Zie ook de Leestafelrecensie over het boek Riphagen van Bart Middelburg en René ter Steege.
De zaak van de gestolen banaan
Bart Middelburg
Dagelijks doet de politierechter uitspraak over tal van kleinere strafzaken. De verdachten in deze zaken staan maximaal een jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf te wachten maar veelal komen ze er met een boete, een voorwaardelijke straf of een taakstraf vanaf. Als er niet voldoende bewijs is, kan het ook voorkomen dat de verdachte wordt vrijgesproken. De zaken en de verdachten zijn uiteenlopend. Regelmatig staan oude bekenden voor de rechter maar soms gaat een doorsnee burger eenmalig de fout in.
Bij de politierechter is geen dag hetzelfde. Misdaadjournalist Bart Middelburg woonde drie jaar lang wekelijks een zitting van de Amsterdamse politierechter bij waar hij vervolgens in Het Parool over berichtte. In De zaak van de gestolen banaan zijn honderd van deze verhalen opgenomen. In klare taal schetst Bart Middelburg een portret van de verdachten, hun voorgeschiedenis en de zaak waarover ze verantwoording moeten afleggen. Beschikt een verdachte over opvallende uiterlijke kenmerken of een bijzondere kledingvoorkeur dan wordt dit ook beschreven. Bart Middelburg is niet altijd even complimenteus.
Het boek heeft zijn titel ontleend aan de tachtigste zaak die in het boek wordt beschreven: De zaak van de gestolen banaan. De 53-jarige Jelle S. – een bekende van de politie - is de bananendief in kwestie. Tegenover de rechter verklaart hij simpelweg dat hij een bakfiets met uitpuilende fietstassen passeerde terwijl hij “barstte van de honger”. Jelle S. eigende zich een banaan toe maar helaas voor hem was een politieman in burger getuige van diefstal. Jesse S. vindt het belachelijk dat hij vanwege de diefstal van één enkele banaan voor de rechter moet verschijnen maar de rechter denkt daar anders over. Diefstal is diefstal. De politierechter doet direct na de zitting uitspraak en Jelle S. wordt schuldig bevonden. Welke straf hij opgelegd krijgt, verklap ik niet.
Met doorgewinterde criminelen die tegen de lamp lopen heb ik weinig medelijden en ook mensen die met alcohol op achter het stuur zijn gekropen kunnen niet op mijn sympathie rekenen. Zij verdienen hun straf, al hun smoezen ten spijt. Toch zijn er ook schrijnende gevallen. Mensen die na jarenlange overlast hun zelfbeheersing verloren bijvoorbeeld of een moeder en dochter die bij thuiskomst hun huisraad op de stoep aantroffen. Er zijn ook zaken die mijns inziens nauwelijks onder het strafrecht vallen zoals een uit de hand gelopen scheldpartij of een verliefd bejaard stel dat van uitkeringsfraude wordt beschuldigd omdat ze net iets te vaak de nacht samen doorbrengen. De verliefde ouderen liepen tegen de lamp omdat de gemeente het waterverbruik van de twee onder de loep had genomen. Steeds als bij de een het waterverbruik daalde, steeg het verbruik in het huis van de ander. Het controleren van het aantal tandenborstels in een huis, is allang verleden tijd.
Tijdens het lezen van de honderd verhalen is het me opgevallen dat de uitgedeelde straffen niet bijzonder indrukwekkend zijn. Soms worden mensen bij wie de schuld er van alle kanten afspat alsnog vrijgesproken terwijl anderen juist weer niet het voordeel van de twijfel worden gegund. De rechter heeft het laatste woord en het komt voor dat hij lijnrecht ingaat tegen de mening en eis van de officier van justitie. In de zaken die Bart Middelburg schetst hebben slachtoffers meer dan eens het nakijken. Het recht zegeviert niet altijd.
De zaak van de gestolen banaan heb ik met grote interesse gelezen. De verhalen zijn boeiend, vlot geschreven, vermakelijk of juist aangrijpend. Sommige misdaden zijn het gevolg van kwade opzet, andere vergrijpen komen voort uit oplopende emoties of uit dommigheid. Bart Middelburg schetst een duidelijk beeld van de dagelijkse gang van zaken bij de politierechter waarbij de diversiteit van de verdachten een kleurrijk decor biedt. Gelukkig zullen de meeste Nederlanders nooit voor de politierechter verschijnen maar dit interessante boek maakt duidelijk dat zelfs keurige schooljuffen de fout in kunnen gaan. Gedraag je dus altijd goed!
ISBN 9789491567766 | paperback | 224 pagina's| Uitgeverij De Kring | oktober 2014
© Annemarie, 3 november 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER