https://twitter.com/srebrenicahasan

Srebrenica overleven
Hasan Hasanovic

De schrijver verloor tijdens de oorlog in Bosnië in de jaren 90 zijn broer, vader en een oom. Deze strijd verscheurde dit land en zette groepen mensen, die voorheen vredig met elkaar samenleefden, tegen elkaar op. De oorlog krijgt in dit eenvoudig vertelde verhaal een menselijk gezicht. Het verhaal van Hasan is ook bedoeld als een manifest om de aandacht te vestigen op hetgeen zich hier heeft afgespeeld. Het lijkt immers alweer zo lang geleden en speelde zich op tamelijk veilige afstand van ons af…

De titel van het eerste hoofdstuk is veelzeggend: ‘Vóór de oorlog – de gelukkige tijd’. Hasan beschrijft zijn jeugd die gelukkig was. Hij groeide op in een fijn gezin, men had het naar de normen van dit land in die tijd goed. Zijn woonplaats is op 25 km. ten zuidoosten van Srebrenica gelegen. We lezen iets over het leven thuis, de gang naar school, het boerenbedrijf en de boomgaarden. In de jaren 90 verandert er iets: Servische moslims richten een eigen partij op waardoor anderen, Bosniërs, zich bedreigd voelen.

Het gezin van Hasan trekt weg omdat men zich bedreigd voelt en daarmee komt een einde aan een onbezorgde tijd:

‘Ons leven in het dorp was mooi geweest. Toen kwam de oorlog en alles werd in de as gelegd… Het was alsof onze hele wereld tot stof en as was vergaan. Er was alleen nog hoop – de hoop dat we zouden overleven’, pag. 49.

De Servische bombardementen zijn hevig en in Srebrenica zijn op een gegeven moment 60.000 vluchtelingen. De situatie wordt steeds penibeler, er ontstaan voedseltekorten. ‘Ik voelde met als in een concentratiekamp’ schrijft Hasan.

In 1993 wordt Srebrenica tot VN-veilig gebied verklaart en dat geeft de mensen hoop. Er komt humanitaire hulp en in 1994 komt er Nederlandse militairen van UNPROFOR. Hasan voelt zich echter minderwaardig tegenover hen. Nadat de Nederlandse militairen weg zijn gegaan, valt Srebrenica 11 juli 1995 in Servische handen. Samen met duizenden andere mannen en jongens vormt Hasan de ‘colonne’ die naar Tuzla trekt. Het is een barre en gevaarlijke tocht omdat ze voortdurend worden beschoten. Toch wordt Hasan in Tuzal met familie herenigd.

Na een studie gaat hij werken in het Srebrenica Genocide Memorial Centre en verzorgt daar rondleidingen. Ook geeft hij lezingen over heel de wereld. Veelzeggend zijn de woorden waarmee Hasan zijn verhaal besluit: ‘Srebrenica is niet meer wat het was. Ik besef dat ik ze enkel in mijn verbeelding zie, de mensen die ik elke dag mis – en die ik elke dag meer en meer mis…..’, pag 166.

ISBN 978 94 6310 484 5 | Paperback | 166 pagina’s | Polis Kalmthout | oktober 2019

© Evert van der Veen, 19 november 2019

Lees de reacties op het forum en / of reageer, klik HIER