Dit boek gaat over de familie Andriessen, die veel bekende musici heeft voortgebracht en een belangrijke rol speelt in het Nederlandse muziekleven. Er is zelfs een Nederlandse rockgroep die z’n naam dankt aan een compositie van Louis Andriessen.

Het verhaal begint met organist Nico Andriessen, die getrouwd is met schilderes Gezina Vester. Samen hebben ze 4 zoons en 2 dochters: Willem (pianist), Laura (zangeres), Hendrik (componist), Nicolaas (leraar Engels), Mari (beeldhouwer) en Caecilia (pianiste). De laatste trouwde met Piet Witteman en is de moeder van Paul Witteman. Achterin het boek vinden we een beknopte stamboom van de familie, waarin de nadruk ligt op de kinderen van Hendrik.

Over Nicolaas (Kiek) staat in de voetnoten achterin het boek nog een leuke anekdote. Hij ontmoet iemand in Haarlem en stelt zich voor als “Andriessen”, waarop de volgende dialoog ontstaat: “O, bent u de beroemde pianist?” “Nee, dat is m’n broer.” “Bent u dan de beeldhouwer?” “Nee, dat is m’n andere broer.” “Dan bent u de componist.” “Nee, dat is weer een andere broer!”

Centraal in het boek staan de componerende broers Jurriaan en Louis Andriessen, 2 van de 6 kinderen van Hendrik Andriessen. Er is overigens in de eerste hoofdstukken ook voldoende aandacht voor de broers Willem, Hendrik en Mari Andriessen.

Omdat z’n z’n vader al een naam heeft in de muziek en z’n broer en zus al muziek studeren, besluit zoon Hendrik het eerst als journalist te proberen, ondanks het feit dat hij wel musicus wil worden. Hij twijfelt echter aan z’n talent en wordt verslaggever bij de Nieuwe Haarlemsche Courant. Dat gaat een paar jaar goed, tot er op een avond het bericht binnenkomt dat er een schip op de Noordelijk Atlantische Oceaan tegen een ijsberg is aangevaren. Het lijkt hem het vermelden niet waard en hij concentreert zich, nu het lekker rustig is, op het schrijven van z’n eerste grote koorcompositie. Het resultaat van dit alles is dat op 16 april 1912 de Nieuwe Haarlemsche Courant niet opent met een artikel over de ramp met het grootste passagiersschip ooit. De journalistenloopbaan van Hendrik gaat met de Titanic ten onder, hoewel hij wel muziekrecensies blijft schrijven.

In de Tweede Wereldoorlog belanden Hendrik en Willem Andriessen als gijzelaars in het kleinseminarie Beekvliet bij Sint-Michielsgestel. Hier komt hij ook z’n zwager Piet Witteman tegen. Mari Andriessen, die net als z’n twee muzikale broers, weigert de ariërverklaring in te vullen, wordt een belangrijke figuur in het verzet. Over Willem, die weliswaar vooral als pianist bekend is geworden, maar die ook componeerde, staan de nodige anekdotes in het boek.

Net als z’n ouders krijgt Hendrik, samen met z’n vrouw, de pianiste Tine Anschütz, 6 kinderen, namelijk: Gesina (zangers en danseres), Heleen (fluitiste en pianiste), Nicolaas (architect), Jurriaan (componist), Caecilia (pianiste) en Louis (componist). Nicolaas speelt piano en componeert fuga’s en wilde graag de muziek in, maar Hendrik beslist anders en aan een beslissing van Hendrik valt niet te tornen. Bij zijn zoon Jurriaan jr. duikt de muziek weer op, maar op een hele bijzondere manier. Zijn ‘Portret van Hedwig’ (een portret van z’n vrouw Hedwig de Beer) bestaat uit 54 korte composities voor piano.

Jurriaan is de eerste van de 2 broers, die naam maakt als componist. In 1949 krijgt hij een beurs om in Amerika een zomercursus bij te wonen van het Tanglewood Music Center. Daar vraagt de beroemde dirigent Serge Koussevitsky, de leider en geestelijk vander van de Summerschool, hem of hij het volgende jaar terug wil komen om als zijn assistent de orkestklassen te leiden. Ook Aaron Copland, die dat jaar in Tanglewood cursussen en lezingen over nieuwe muziek geeft, is onder de indruk van Jurriaan. Hij heeft al snel in de gaten dat hij hem weinig meer bij kan brengen en zegt tegen Jurriaan: “Ga maar eens lekker van het mooie weer genieten. Wat ik je te leren heb, dat kun je al.”
Anderen zijn ook onder de indruk van het talent uit Nederland. George Balanchine besluit een dansvoorstelling te maken bij z’n Berkshire Symphonies. Igor Stravinsky drukt hem de hand en zegt later tegen z’n zoon dat Jurriaan uitzonderlijk getalenteerd is. Leonard Bernstein complimenteert hem en zegt dat hij vooral door moet gaan met componeren. Als Jurriaan in september 1951 terugkomt uit de VS, is de twaalfjarige Louis erbij. Jurriaan is z’n grote held en hij brengt platen voor hem mee, die belangrijk zijn voor het latere componeren van Louis.

Ook Louis ontwikkelt zich als een getalenteerd componist, die meer dan zijn broer op de barricaden staat en activistisch is. Hij is betrokken bij de actie Notenkraker en richt het ensemble Hoketus en Orkest de Volharding, beide genoemd naar composities van Louis, op. Tussen de twee broers komt het tot een breuk, als Louis zich in een interview wat laatdunkend uitlaat over de muziek van Jurriaan. Jurriaan is inmiddels de broer van de beroemde Louis geworden. Louis heeft ergens wel spijt van z’n opmerking over de muziek van Jurriaan, die veel muziek voor theater en film schrijft en laat niet na om in ieder interview te benadrukken hoeveel hij van z’n broer geleerd heeft. Louis ontwikkelt zicht tot goeroe voor jonge componisten en hij doceert ook aan het conservatorium in Den Haag.

In het begin van de jaren 70 treden de kinderen van Heleen Andriessen voor het voetlicht. De twee tweelingen vormen het Gemini Kwartet. Later wordt dit aangevuld met violist Maarten Veeze en pianiste Tilly Keessen en het kwartet wordt omgedoopt tot Gemini Ensemble.

In het laatste hoofdstuk is er ook nog aandacht voor de Andriessens die minder muzikaal getalenteerd zijn. Het boek besluit met een overzicht van de belangrijkste composities van de Andriessens.

Er valt natuurlijk nog veel meer over dit boek te vertellen, dat nog veel dikker had kunnen zijn, als men uitvoeriger had geschreven over de carrières van de diverse familieleden. Een kleine opmerking wil ik nog wel maken. De afbeelding van ‘Portret van Hedwig’, staat een aantal pagina’s voor het werk van Jurriaan jr. ter sprake komt, waardoor het een beetje in een leegte hangt.

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER