Iran
Bakermat van de beschaving
V.T. van Vilsteren en J. Nokandeh (red)


Het Drents Museum in Assen weet zich de laatste jaren nationaal goed te manifesteren met spraakmakende tentoonstellingen. Wie herinnert zich niet de drukbezochte tentoonstelling met de Chinese terracotta soldaten? Ook de huidige tentoonstelling past in het kader van een serie over internationale archeologie.
Nu is de focus gericht op Iran en dit boek biedt een fraai perspectief op wat er van 17 juni t/m 18 november a.s. in het Drents Museum is te zien waardoor het rijke verleden van Iran tot leven wordt geroepen. Lang zijn deze cultuurschatten voor de westerse wereld verborgen gebleven. Een groot deel is nooit eerder in Nederland getoond en zelfs nog nooit eerder buiten Iran te zien geweest.

De tentoonstelling roept een oosterse sfeer op: alsof je rondstruint in een sprookjesachtige bazaar en stuit op allerlei exclusieve koopwaar. De expositie bestaat uit 192 opgegraven vondsten uit Iran, dikwijls uit een ver verleden, afkomstig uit het nationaal museum in Teheran. Zo zijn in Susa 2000 graven rond een centraal monument blootgelegd.

Het is verbluffend wat de Iraanse beschaving heeft voortgebracht: kunstig bewerkte en fraai versierde gouden en zilveren drinkbekers en sieraden, voorwerpen van speksteen, bronzen wapens, kleitabletten met spijkerschrift en prachtig beschilderd aardewerk, alles met fraaie afbeeldingen in dit boek.
Het oudste geëxposeerde aardewerk dateert van 6000 – 5000 voor Christus. Er is o.a. een paginagrote afbeelding van een 49 cm. hoge pot die tussen 5200 – 4800 voor Christus is gedateerd en opmerkelijk gaaf is met eenvoudige maar fraaie versieringen (pag. 31).
Spectaculair zijn de twee opgegraven prinsessen in een graftombe met hun rijke schat aan grafgiften die in dit boek worden afgebeeld ( 7- 6e eeuw voor Christus). De luxe gouden sieraden tonen hun rijkdom (pag. 98 – 103).
Schitterend is ook de gouden armband met opmerkelijke afbeelding (650 voor Christus) op pag. 57. Andere hoogtepunten in dit boek zijn de gouden beker uit 1150 – 1180 voor Christus die als grafgift werd meegegeven en de gouden kettingen uit 850 – 550 voor Christus die fraai worden afgebeeld.
Verder zijn o.a. opmerkelijk de schenkkannen met bijzondere vormgeving zoals een schoen, een bultrund en een vrouw met diverse kannen voor zich en een massief gouden beker met leeuw van 23 cm. hoogte die bijna 2 kilo weegt. Al deze verfijnd vormgegeven en bewerkte voorwerpen laten een hoge mate van eeuwenoude beschaving zien en tonen waartoe mensen toen in staat waren.

Het boek begint met een mooie impressie van de diverse landschappen van Iran: de hoogste bergtop (5700 m), woestijnen, zoutvlakten. Interessant is de beschrijving van ondergrondse wateropslag.
1,8 – 2 miljoen jaar geleden kwamen mensen uit Afrika naar Iran en leefden aanvankelijk van de jacht en later van de landbouw. Hun onderkomen worden in dit boek afgebeeld. Hun activiteit vormt de basis van onze landbouw en veeteelt.

Koning Cyrus II bouwde het kleine koninkrijk uit tot Perzië. Hij wordt in het bijbelboek Jesaja ‘gezalfde’ genoemd en ook daar blijkt zijn toenmalige machtspositie in de wereld van het middenoosten. 
Zijn opvolger koning Darius (ook wel Xerxes genoemd) wist het rijk nog verder uit te breiden. Het machtige Perzische Rijk (559 tot 330 v.Chr.), groter dan het Romeinse Rijk ooit is geweest, heeft een prominente plek in de tentoonstelling. Dit imperium telde op het hoogtepunt meer dan dertig landen en besloeg van oost naar west wel 5.000 kilometer.

Blikvanger in de expositie is het enorme overwinningsreliëf dat koning Darius de Grote circa 520 v.Chr. liet aanbrengen op een 66 meter hoge rots in Bisotun, vlak langs de oeroude karavaanroute van Babylon naar Centraal-Azië. Met de inscripties in drie talen (Elamitisch, Oudperzisch en Babylonisch) is het een magische vastlegging van de stichting van het nieuwe Perzische Rijk. In de tentoonstelling is dit reliëf van 15 x 6 meter op ware grootte nagebouwd.

Een rijk en indrukwekkend boek!

ISBN 9789462582675 | Hardcover | 208 pagina's | W-Books | juni 2018
Formaat 29,8 x 23,6 x 2,2 cm

© Evert van der Veen, 1 augustus 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER