Sterrenbeelden
Het verhaal van de kosmos, verteld via de 88 sterpatronen aan de nachtelijke hemel
Govert Schilling

Dit is een fascinerend boek over een fascinerend onderwerp: het heelal. Mooi is het begin bij de oudheid want sterren hebben altijd in de belangstelling van mensen gestaan zoals blijkt uit de grotschilderingen in Lascaux die 20.000 jaar oud zijn. Veel namen zijn ontleend aan de Griekse mythologie. De namen van de dierenriem zijn dan ook al eeuwen oud en deze 12 sterrenbeelden komen uiteraard ook allemaal ter sprake omdat ze een belangrijke plaats innemen in het heelal. De basis van de huidige astrologie is door de Ptolemaeus in de 2^e eeuw gelegd maar alle volkeren hebben hun eigen interpretatie van de sterren.

Er is algemene uitleg over de sterren: zij draaien met honderden kilometers per seconde om het centrum van het Melkwegstelsel en daarom verandert hun beeld aan de hemel ook voortdurend gedurende de nacht. Ook in de seizoen nemen wij de sterren anders waar en in de loop van de tijd verschuift hun positie aan de hemel eveneens.

De ’88 sterrenbeelden vormen 88 oesters op het complete heelal en op de geschiedenis van de astronomie’. De auteur slaagt erin je als lezer het gevoel mee te geven dat hij op pagina 11 beschrijft: ‘mijn hoop is dat nadat je dit boek hebt doorgebladerd en gelezen, de nachthemel nooit meer dezelfde zal zijn’.

Het boek is rijkelijk en werkelijk schitterend geïllustreerd en brengt de sterrenbeelden via tekeningen en prachtige foto’s fraai in beeld. Het zijn soms ware kunstwerken zoals die van een storm op Saturnus. Fantastisch is de foto van de Orionnevel en indrukwekkend zijn de ‘Zuilen van Schepping’ op het sterrenbeeld Slang die in 2015 door de Hubble ruimtetelescoop werden gefotografeerd. Onvoorstelbaar dat we in staat zijn om dit te zien terwijl het voor ons volslagen onbereikbaar is.

De vele getallen en vermelde feiten zijn werkelijk indrukwekkend en onvoorstelbaar. Enkele voorbeelden: in 2003 is een radioboodschap naar het sterrenbeeld Kreeft gezonden die daar in 2024 zal aankomen. Het sterrenbeeld Aquarius produceert evenveel licht als 350 biljoen zonnen. In 2012 wordt een sterrenstelsel ontdekt dat 13,3 miljard lichtjaar van ons verwijderd is en daarmee één van de verst gelegen stelsels. De afstand in de ruimte wordt in lichtjaren gemeten: het licht heeft een snelheid van 300.000 kilometer per seconde en dat betekent bijna 9,5 biljoen kilometer per jaar. In 2018 wordt de krachtigste snelle radioflits ooit waargenomen die gedurende een milliseconde evenveel energie produceert als een paar honderd miljoen zonnen.

Vanaf de 15/16^e eeuw zijn er voortdurend ontdekkingen gedaan en het is bijzonder om te lezen dat dit proces nog steeds doorgaat; er worden dan ook vele recente ontdekkingen genoemd. De huidige technische mogelijkheden stellen de mens in staat om steeds verder in het heelal door te dringen zoals de ruimtetelescoop Hubble die al 28 jaar functioneert.

Ieder sterrenbeeld wordt afzonderlijk besproken: naamgeving, achtergrondinformatie, geschiedenis van ontdekkingen, omvang, zichtbaarheid. Hier en daar is het misschien voor de gemiddelde lezer wel wat technisch en iets te veel van het goede maar het kijkplezier zal daar niet minder om zijn. Het boek biedt een prachtig overzicht, geeft veel informatie en doet de lezer verwonderd staan over wat zich in stilte ver bij ons vandaan allemaal afspeelt. De planeten komen niet ter sprake omdat zij buiten het onderwerp vallen maar wellicht was het voor de oriëntatie van wie minder thuis is in het onderwerp wel goed geweest wanneer er een grote, uitvouwbare overzichtskaart was geweest waarin deze met alle sterrenbeelden waren afgebeeld.

Lees, kijk, verwonder je en ontdek dat je niets bent in deze onmetelijke ruimte!

ISBN 978 90 5956  946 1 | Hardcover | 224 pagina’s | Fontaine uitgevers |8 juli 2019

© Evert van der Veen, 31 juli 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER