Fascinerende patronen in de natuur
van slakkenhuizen tot sterrenstelsels
Philip Ball

De titel zegt het al, dit boek gaat over de - schitterende- patronen die je aantreft in de natuur. Philip Ball heeft deze patronen opgedeeld in hun verschijningsvormen.

In Hoofdstuk I geeft de schrijver een toelichting over symmetrische patronen. - Waarom de linker- en rechterkant hetzelfde zijn (en waarom ze verschillen) - Iedereen kent het plaatje wel van het gezicht dat voor de helft gespiegeld wordt en waaruit blijkt dat het toch niet perfect symmetrisch is. Hoe meer linker en rechterhelft symmetrisch is, hoe aantrekkelijker het gezicht wordt gevonden. In de dierenwereld telt dat ook. Deze vorm wordt bilaterale symmetrie genoemd en komt bij bijna alle dieren als standaardvorm voor. De symmetrie kan ook breken zoals bij een waterdruppel die op een glad oppervlak valt, die druppel valt uiteen. De ongelooflijke mooie detailfoto's van symmetrische en brekende symmetrische vormen, laten precies zien wat de schrijver bedoelt.

Na het hoofdstuk over symmetrie volgen nog 8 hoofdstukken met de titels: fractals, spiralen, stromen en chaos, golven en duinen, bellen en schuim, rangschikkingen en betegelingen, barsten en vlekken, en als laatste hoofdstuk 9, getiteld strepen.

Wat fractals zijn, wordt eveneens door Philip Ball uitgelegd. Het heeft o.a. te maken met herhaling van vormen op steeds kleiner schaal, zoals bijv. de vertakking van een boom. De schrijver laat via de foto's zien dat er veel overeenkomsten in vormen zijn tussen bijvoorbeeld de boomtakken, de 'vertakkingen' van de bronchiën in de longen, de ondergrondse wortelvertakkingen van o.a. bomen, de rivierstromingen (die zich ook vertakken) en de nerven in bladeren. De fractals in de kosmische wereld worden ook getoond maar de beschrijving erbij begrijp ik helaas niet.

Gelukkig belanden we dan bij de spiralen (orkaan - slakkenhuis) waarvan ik de tekst iets beter begrijp ondanks dat deze vorm ook vrij veel met een wiskundige benadering beschreven is. We zien de meest bijzondere foto's van allerlei voorkomende spiraalvormen, zoals de roos, de krullen van een varen, de bloemhoofdjes en zaden van de zonnebloem, een cactus, een vingerafdruk, de opgerolde staart van een kameleon... het blijft wonderbaarlijk om te zien. Maar ook in de tornado's, het weglopend water in het afvoerputje en in sterrenstelsels is de spiraalvorm waar te nemen.

Natuurlijk kent iedereen ook de prachtige ijspatronen die op ramen gevormd worden als het zwaar vriest of de kristalvormen die sneeuw heeft. Maar ook mineralen en schelpen hebben hun eigen patronen en vormen.

En zo volgens we in elk hoofdstuk de prachtige patronen die er in de natuur voorkomen. Het is bijzonder om dankzij dit boek te ontdekken dat in schijnbare wanorde toch ook een orde zit. De zwerm spreeuwen, de school vissen, de schaapjeswolken, zandpatronen en steencirkels door waterstromingen. Golfpatronen door wind en water. In alles is toch een overeenkomst, een patroon te vinden.

De tekst is wel geschreven door iemand die gewend is in (wiskundige) vaktaal te schrijven. Ik haak dan tekstueel af, hoewel duidelijk wel geprobeerd wordt om alles helder toe te lichten, maar ik vind het lastig lezen. Achterin het boek staan wel enkele woorden met hun uitleg vermeld, maar jammer dat er niet naar die woordenlijst verwezen wordt in de tekst. Er is overigens niet veel tekst aanwezig en de 'moeilijke' tekst neemt ook niet weg dat het boek wel enorm fascinerende zaken toont, want het zijn namelijk vooral de vele, vele (macro) foto's die de wonderen van de natuur weergeven en bovenal hoe bijzonder al die patronen zijn die in de natuur voorkomen.

Het is daardoor een prachtig (foto)boek geworden waarbij je je op elke pagina verbaast over de schitterende vormen die in de natuur voorkomen. Voor mij is het echt een wonder, ondanks dat de schrijver de vormen kan verklaren en toelichten. Echt een boek om meerdere malen open te slaan om even op te gaan in de fascinerende patronen van de natuur.

ISBN 9789059568679 | Hardcover | 288 pagina's | Fontaine uitgevers | oktober 2018

© Dettie, 28 november 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER