Wat zit je haar goed!
69 vragen over liegen en leugens
Annemiek van Kessel

‘M'n wekker was stuk en de brug stond open…’

‘Katrineke, kom, kom
Je bent te laat, maar waarom’

Dit bekende liedje van Kinderen voor Kinderen geeft precies weer hoe dat gaat in het dagelijks leven.
En we liegen allemaal.
Maar wat is liegen dan precies? Onwaarheid vertellen. Maar het is niet altijd zo dat iemand glashard en bewust liegt, er zijn meer vormen. Je kan dingen verzinnen of juist iets niet vertellen, zonder dat het een ander schaadt, leugentjes om bestwil. Gemiddeld liegen we twee keer per dag, mannen iets vaker dan vrouwen – maar vrouwen zijn er beter in.

Wanneer is liegen schadelijk? ‘Wat zit je haar goed’, dat benadeelt niemand, maar wat er bijvoorbeeld in dopingaffaires gebeurt, of dat foto’s gemanipuleerd worden, dat is wel degelijk fout. Net als frauderen, vervalsen of sjoemelen, allemaal vormen van liegen. Mensen liegen ook tegen zichzelf, en kunnen er van overtuigd zijn dat de leugens die ze vertellen waar zijn. Als je iets maar vaak genoeg vertelt lukt dat wel.
In de reclame wordt gelogen, schrijvers liegen - want fictie is liegen, ook bij literaire non-fictie. En wat te denken van autobiografische werken? Over het algemeen weten lezers dat wel.

Anders is het in de journalistiek (nepnieuws!) of in de politiek: daar wordt volop en expres gelogen: Donald Trump liegt elke dag wel vijftien keer.
Mensen die pathologisch liegen doen dat om een positiever zelfbeeld te krijgen. Narcisten bijvoorbeeld. Er zijn therapeutische behandelingen voor.
Er zijn zelfs cursussen in liegen, ‘leer liegen’, of ’manipuleren kun je leren’. Bij zo’n cursus leer je natuurlijk ook leugens herkennen, maar dat is nog niet zo makkelijk, vertelt Kessels.
Er zijn bedrijven die valse papieren verkopen, ook een vorm van liegen.

‘Of liegen geoorloofd is, hangt nauw samen met morele, persoonlijke en maatschappelijke opvattingen of met geloofsovertuiging. Voor christenen geldt nog steeds het negende gebod, maar ook zij liegen weleens om ene dierbare in bescherming te nemen. Moslims mogen volgens de Koran ook niet liegen, maar het is wel toegestaan om onder bijzondere omstandigheden een ‘leugentje om bestwil’ te vertellen. Volgens sommige moslims is liegen geoorloofd als degene tegen wie gelogen wordt geen moslim is.’

Liegen is zelfs per cultuur verschillend waardoor het handig is om dat voor je op reis gaat te onderzoeken. In Italië bijvoorbeeld is complimentjes geven haast een verplichting. Het is daar belangrijk om een goed figuur te slaan en of iets goed of slecht is, doet er niet toe.

Aan de hand van 69 vragen vertelt de schrijfster allerlei dingen over het fenomeen liegen. Ontluisterend soms, grappig ook, vaak een eyeopener. Het is een prettig leesbaar boek, waarbij we er maar op moeten vertrouwen dat van Kessel ons niet voorliegt!
Achterin het boek zijn verwijzingen naar geraadpleegde bronnen, boeken, artikelen, websites en onderzoeken opgenomen.

Annemiek van Kessel (1955) studeerde Sociale Wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en in 1995 startte ze een adviesbureau voor personeelszaken.

Luister naar een interview met Annemiek van Kessel

ISBN 9789462971677 | paperback | 436 pagina's | Uitgeverij De Kring | juni 2020

© Marjo, 12 augustus 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Gevangen in Nepal
hoe een droomreis een nachtmerrie werd
Annemiek van Kessel

Edward van der Ree besluit, na een stukgelopen relatie en een ontslag, het roer om te gooien en naar Nepal te gaan. Hij gaat daar werken in een bar, gerund door ene Gabrielle, een Nederlandse vrouw die van de opbrengst een stichting draaiend houdt die vrouwen en straatkinderen ondersteunt. Edward voelt zich in Nepal als een vis in het water en overweegt serieus zich blijvend in het land te vestigen. Tot op een dag het noodlot toeslaat.

Op een avond heeft hij thuis gegeten met Nancy, de Franse vriendin van zijn huisgenoot, en Daiana, een meisje uit Buenos Aires, als zijn vriend en collega Pravash komt langs. Deze laatste heeft al veel gedronken, voelt zich niet goed en trekt zich in de loop van de avond terug op het balkon. Edward gaat een paar keer bij hem kijken en als hij hem niet meer aantreft neemt hij aan dat hij naar huis gegaan is. De volgende morgen blijkt Pravash dood onder het balkon te liggen, waarschijnlijk met zijn dronken hoofd gestruikeld, en begint er een nachtmerrie scenario. Edward, Nancy en Daiana worden beschuldigd van moord, ook al zijn er vanaf het begin bewijzen van het tegendeel aanwezig en belanden in een Nepalese gevangenis.

Aanvankelijk lijkt het met een sisser af te lopen en wijzen alle tekenen erop dat het drietal snel vrij zal komen, maar naarmate de weken en maanden vorderen wordt het een steeds grotere wirwar van belangen en corruptie. Geen enkele toezegging wordt nagekomen, belangrijke dossiers en bewijzen verdwijnen spoorloos, niemand houdt zich aan afspraken en bij zowel de familie van Pravash, als bij de rechters en advocaten lijkt niet zo zeer een rechtvaardige uitkomst, maar geld de belangrijkste drijfveer. De Nederlandse ambassade en Buitenlandse zaken tonen zich in deze gekmakende soap op een enkele keer na, opvallend afwezig en ondertussen zit Edward al maanden onder slechte omstandigheden gevangen. Zijn ouders, die in de eerste week al zijn overgevlogen, blijven al die maanden in Nepal om alle juridische zaken te regelen, de contacten te onderhouden en Edward bij te staan, maar ook zij worden met regelmaat tot waanzin gedreven.

Uiteindelijk komen zowel Edward, Nancy en Daiana vrij, na het betalen van flinke bedragen aan zowel familie als rechters en kan Edward richting huis. Zijn Nepalese droom heeft hij inmiddels aan de wilgen gehangen en ook Gabrielle voelt zich, wegens bedreigingen en intimidatie, gedwongen het werk van haar stichting stop te zetten.

Annemiek van Kessel tekende Edwards verhaal op en maakte hierbij ook gebruik van de dagboeknotities van Edwards moeder, zodat we een goed beeld krijgen van de krankzinnige gang van zaken en van Edward, die zich met hand en tand staande probeert te houden in de Nepalese gevangenis. Al lezend ga je per bladzijde meer van onze eigen rechtstelsel houden.

ISBN 978 94 6297 026 7 | Paperback | 256 pagina's | Uitgeverij De Kring | april 2016

© Willeke, mei 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER