Trompettist in Auschwitz
Herinneringen van Lex van Weren
Met een inleiding van Eric Vloeimans
Dick Walda

Het boek opent met deze woorden van trompettist Eric Vloeimans: ‘De trompet – voor ons zo’n belangrijk instrument – heeft Lex van Weren het leven gered’.

Na een historische inleiding volgt het bijzonder levensverhaal van Lex van Weren. Dick Walda heeft hem na de oorlog uitvoerig gesproken en zijn relaas opgetekend. Lex constateert dat het antisemitisme de blik op Joden heeft veranderd. Dit was er voor de Tweede Wereldoorlog ook wel maar hij merkte er weinig van. Het wás er zeker wel, meer dan Van Weren blijkbaar wist, in vele Europese landen. De oorlog heeft de positie van Joden voorgoed veranderd en Lex zegt daarom: ‘In dat opzicht heeft Hitler de oorlog gewonnen.

Lex maakte deel uit van het Joodsche Symphonie-orkest dat aanvankelijk door de Duitsers werd toegestaan. Hij kan de verschrikkingen van de Holocaust aanvankelijk niet geloven, is betrokken bij de Joodse Raad en helpt om Joodse kinderen te laten onderduiken. Pas later ontdekt hij het verschil tussen een concentratiekamp en een vernietigingskamp.

Van Weren wordt uiteindelijk opgepakt en komt in Auschwitz terecht en wanneer zijn beroep als musicus wordt ontdekt, komt hij daar in het kamporkest dat in kleinere formaties ook buiten het kamp optreedt bij feestjes van de kampleiding. - De kornet van Lex van Weren is nu in het kampmuseum in Westerbork te zien.  - Zijn muzikale achtergrond heeft ingrijpende en ook levensreddende gevolgen: ‘De trompet maakte me een geval apart. Niet langer een nummer’.

Direct bij aankomst heeft Lex in de gaten dat het hier ‘helemaal mis’ is. De beschrijving van zijn aankomst en hoe het er daar verder aan toe gaat, is sober maar juist daarom indrukwekkend en onvoorstelbaar. Er vindt in het kamp een ‘proces van verdierlijking’ plaats waarin mensen hun menselijke waardigheid verliezen: ‘Namen bestonden niet meer. Ik veranderde in 163848’.

Het boek tekent een scherp beeld van het kampleven. De volstrekte willekeur, de absurditeit en vernedering komen indringend naar voren. Tegen het einde van de oorlog, wanneer de Russische troepen naderen, moet Lex mee met de zogenaamde dodenmarsen. Zo komt hij in Dachau terecht waar hij wordt bevrijd. Na een lange thuisreis komt hij terug in Nederland.

De gebeurtenissen hebben zijn leven voorgoed gestempeld en de herinneringen doen hem pijn. Hij keert nog eens terug om het kamp te bezoeken om erachter te komen wat de Duitsers heeft bezield: ‘hoe wordt iemand zo? Ik begrijp het nog steeds niet en ik denk dat het er nooit van zal komen’.

We mogen dankbaar zijn dat dit verhaal bewaard is gebleven. Een waardevol boek!

ISBN 978 94 63820899 | Paperback | 175 pagina’s | Balans | 10 januari 2020

© Evert van der Veen, 21 januari 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER