https://femmetjedewind.nl

Door hun ogen
Familieverhalen uit de Holocaust
Redactie: Femmetje de Wind


In 2014 kwam een leerkracht van de Amsterdamse Joodse basisschool op het idee om de kinderen uit haar klas te vragen hun groot- of overgrootouders te interviewen over hun ervaringen in de oorlog. Dat bleef ze vervolgens ieder jaar doen.
Toen kwam er een nieuw idee: ze benaderde Femmetje de Wind met de vraag of die van al die verhalen en interviews geen boek kon maken.
En dat boek is er nu. In omgekeerde volgorde volgen we die jaren.

De vraag die centraal staat is: hoe is het om als kind op te groeien in een familie waarin de oorlog nog steeds aanwezig is. Wat doet pijn, verdriet en schaamte met een mens? Hoe wordt een trauma als dit doorgegeven aan eventuele nazaten.
Konden ze er al meteen over praten? Of deden ze dat pas na jaren?

‘Als kind van een Holocaustoverlevende herken ik ook de pijn die mijn vader met zich meedroeg en die ik als kind onderhuids altijd heb gevoeld. De vraag wat van mij was en wat van hem deed niet ter zake. Ik nam het ongevraagd op me. Nog steeds ben ik bezig een manier te vinden om vorm te geven aan deze familiegeschiedenis.’

Dit zegt Femmetje de Wind in haar voorwoord.
Dan volgend de verhalen die door de kinderen in de loop der jaren zijn opgetekend, verdeeld per jaar. Bekende Joodse schrijvers werkten hier aan mee. Zij werden gekoppeld aan een overlevende en een kind, waardoor behalve het verhaal van de overlevende ook dat van de schrijver verteld wordt. Onder andere Grunberg, Vuijsje en Durlacher, Frits Barend, Judith Fanto en Nadav Vissel werkten hier aan mee.
Het boek sluit met een essay van Arnon Grunberg en een schrijven van rabbijn Soetendorp.

Wie al het een en ander heeft gehoord of gelezen over deze vreselijke periode in de geschiedenis, zal weten wat hem of haar te wachten staat. Toch is het indringender nu het verhalen zijn die door kinderen opgetekend worden naar de vragen die zij zelf stelden aan hun (over)grootouders.
Het gaat over angst, over vluchten en onderduiken. Over de gruwelijke ervaringen in diverse kampen en de wandaden van de Duitsers. Maar ook over ‘goede’ Duitsers en ‘foute’ Nederlanders.
Over de thuiskomst. Over de rol van het Jodendom, toen en nu.
Natuurlijk zijn er overeenkomsten tussen de verhalen, maar niettemin is dit een indrukwekkende verzameling verhalen. En dat is niet iets wat je even tussendoor wegleest.
Bij de meeste verhal4en staan foto's va de betrokkenen. Foto's van vroeger, maar ook van nu: de overlevende met de interviewer.

Femmetje de Wind is schrijver, journalist, columnist en uitgever. Ze studeerde Rechten en Vergelijkende Kunstwetenschap en werkte jaren als hoofdredacteur van verschillende magazines. In 2015 debuteerde ze met de roman Rivka – waar ze veel lof mee oogstte en die deels gebaseerd is op het oorlogsverleden van haar vader.


ISBN 9789048869794 | Paperback |320 pagina's | Uitgeverij Hollands Diep | april 2023

© Marjo, 4 augustus 2023

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER