Non-fictie

Bart Middelburg en René ter Steege

Zie ook de Leestafelrecensie over het boek De zaak van de gestolen banaan van Bart Middelburg. 

 

hspace="15"Riphagen
Bart Middelburg en René ter Steege


Wie in de jaren dertig van de vorige eeuw in Amsterdam woonde, bleef het liefst zo ver mogelijk uit de buurt van Dries ‘Al Capone’ Riphagen. Hij en zijn louche vrienden vormden de kern van de Amsterdamse onderwereld, de penoze. De uiterst gehaaide Riphagen wist door intimidatie en sluwheid overal een slaatje uit te slaan. Het was hem om het even of hij van de rijkdom of ellende van een ander profiteerde. Geld was geld.


Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, koos Riphagen al snel de kant van de Duitsers. Daar viel immers het meeste geld te halen. Bovendien had Riphagen een hekel aan Joden. Hij had er dan ook geen enkel probleem mee zijn landgenoten te verraden. Sterker nog: hij schepte er genoegen in door list en bedrog zo veel mogelijk onschuldigen de dood in te jagen om vervolgens hun bezittingen in te pikken. Riphagen deed zich voor als vriend en vertrouweling om zijn medemens vervolgens zonder pardon aan de Duitsers uit te leveren. Riphagen was een oorlogsmisdadiger van het ergste soort.


Naar schatting heeft Riphagen minstens tweehonderd mensen verraden. Mensen die ondergedoken zaten, mensen die onderduikers hielpen of leden van het verzet. Zo is hij bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de val van de Persoonsbewijzencentrale van Gerrit Jan van der Veen. Je zou dan ook denken dat Riphagen na de oorlog flink is gestraft of zelfs ter dood is veroordeeld. Niets is minder waar. De sluwe Riphagen wist een arrestatie in een huisarrest om te zetten en vluchtte vervolgens naar Argentinië waar hij vriendschap sloot met Juan en Evita Perón. Toen Riphagen uiteindelijk in 1973 overleed, verbleef hij in een uiterst luxe privékliniek in Zwitserland.


Hoe kan het dat Riphagen nooit heeft geboet voor zijn misdaden? Hoe is het hem gelukt Nederland te ontvluchten? In dit boek pluizen Bart Middelburg en René ter Steege zijn geschiedenis zo grondig mogelijk uit. Aan de hand van oude documenten, getuigenverklaringen en elk kruimeltje informatie dat ze maar te pakken konden krijgen, hebben ze het verhaal van Riphagen zo waarheidsgetrouw en uitgebreid mogelijk weergegeven.


Hoe meer het verhaal van Riphagen zich ontvouwt, hoe groter mijn verbijstering werd. Riphagen was werkelijk een verschrikkelijke man. Toch kwamen de meeste van zijn activiteiten pas na zijn dood aan het licht. Hoe heeft de slinkse Riphagen zijn naam uit de geschiedenisboeken weten te houden? Wie heeft hij allemaal gemanipuleerd om zichzelf van een vrije aftocht te verzekeren?


De eerste versie van dit boek verscheen in 1990. Omdat het boek onlangs verfilmd is, en nu in de Nederlandse bioscopen draait, is het boek opnieuw opgebracht. Aan deze herziene versie is nieuw verworven informatie toegevoegd. Ook zijn er foto’s in het boek opgenomen en komt de zoon van Riphagen aan het woord. Dankzij zijn verklaring wordt eindelijk duidelijk hoe Riphagen uit Nederland heeft kunnen ontsnappen.


Riphagen leest als een uitgebreid onderzoekdossier. Het staat vol citaten uit documenten en verklaringen van mensen die hem hebben gekend. Het is een pittig verhaal om te lezen maar de auteurs hebben hun uiterste best gedaan de geschiedenis van Riphagen zo leesbaar mogelijk uit de doeken te doen. Het is een verhaal dat de lezer met verbazing, ongeloof en ook woede zal vervullen. Riphagen was een monster. Door dit boek en de bioscoopfilm is zijn naam nu eindelijk bij het grote publiek bekend. Beter laat dan nooit. De misdaden van mensen als Riphagen mogen niet vergeten worden. Dankzij het uitstekende staaltje onderzoeksjournalistiek van Bart Middelburg en René ter Steege zal dat ook niet gebeuren.


ISBN 9789462970199 | paperback | 224 pagina's | Uitgeverij De Kring | september 2016

© Annemarie, 26 september 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER