Non-fictie

Jutta Chorus

Beatrix
Dwars door alle weerstand heen
Jutta Chorus


Dit boek van Jutta Chorus kreeg veel positieve aandacht in de media, iets wat mij altijd toch een beetje extra kritisch maakt, wars als ik ben van hypes rond boeken. Maar deze keer moet ik de critici gelijk geven. Het is een inderdaad een uitstekend boek. Zonder enige sensatiezucht beschrijft Jutta Chorus het leven van Beatrix. De vrouw die op 31 januari 1938 om 09.47 uur ter wereld kwam en voorbestemd was om koningin der Nederlanden te worden.


Jutta Chorus beschrijft de vrij ongecompliceerde jeugdjaren van Beatrix die zij voor een groot deel doorbracht in Canada. Het land waar Juliana, met haar twee kinderen Beatrix en Irene, dankzij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog naar uitgeweken was. Beatrix' vader, prins Bernhard, bezoekt hen een enkele keer, maar veel krijgen ze hem niet te zien.
Eenmaal terug in Nederland beginnen de moeilijkheden voor Beatrix. Juliana die totaal niet van protocol en een strenge aanpak hield, plaatste haar kinderen op de vrije school van Kees Boeke. Maar Beatrix wilde uitgedaagd worden, had duidelijkheid nodig. Zij miste de discipline die ze in Canada gewoon was. Op het Baarns Lyceum en op de Universiteit Leiden voelde zij zich beter thuis. Beatrix wilde op de universiteit niet getutoyeerd worden maar wilde dat men haar aansprak met 'Koninklijke Hoogheid'. 'Ze kreeg het daar wat hoog in haar bol' vertelde een door Jutta Chorus geïnterviewd persoon. Toch, als je boek verder leest is dat niet getutoyeerd willen worden wel begrijpelijk.


In een interview vertelt Beatrix dat ze haar ouders in Nederland zelden zag. De lege gangen van Soestdijk waren de speelplek van haar en haar zussen. Zij groeiden op met gouvernantes en kinderjuffen. Haar moeder stond, op zijn zachts gezegd, nogal warrig en onduidelijk in het leven en haar vader leefde zijn vrijgezellen leventje, zijn maîtresse nam gewoon deel aan de familievakanties. Dat is nogal verwarrend voor een kind.
Beatrix wilde derhalve later het liefst alles zo duidelijk mogelijk hebben. Daarom wil ze Koninklijke Hoogheid genoemd worden en hecht ze erg aan het opvolgen van het protocol, dat schept duidelijkheid, iedereen weet dan waar hij of zij aan toe is.
Beatrix aanbad haar vader die volgens een geïnterviewde pas echt interesse voor zijn dochters kreeg toen ze mantelpakjes begonnen te dragen.
Bernhard had overigens meer oog voor de mooie, bescheiden, verlegen Irene. Later had Bernhard grote moeite met het feit dat zijn oudste dochter het voortaan voor het zeggen had. De enorme band die Beatrix in haar jonge jaren met haar vader had was inmiddels dankzij zijn streken met vrouwen, de pers e.d. danig afgenomen.


Jutta Chorus beschrijft zeer integer alle perikelen rond Greet Hofmans - 'dat was me een gedoe' zegt Beatrix daar later over. Maar ook de Lockheed affaire en later de perikelen rond Margarita, de dochter van Irene, worden op een zeer subtiele wijze besproken. Al deze zaken kwetsten Beatrix enorm maar 'the show must go on' dus ging ze, al glimlachend, door. Beatrix dwong steeds meer respect af met haar professionele houding.
Volgens de mensen die Jutta Chorus gesproken heeft gunde Beatrix zich weinig privégenoegens. Haar werk was haar alles, ze wilde de blaam van haar ouders weghalen en een stabiel, degelijk instituut overdragen aan haar zoon.


In dit boek worden naast het huwelijksleven en alle toestanden rond de kroning van Beatrix vooral de voor haar zeer zware jaren 1999-2005 besproken. De jaren waarin Nederland met de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh geconfronteerd wordt. De jaren waarin Beatrix onder andere de ziekte en dood van haar geliefde man, steun en toeverlaat, prins Claus, moest verwerken.
De jaren met alle perikelen rond het huwelijk van Máxima en Willem-Alexander. - De gebeurtenissen rondom dit huwelijk worden voornamelijk toegelicht door toenmalig premier Kok. -  De jaren met bezwaren rond het huwelijk van Mabel Wisse Smit en haar zoon Friso wat nu natuurlijk uitermate pijnlijk is om te lezen. Vooral de houding van J.P. Balkenende hierin, die als een klein kind toch zijn gram wilde halen, is beschamend.


Het hele boek ademt respect uit voor de vrouw, moeder en koningin Beatrix. Ze wordt niet bejubeld, ze wordt niet neergesabeld maar wel neergezet als de vrouw die ze is. Een vrouw met een, vooral voor haarzelf, moeilijk karakter. Aan een kant koel, afstandelijk, zeer gedisciplineerd, aan de andere kant heel warm, vriendelijk, meelevend, spontaan en kunstzinnig.
Jutta Chorus heeft zeer veel mensen gesproken en een groot aantal bronnen geraadpleegd om dit boek te kunnen samenstellen. Het resultaat is een degelijk, eerlijk boek dat in zeer toegankelijke taal geschreven is, het leest bijna als een spannende roman. Nadat je het uit hebt blijf je nog even wat verbijsterd zitten. Wat een leven, maar vooral... wat een vrouw!


ISBN 9789025432027 Paperback 344 pagina's Uitgeverij Atlas/Contact april 2013

© Dettie, 22 augustus 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER