Ooggetuigen uit de Grote Oorlog
Een Amerikaanse reporter beleeft en beschrijft de strijd in Vlaanderen in 1914
tekst: Edward Alexander Powell
bewerking: Nicky en Anthony Langley

Nicky en Anthony Langley hebben de bestseller ‘Fighting in Flanders’ van de Amerikaan Edward Alexander Powell bewerkt en voorzien van achtergrondinformatie. Het was eerder niet in het Nederlands te lezen, en in het kader van de herdenking in 2014 is het een goede zaak dat hier iets aan werd gedaan.

De 34-jarige Powell was een soort oorlogscorrespondent ‘avant la lettre’. Als schrijver-avonturier zocht hij oorlogsgebieden op, en schreef op wat hij zag. Naast artikelen voor de krant schreef hij diverse boeken tot hij in 1958 overleed.

Zijn eerste boek is onderhavig verslag dat al in november 1914 verscheen. Hij was Amerikaan, dus neutraal, en kreeg zo toegang tot gebieden waar een Europees verslaggever niet komen kon.
Op het moment dat de Duitse agressor besloot Antwerpen aan te vallen - omdat ze bij de Marne in een patstelling verzeild waren geraakt, en omdat de Vlamingen hun bevoorradingsroutes aanvielen - bevond Powell zich in Antwerpen waar hij het beleg van nabij meemaakte. Vanuit het nog vrije Antwerpen kon hij namelijk zijn verslagen nog versturen naar New York, al moest hij er een keer voor naar het neutrale Nederland fietsen!  In die stad was ook oorlogsfotograaf Donald Thompson, met wie Powell zou samenwerken voor zijn boek. Achterin vinden we een aantal van zijn foto’s. Na al deze informatie volgt het boek zelf, zoals Powell dat in 1914 geschreven heeft.

In de ik-vorm beschrijft hij wat hij meemaakte. Hoe hij het ene moment zich te midden een gruwelijk oorlogstoneel bevond terwijl hij een paar uur later in een hotel dineerde aan een tafel met rooskleurige kaarsen, met dames en heren in avondkledij.
Hij beschrijft de vernietiging van kerken en complete dorpen, de dood van zo vele jongemannen. Maar vooral ook de zinloze overbodige dood van vrouwen en kinderen waarover hij zich beklaagde bij een Duits officier. Die haalde zijn schouders op: ‘zo gaat het nu eenmaal in een oorlog’.
Na dit alles kan hij er niet aan ontkomen, zegt hij, dat de Belgen bij hem een streepje voor hebben. Natuurlijk zijn zijn verhalen daarom enigszins gekleurd, maar geen Nederlandstalige lezer zal hem dat kwalijk nemen. In zijn boek neemt hij ook verhalen op van de fotograaf, die evenwel nogal eens overdreven of zelfs verzonnen zijn, om maar heldhaftig over te komen. Powell zelf houdt zich aan de waarheid zoals hij die ziet, en erkent dus ook dat er ‘goede’ Duitsers zijn.

Zijn belevenissen zijn als spannende avonturen, en lezen als een trein. Soms moet je even gas terugnemen om tot je door te laten dringen dat dit allemaal echt gebeurd is.
Bijna 60 oorspronkelijke foto’s zijn opgenomen in deze bewerking, alsmede ruim zestig pagina’s achtergrondinformatie. Persoonlijke gegevens over Powell, en over Thompson; het verhaal over het boek: hoe en waarom het tot stand kwam; over het verloop van de oorlog tot dusverre, en de verschillen tussen oorlog toen, en oorlog nu. Plus nog informatie over andere boeken die over Antwerpen geschreven zijn.

ISBN 9789058269430 | Hardcover | 288 pagina's| Davidsfonds| bewerking van de oorspronkelijke versie uit 1914
foto's: Donald Thomson

© Marjo, 28 juli 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER