier.
De Rijksdag in Berlijn wordt in 1999 van een nieuwe koepel voorzien die aansluit bij de originele koepel die dit gebouw eens sierde; de Rijksdag werd in de Tweede Wereldoorlog vrijwel geheel verwoest. De nieuwe koepel is toegankelijk via een spiraalvormige omloop die een prachtig uitzicht op de stad biedt.
De aanslag op de Twin Towers in New York had invloed op de veiligheidseisen van andere gebouwen waar men toen mee bezig was. De Engelse ambassade in Warschau en het Schotse parlementsgebouw werd tijdens de bouw aangepast.

Een begrippenlijst sluit dit boek af waaraan 41 auteurs (werkzaam als hoogleraar en docent bouwkunde overal ter wereld) hebben meegewerkt.

ISBN 9789089984487| Hardcover | 567 pagina's | Uitgeverij Librero | 2014
vertaling [uit het Engels] Paulina de Nijs, Aad van der Kooij/Vitataal

© Evert van der Veen, 30 april 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER