Van Allegaartje tot Zeebenen
Een niet zo gebruikelijk woordenboek
Rogier Proper

‘Ik houd van woorden,’ zegt Rogier Proper.

En voor wie deze liefde deelt (of niet) heeft hij een verzameling woorden aangelegd. Woorden die in de vergetelheid (oei, daar heb je er al een) dreigen te verdwijnen. Of helaas al vergeten zijn.
Vaak, stelt Proper, zijn het alleen nog de kranten waarin je deze woorden tegenkomt.

Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste omvat deze ‘vergeetwoorden’, in het tweede kortere deel staat de bijvangst: bijzondere en mooie woorden die de schrijver opvielen bij het speuren naar woorden. Als extraatje verzint hij er zelf ook een paar.

De lezer die een boek als dit in de hand neemt zal zich afvragen: welke van deze woorden ken ik eigenlijk nog? En gebruik ik ze ook?
Het antwoord daarop heeft veel te maken met de leeftijd en opleiding van deze lezer. En de leeshonger, in de loop van de jaren.
Ook als je de woorden niet meer (her)kent is het interessant er over te lezen.

Want wat betekenen de woorden addergebroed of opkalefateren eigenlijk? (vooruit: deze woorden staan respectievelijk  voor tuig en opknappen)
Al deze woorden klinken leuk, maar staan ook ergens voor. En omdat ze op alfabet staan, is het opzoeken gemakkelijk.

Flansen, verdikkeme, jottem, oorwurm, schobbejak, wulps, en nog heel veel meer.
Het is het niet jammer dat het woord apekool vervangen wordt door bullshit? En dat bij het woord lijntrekken niet meer gedacht wordt aan de kantjes eraf lopen?

Schriel, ook zo’n mooi woord. Schijtlijster, warempel… het zijn woorden die je weer terug wilt! Daar moeten we dan maar een begin mee maken. Ook het potverdriedubbeltjes, dat is toch veel mooier dan menig hedendaags scheldwoord! Heerlijk, zo’n verzameling!  En ook dit:

‘Aan ‘we’ is niets moois, bijzonders of verdwijnends te bekennen. Het is natuurlijk begonnen  in de vaderlandse politiek, de omgeving waar de grootste taalarmoede heerst van het land. ‘Wij met z’n allen willen…’ Sinds een aantal jaren wordt het woord we te pas, maar vooral te onpas, gebruikt door gasten in praatprogramma’s, maar ook door columnisten in de krant: ‘We vinden tegenwoordig…’, We willen in dit land…’, ’We gaan deze dagen steeds vaker…’, om dan vervolgens daar een mening over te geven. Ik wil hier even laten weten, dat in alle gevallen nooit namens mij wordt gesproken en ook nooit namens velen met mij. Wij behoren niet tot die we.’

En zo is het.


Rogier Proper (Haarlem, 1943) is journalist en schreef scenario’s voor film- en tv-series.
Ook schreef hij voor Vrij Nederland (o.a. vele interviews met Nederlandse filmers en de bekende rubriek onder de naam Het Wereldje op de achterpagina van het blad met (rand)nieuwtjes uit de wereld van Hollandse kunst en cultuur) en NRC Handelsblad.

ISBN 9789463823456 | Paperback | 160 pagina’s | Uitgeverij Balans| maart 2024

© Marjo, 17 mei  2024

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER