Non-fictie

Åsne Seierstad

http://www.noordseliteratuur.nl

 

De boekhandelaar van Kaboel


Na de val van het Taliban-bewind woonde Åsne Seierstad in 2002 vier maanden bij de familie Khan om het Afghaanse leven van binnenuit mee te maken.


Sultan Khan heeft zijn ingenieursstudie afgebroken en met veel vallen en opstaan een boekhandel opgezet. Dit vanwege zijn enorme liefde voor boeken. Met veel moeite weet hij boeken te kopen in het praktisch analfabetische land. Vele keren raakte hij zijn boeken ook weer kwijt. Werden ze niet verbrand door de commmunisten of de taliban dan werden ze wel geplunderd door de moedjahedien. Boeken met afbeeldingen werden in beslag genomen en ook heeft hij moeten vluchten naar Pakistan. Hij heeft dus een behoorlijk hard leven gehad. Of het door deze gebeurtenissen komt dat hij zelf ook een harde, strenge man is, is nog maar de vraag.
Seierstad maakt zijn gezin en overige familieleden van zeer dichtbij mee en ziet hoe zij allen moeten buigen voor Sultan Khan.
Vooral de vrouwen hebben het zwaar. De eerste vrouw van Khan woont nog in Pakistan en wil niets liever dan naar huis en haar kinderen terugkeren. Maar Khan heeft een (zeer jonge) tweede vrouw genomen en woont met haar in Mazár-i-Sjarif, Afghanistan. Hij vindt het prettig nog een adres in Pakistan te hebben als hij daar voor zaken moet zijn dus zal vrouw 1 moeten wachten tot ze toestemming krijgt van haar man om terug te keren.
De dochters hebben eveneens een zwaar leven. Een dochter doet de huishouding, staat als eerste op, gaat als laatste naar bed. Ooit droomde zij van een baan als lerares en aan het eind van het boek komt het er bijna van. Maar het is handig om een 'werkster' in huis te hebben, dus... Maar zij is ook angstig voor het onbekende dat zo'n leven haar zal bieden
De dochters worden uitgehuwelijkt en ze hebben wel iets te zeggen in de keuze van vader maar niet veel. Ook de zoons hebben zich te schikken naar vaders wil. Zij moeten werken in de boekhandels en een pleziertje is er nauwelijks bij. Wat vader eist gebeurt ook. Ze kennen hun land niet want vader verbied hen te reizen, alles staat in het teken van zaken doen... dag in, dag uit.


Dit in het kort over de familie. Seierstad laat echter meer zien, ook hoe het buitenshuis er aan toe gaat. Zij vertelt over de vrouwen in het badhuis en hun openheid daar. Hoe vrouwen in het openbaar behandeld worden enz.
Voor mij was het meest aangrijpend het gedeelte waarin zij met de vrouwen van de familie, allen gekleed in een burka, naar de markt gaan. Hoe herken je elkaar tussen al die vrouwen in burka? Hoe kan je iets goed bekijken door een fijnmazig kijkvenster? Hoe houd je het vol in de snoeihitte zonder behoorlijk te kunnen ademhalen?
Seierstad weet deze problemen en verwarring uitstekend en aangrijpend neer te zetten. Ook het verhaal over de busrit vond ik schokkend. Vrouwen mogen alleen op de achterbank zitten!


Na de val van de Taliban worden langzamerhand de omgangsvormen iets vrijer, mogen vrouwen zonder burka lopen, sommigen lopen zelfs in westerse kleding, hebben lippenstift op, maar de angst zit er nog steeds in en veel vrouwen wagen zich nog niet aan deze 'vrijheden'.
Al met al is het een boek dat tot nadenken stemt. Hoe zou het nu met deze vrouwen gaan?


Pocket | 315 Pagina's | De Geus Pocket ISBN10: 9044508539 vertaald door Diederik Grit

© Dettie, juni 2007

Reageren? Klik hier!