Lastige Waarheden
De knoop in de Westerse ziel
Othman El Hammouchi

In dit boek stelt de auteur vier thema’s aan de orde.

In het eerste hoofdstuk bespreekt hij de ‘moslimkwestie’. Hij doelt daarmee op de spanning tussen Islam en integratie van moslims in een Westerse cultuur. In de conclusie van dit hoofdstuk spreekt de auteur de wens uit dat een verlichte westerse moslimgemeenschap moslims opnieuw naar het beschavingspeil uit hun hoogtijdagen zal leiden.

Het tweede hoofdstuk gaat over het onderwijs. Kinderen moet je als het ware naar school sleuren. De meeste kinderen gaan met tegenzin naar school. Hoe lossen we dat op? Deze probleemstelling is goed gekozen. Onderwijs is verplicht, maar bijna alle kinderen hebben er een hekel aan en ordeproblemen zijn een gesel voor heel veel onderwijsgevenden. De auteur: ‘Duw geen leerstof door de strot van de leerling, maar vorm hem zo dat hij die leerstof uit eigen beweging zal willen opnemen’ (blz. 107). Helemaal mee eens, maar hoe organiseer je dat?

Het derde hoofdstuk gaat in op de vraag naar het bestaan van God. Het is volgens de auteur plausibeler om uit te gaan van het bestaan van God dan van het tegendeel. Het is een sterk punt van de auteur dat hij hierbij uit gaat van de gemeenschappelijke basis van de drie grote monotheïstische godsdiensten: het Joodse geloof, het Christendom en de Islam. De argumenten die hij vervolgens levert, zien er overtuigend uit.

Het vierde hoofdstuk gaat in op de vraag of oorlog uitgebannen kan worden door te kiezen voor een ‘wereldregering’. De auteur is een realist. Macht verloopt volgens vaste wetmatigheden en laat zich niet vermengen met moraal. Dè sleutel om oorlog te voorkomen, is het bereiken van een machtsevenwicht (blz. 184).

Het zijn vier aansprekende thema’s. Maar wie denkt theorieën en standpunten in hapklare brokken aangereikt te krijgen, vergist zich. Othman El Hammouchi reikt ons stevige kost aan. De lezer doet er goed aan om niet te snel te lezen, maar het gebodene te overdenken en te herlezen. Het kan ook geen kwaad om het filosofische jargon, waar het boek mee doorspekt is, met behulp van google te vertalen naar hedendaagse begrippen. Wie dat doet, wordt beloond met een boek rijk aan inzichten. Hammouchi is goed ingelezen in zijn onderwerpen, redeneert zuiver en is overtuigend in zijn logische analyse en conclusies.

Op de achterflap zie ik dat Othman El Hammouchi in 1999 geboren is. Ik dacht eerst dat dit een drukfout was. Hij is dus nog maar 20 jaar oud! Dat is wel te merken aan dit boek, waar bevlogenheid het soms wint van bezonnenheid. Ik bedoel daarmee dat de stijl van schrijven wat gezwollen is. Als voorbeeld daarvan volgt hier een zin (blz. 172):

Bovendien heeft de staatsmacht met de groei van massacommunicatiemiddelen en volksbewustzijn – vooral in democratische landen, waar dit volksbewustzijn reële macht verkregen heeft door formele participatieve electorale processen – parallelle massapropagandasystemen opgebouwd en ondersteund die de hierdoor ontstane publieke discussieruimte onder controle moeten houden.

Je zou buiten adem raken tijdens het lezen van zulke zinnen. Maar toch volgt hier weer een heldere passage op waarin Hammouchi betoogt dat bestuurders in een democratie niets hebben dan alleen de publieke opinie om hen te ondersteunen. Geweld is geen optie, want dat is voorbehouden aan de dictatuur. Dus moeten democratische regimes het hebben van propaganda.

Hammouchi is een belofte voor de toekomst. Het is een prestatie om op de leeftijd van 20 jaar met dit boek te komen. Ik signaleer nog wel een vergissing op blz. 109. De auteur schrijft daar de Vier Ruiters uit de Apocalyps toe aan Paulus. Het is echter de apostel Johannes die hier uitvoerig over schrijft in Openbaring 6.
De achterflap van het boek vermeldt verder dat Hammouchi in Vilvoorde is geboren als kind van orthodoxe moslims.

Dit boek is een aanrader voor lezers met interesse voor actuele thema’s, beschreven vanuit een filosofisch, theologisch en historisch perspectief.

ISBN 9789463100915 | Paperback | 190 bladzijden | Uitgeverij Polis (België) | november 2018

© Henk Hofman, 1 februari 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer. Klik HIER