Bert Dicou, Claartje Kruijff, Joost Röselaers Red.

Ons leven vieren
Remonstranten en anderen over liturgie met een ruime keus aan teksten en rituelen uit de praktijk
Redactie: Bert Dicou, Claartje Kruijff, Joost Röselaers

Deze bundel is een mooi overzicht van actuele ontwikkelingen binnen de christelijke stroming die ‘vrijzinnig’ wordt genoemd. Oorspronkelijk – en nog steeds – een aparte stroming binnen de Protestantse Kerk in Nederland die ook enkele zelfstandige kleine kerkgenootschappen omvat. Tegenwoordig is het gedachtegoed van de vrijzinnigheid echter wel wijder verspreid.

‘Vrijzinnig vieren is de afgelopen jaren een stuk rijker geworden. Deze bundel brengt dat in kaart’, pag 9. Het eerste deel is een bezinning op wat liturgie is – vorm en inhoud van de kerkdienst – en verbindt individu en gemeenschap met elkaar. Enkele jaren geleden was er de campagne ‘Geloven begint bij jou’ maar in vieringen is de onderlinge betrokkenheid belangrijk naast het gegeven dat de christelijke traditie wordt verbonden ‘met ervaringsbronnen van nu, met name ook uit de algemene cultuur’, pag. 28.

Rijk van inhoud is deze omschrijving van liturgie: ‘Evenals poëzie is liturgie ‘achteruit horen en vooruit zien’ (Remco Campert): toekomstvisioenen in oude woorden’, pag. 44.
Het verloop van een kerkdienst wordt mooi getypeerd en hierbij komen alle aspecten – woorden, liederen, kinderen, beeldgebruik – ter sprake. Mooi zijn de achtergronden die bij de zegen worden gegeven.

Het is een bundel met een eigen, verfrissend geluid die zeker ook kritische buitenstaanders, zoekers en mensen die zo hun – soms verouderde – beeld van de kerk hebben, kan aanspreken. De aangeboden teksten zijn eigentijds, menselijk en bieden veel ruimte aan persoonlijke interpretatie en eigen ervaringen. Dat is het typerende van vrijzinnig geloven: de woorden zijn niet dogmatisch en strak geformuleerd maar goedgekozen en open van karakter. De geest van het bijbelboek Prediker is alom aanwezig in deze bundel!

Er is een waardevolle bijdrage van Jelle Waringa die werkzaam is in het ‘klooster in wording’, Nijkleaster, in Jorwerd. Het is één van de zogenaamde pioniersplekken van de Protestantse Kerk waar men bezig is met nieuwe vormen van geloven die aansluiting zoeken bij wat zoekende mensen vandaag bezighoudt.

De teksten voor liturgische momenten als doop en avondmaal zijn doordacht en fraai van woorden. Er zijn o.a. teksten voor bijzondere momenten als euthanasie en voor een ritueel van vergeving en berouw. Prachtig is ook de symboliek voor de oudjaarsdienst. Een mooi voorbeeld van de sfeer van dit boek is deze openingstekst voor een kerkdienst op pag. 147:

Aan het begin van deze dienst spreken wij uit dat wij hier bij elkaar zijn
in de Naam van de levende God
die in ons gelooft
die ons draagt door de diepte heen
en bij wie de bron van het leven is.
Moge zijn Geest bij ons zijn in deze viering.

Fraai is deze tekst bij de zalving van een gedoopt kind, oorspronkelijk een R.K. gebruik maar binnen Protestantse kringen wordt het goede van deze handeling ook steeds meer ingezien (pag. 204):

We zalven
je voorhoofd
om wijsheid en zuiverheid van geest;
je ogen
opdat ze zullen stralen.
Dat je grote dingen zult zien
en je verwonderen om wat je gegeven is.
Je oren
opdat je zult luisteren naar de stem van je hart;
je neus
opdat je vrijheid en openheid mag in- én uitademen;
je mond
opdat je spreken zult woorden van recht
en lachen en zingen zult;
je handen
om te dragen, uit te strekken en te ontvangen;
je voeten
opdat je stevig zult staan op de aarde.
En dan geven wij jou een beetje zout.
Proef van het zout dat smaak geeft;
smaak, pit en een kritische geest.

Deze bundel, geschreven door een groot aantal medewerkers, heeft een duidelijk eigen geluid en kan een handreiking zijn aan mensen die vandaag zoeken naar een eigentijdse religieuze bewoordingen. Daarom is dit boek een zinvolle aanvulling op wat er elders over liturgie is geschreven.

ISBN 9789043530910 | Paperback | 224 pagina's | Kok/Boekencentrum | 1 mei 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Non-fictie

Bert Dicou, Claartje Kruijff, Joost Röselaers Red.