Dineren met dictators
26 tirannen en hun lievelingsgerecht
Victoria Clark en Melissa Scott
Voorop het boek staat: 'Wat een smakeloos boek!' Achterop staat: 'Een waanzinnig kook- en geschiedenisboek met gruwelijk lekker recepten'. Het boek is het allemaal! Ik heb getwijfeld of ik dit boek wel wilde lezen en recenseren en of ik het wel tussen mijn kookboeken durfde neer te zetten waar iedereen die bij mij op bezoek komt er een blik op en in kan werpen. Wat een bizar idee van Victoria Clark en Melissa Scott om met dit onderwerp als uitgangspunt een kookboek samen te stellen. De laatste alinea in hun voorwoord luidt:
We hopen van harte dat u dit boek informatief en amusant zult vinden. Hopelijk leert u iets over een paar exotische keukens en beseft u weer eens hoe makkelijk de grens tussen mens en monster soms overschreden wordt.
De nieuwsgierigheid won het uiteindelijk van mijn schaamte en gelukkig maar. Ik heb belangstelling voor het gruwelijke in de mens en ben ongeremd benieuwd naar hun drijfveren. Waarom zou ik dan niet nieuwsgierig zijn naar hun lievelingsgerecht? Hannah Ahrendt sprak al over de banaliteit van het kwaad en wat is er banaler, meer alledaags dan het bereiden en opeten van voedsel. Iedereen eet, ook de grootste tiran.
Het kookboek is ingedeeld naar continent. Opvallend in de inhoudsopgave is dat Europa het continent Afrika nog net overtreft met het aantal dictators dat aan bod komt in dit boek, 8 uit Europa en 7 uit Afrika.
Het boek opent met Jozef Stalin. Na een korte samenvatting van Stalins rol in de geschiedenis volgt een beschrijving van de dictators relatie tot eten. We lezen dat hij uitgebreide maaltijden als machtsspel gebruikte en dat terwijl zijn volk verhongerde. Stalin treiterde en verveelde het gezelschap terwijl hij hen dwong met tomaten en brood naar elkaar te gooien en te zingen en te dansen. Zijn dochter Svetlana walgde ervan. Als je na dit gelezen te hebben de bladzijde omslaat staat daar een recept van één van de lievelingsgerechten van Stalin, het heet Satsivi. Ik lees de ingrediënten en zie de bijgeplaatste foto van het gerecht en neem me voor om dit zeker een keer te gaan maken want de ingrediënten spreken mij aan en de foto doet mij watertanden.
Wat raar is dit. Eerst lees ik een walgelijk verhaal over hoe Stalin zijn gasten tijdens de maaltijden vernederd en ze laat eten en drinken tot ze ziek zijn en daarna besluit ik zijn lievelingsgerecht binnenkort eens te gaan bereiden. Dat hebben de samenstellers van dit boek blijkbaar vooraf uitstekend doorzien. Ik bedoel daarmee dat die dingen dus los staan van elkaar en er inderdaad niets banaler is dan dat je best wil eten wat een dictator als Stalin graag at.
Ik heb dit boek in een keer uitgelezen en bekeken welke gerechten ik graag een keer zou willen maken. Naast veel bekende dictators, zaten er voor mij ook een aantal onbekende bij, zoals Francisco Macias Nguema van Equatoriaal-Guinee, Rafael Trujillo van de Dominicaanse Republiek of Alfredo Stroessner van Paraquay, wat maar weer aangeeft dat ik wat dit betreft een voornamelijk Eurocentrische blik heb.
Naast de foto's van de gerechten, staan er ook een heleboel foto's in het boek uit de politieke loopbanen van de dictators.
De auteurs hebben hun doel bij mij daarmee in ieder geval bereikt, namelijk dat ik het boek informatief en amusant vindt. Wat namelijk ook interessant is, is om te lezen dat ondanks hun hang naar lekker eten veel dictators ook erg bang waren om via hun maaltijden vergiftigd te worden. Veel van hen hadden daarom een voorproever en niet onterecht, zo lezen we in het boek. Fidel Castro zou eens hebben gezegd: 'Als het overleven van moordaanslagen een Olympische sport was, zou ik de gouden medaille winnen'.
Ten slotte zou ik tegen twijfelaars, zoals ik zelf, met schroom om het boek in hun boekenkast te zetten willen zeggen: gewoon doen! Je leert snel een aantal historische feiten over dictators uit onze recente geschiedenis en kan daarnaast ook nog genieten van een aantal bijzondere en lekkere gerechten. Misschien wel beter om niet vooraf aan je gasten te onthullen dat zij die avond het lievelingsgerecht van Idi Amin krijgen voorgeschoteld. Achteraf kan het misschien tot een interessant gesprek leiden?!
Victoria Clark was buitenlandcorrespondent voor The Observer en auteur van een aantal historische boeken.
Melissa Scott werkte voor een aantal tv-programma’s en is Midden-Oostenexpert.
ISBN 9789046819333 Paperback 176 pagina's Nieuw Amsterdam juli 2015
© Ria, 22 juli 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER