Feminisme voor de 99%
Een manifest
Chinzia Arruzza, Tithi Bhattacharya, Nancy Fraser

Mensen, noem elkaar geen mietje
Eenmaal zing je allemaal,
Allemaal het ouwe liedje:
‘t Is de schuld van ‘t kapitaal

Dit bovenstaande refrein geeft in feite de strekking van dit boek weer. Het kapitaal heeft het voor het zeggen en sociale problemen daarentegen zijn zelden aanleiding tot werkelijke, concrete verandering.

In het begin van het boek worden de vrouwen zoals Sheryl Sandberg (Chief Operating Officer bij facebook) behoorlijk neergesabeld, want deze vrouw strijdt niet voor gelijke rechten van de vrouw maar wil dat in de hogere, elitaire, heersende klasse een gelijke verdeling is tussen mannen en vrouwen. Deze klasse onderdrukt vervolgens wel de lagere klasse. Er wordt heel cynisch beweerd dat dit een visie is "die de gewone mensen vraagt om in naam van het feminisme  blij en dankbaar te zijn dat het ene vrouw is die de vakbonden basht, die een drone bestuurt om hun ouders te vermoorden of hun kind in een kooi aan de grens opsluit."
(Deze elitaire klasse vertegenwoordigt de 1% die ontbreekt in de titel, zij geven niets om de samenleving of om de meerderheid van de mensen. Hilary Clinton behoort ook tot deze klasse volgens de schrijfsters.)

Dit liberaal feminisme geeft feminisme een slechte naam stellen de drie vrouwen, het is vaak individueel feminisme. Het zijn 'feministen' die ervoor pleiten 'op te klimmen' maar daarbij wel leunen op de mensen/vrouwen uit de lagere klasse. 

De door de schrijfsters goedgekeurde huelga feminista (Spaanse vrouwenactiegroep) daarentegen wil 'dat er een eind komt aan het kapitalisme: het systeem dat bazen creëert, landsgrenzen trekt en drones produceert om die te bewaken'. Ofwel zij streven naar een rechtvaardige wereld waarin de rijkdom en de natuurlijke hulpbronnen worden gedeeld door allen en waar gelijkheid en vrijheid een uitgangspunt zijn en niet een streefdoel.

Dat er geen tussenweg is tussen de elite en de andere mensen, is te danken aan het neoliberalisme, het kapitaal, volgens de schrijfsters.
Ze noemen het neoliberalisme 'een bijzonder roofzuchtige vorm van financierskaptalisme die leeft door uitbuiting en rooftochten houdt op de natuur en publieke eigendommen'. De laatste veertig jaar zijn, dankzij het neo-liberalisme, de lonen omlaag gegaan, het arbeidsrecht afgebroken, het milieu verwoest en het milieu misbruikt.
En de politiek grijpt maar niet in, ondanks bepaald progressief verzet. De omwenteling komt maar niet.
Het kapitalisme is niet op mensen gericht maar op eigenbelang en rijkdom, 99% feminisme is op het sociale, het gezamenlijk belang gericht.

99% feminisme behelst het welzijn van 'the many' en niet de vrijheid van 'the vew' Het behelst het opkomen voor de behoefte van 'the many'; arme vrouwen, migrantenvrouwen, werkende vrouwen etc. En niet alleen opkomen vrouwen maar voor iedereen die wordt uitgebuit. Het feminisme moet breder gezien worden, het is niet alleen vrouwenbeweging maar ook een beweging tegen de druk van het neo-liberalisme, het allesoverheersende kapitalisme.
De politiek moet ook ontwaken, het is tijd voor sociale verandering en zal ook moeten leren om op lange termijn te denken in plaats van de nu steeds voorkomend korte termijn.

In 15 stellingen, verdedigen de vrouwen hun visie op het bovengenoemde. Waarbij zij duidelijk stellen dat het niet alleen om vrouwen draait en om bijv.  gelijke verdeling van lonen of onderdrukking vanwege de sekse, maar vooral om een eerlijke wereld te creëren waarin ieder gelijk en vrij is.
Omdat dit neigt naar de inzichten van het communisme, vertellen zij in hun proloog waarom het toch geen communistische ideeën zijn.
Eveneens in hun proloog geven zij aan wat zij verstaan onder sociale reproductie en wat de crisis in deze sociale reproductie inhoudt.

Het streven van deze dames is natuurlijk altijd mooi en goed. Het is alleen jammer dat er een taal gehanteerd wordt die niet altijd voor iedereen te begrijpen is. Het is duidelijk dat de schrijfsters gewend zijn aan een bepaald vakjargon. Voor hen is het woordgebruik vanzelfsprekend maar voor de niet deskundige is het soms moeilijk te volgen. Ook de in bepaalde gedeelten gebruikte vrij lange zinnen maakt het geheel af en toe lastig leesbaar. Dat is jammer, want daardoor bereiken de inzichten van deze vrouwen niet alle - onderdrukte - mensen/vrouwen, het woordgebruik is daarvoor soms gewoon te moeilijk en vakgericht. Het is in feite ook geen manifest rond het feminisme (vrouwenbeweging) zoals wij die kennen maar een manifest dat pleit voor het onttakelen van het kapitalisme.

Op zich is het een interessant boek, hoewel enkele stellingen wel erg ver gaan en de boosheid tegen het kapitalisme, de elite, een enkele keer teveel overheerst.
Het zou wel mooi zijn als delen uit dit manifest bewaarheid werden en de 99% de handen in elkaar zou leggen om zo tot de gewenste betere, vrijere, meer gezonde, leefbare wereld te komen.

Cinzia Arruzza is professor filosofie en betrokken bij View-Point Magazine
Tithi Bhattacharya is professor geschiedenis en redactielid van International Socialist Review
Nancy Fraser is professor politicologie en geschiedenis

ISBN 9789462671805 | Paperback | 135 pagina's | Uitgeverij EPO | september 2019
Uit het Engels vertaald door Gaston van Dyck

© Dettie, 9 oktober 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER