Levens redden
Verhalen van een hartchirurg
Stephan Westaby

Een vooraanstaande Britse cardioloog blikt in dit boek terug op zijn carrière waarin hij zo’n 12.000 mensen heeft behandeld. In een inleidend hoofdstuk wordt het functioneren van het hart uitgelegd.

Het begin is als een spannend jongensboek wanneer hij onopgemerkt als student geneeskunde een hartoperatie, die echter mislukt, weet bij te wonen. Hij haalt meer herinneringen op uit de tijd dat hij werkzaam was op de autopsie- en operatiekamer en dan al opvalt door zijn ambities en medische kunde.

In de verhalen is veel ruimte voor het medische proces waarbij de auteur gedetailleerd uitlegt wat er met een patiënt aan de hand is en vervolgens de medische handelingen benoemt. Hij doet dat in zo begrijpelijk mogelijk taal en daarin is hij best geslaagd. Toch vraagt het boek wel om een stevige dosis medische interesse en eigenlijk ook wel enige medische kennis. Pas dan kan de lezer de tekst echt op waarde schatten en het verhaal doorgronden. Wat dit betreft is het een leerzaam boek voor iedereen die in de zorg werkzaam is.

Het zijn aangrijpende en vaak ook wel spannende verhalen waarin het een kwestie is van leven of dood waarbij de tijd telt en het aankomt op beslissend medisch handelen. Menigmaal is Westaby dan ook degene die – samen met het team – het leven van een patiënt redt. Hij vertelt daarbij ook over de vaak onverwachte tegenslagen en de moeilijke afwegingen die snel moeten worden gemaakt. De lezer krijgt zo van dichtbij zicht op het ingewikkelde werk van een cardioloog al moet daarbij natuurlijk wel worden bedacht dat dit de ‘bijzondere gevallen’ zijn: mensen met een zeer specifieke aandoening of een ingewikkelde medische situatie.

Niet alle operaties zijn succesvol zoals degene die in Arabië plaatsvindt waar hij tijdelijk werkzaam is. De hartoperatie bij een jonge vrouw heeft niet het gewenste resultaat en ondanks alle inspanningen overlijdt zij. Het is misschien wel één van de meest aangrijpende verhalen uit het boek. Na een andere mislukte operatie zegt hij terugblikkend: ‘Het was de zwaarste dag van mijn carrière’, pag. 244.

Meerdere operaties hebben een min of meer experimenteel karakter omdat er gebruik wordt gemaakt van medische technologie – kunsthart – die nog niet helemaal is uitontwikkeld. Westaby voelt zich medisch geroepen om dit tóch te doen omdat de patiënt anders onherroepelijk zou zijn gestorven. Bij andere operaties doen zich onverwachte complicaties voor. De spanning is voelbaar maar ondanks alle inzet kunnen Westaby en zijn team de dood van de patiënt toch niet voorkomen. ‘De marge tussen leven en dood is zo smal. Overleven hangt af van of de aanwezige medische staf in staat is om het probleem te behandelen, en vergt de toepassing van de juiste behandeling op het juiste moment’, pag. 101.

Ieder hoofdstuk heeft een mooi motto zoals hst. 7 ‘Saving Julie’s heart’ met: ‘Nooit is het voor iets te laat, tot het vermoeide hart ophoudt en niet meer slaat’.  Wanneer Julie later op een medisch congres aanwezig is zegt Westaby: ‘Je aanwezigheid hier is het mooiste kerstgeschenk voor ieder van ons’, pag. 121.

In een ander verhaal komt Westaby terug uit Australië om met spoed een baby in Groot Brittannië te opereren. Het is een zeer cruciale en experimentele ingreep die een goed resultaat heeft.

Alle verhalen worden mooi ingeleid door een sfeertekening van het leven van de desbetreffende persoon en de situatie waarin Westaby zich op dat moment bevindt. Hij maakt de lezer deelgenoot van zijn medische overwegingen en benoemt ook gevaarlijke momenten en struikelblokken die hij tijdens de operatie tegenkomt. Als arts is hij zeer betrokken bij mensen en juist vanuit die houding treedt hij vaak koelbloedig op: ‘Ik leed voor mijn beroep’, pag. 211.

Wanneer hij een huilende vrouw in de gang van het ziekenhuis tegenkomt, informeert hij wat er aan de hand is en grijpt in en redt zo het leven van haar stervende echtgenoot.

Een bijzonder boek dat zeker voor mensen die in de zorg werken herkenning zal oproepen en bij anderen respect afdwingt.

ISBN 978 90 468 2266 1 | Paperback | 303 pagina’s | Nieuw Amsterdam | december 2017
Originele titel Fragile Lives, Vertaald door Ludo Hellemans

© Evert van der Veen, 10 september 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER