Tom Steenbergen

50 jaar Toppop
Het verhaal van het populairste popprogramma
Tom Steenbergen

De titel van het boek is misschien een beetje misleidend, want het programma Toppop is weliswaar 50 jaar geleden begonnen, maar het is maar 18 seizoenen op TV geweest. Daarna zijn er nog allerlei programma’s geweest, waarin terug werd geblikt op oude opnamen en dit jaar is er veel aandacht voor het feit dat het 50 jaar geleden is dat dit eerste wekelijkse popprogramma op de Nederlandse TV begon.

Het is een mooi bladerboek, met veel anekdotes en mooie verhalen. Ook bevat het boek veel foto’s. Wat ik misschien jammer vind is dat niet over alle artiesten op de foto’s een verhaal in het boek te vinden is. Een klein foutje heb ik nog wel gevonden in het stuk over Roxy Music. Daarin wordt namelijk het woord viola genoemd, in het Nederlands betekent viola altviool, die niet in Roxy Music werd bespeeld. Met Eddie Jobson had men wel iemand in de gelederen, die niet alleen toetsen speelde, maar ook op de viool goed uit de voeten kon. Altviool bespeelde hij dus niet, maar wèl viool.

En wat is het verschil tussen een viool en een altviool? Een altviool is groter en een kwint lager gestemd. Een bekend grapje is dat een altviool langer brandt. Eddie Jobson speelt overigens ook de vioolsolo in ‘Love is all’ van Roger Glover and Guests, waar dit boek ook een verhaal over heeft. Voorts is hij nog bekend van de groep UK, die in Nederland een behoorlijke hit had met ‘Rendezvous 6.02.
Eddie Jobson begon ooit als 17-jarige in de groep Curved Air en heeft ook nog met Frank Zappa gespeeld. Wie wil horen wat Eddie Jobson als 17-jarige deed, moet maar eens op YouTube zoeken naar het nummer Metamorphosis van Curved Air, van het album Air cut, een nummer dat hij ook geschreven heeft. Het woord ‘viola’ komt in het Nederlands eigenlijk alleen voor in de samenstellingen ‘viola da braccio’, ‘viola da gamba’ en ‘viola d’amore’.

Het boek vertelt het verhaal van het programma in chronologische volgorde en begint met de voorganger het programma Doebidoe. Helaas is niet alles van Toppop bewaard gebleven, omdat de Ampexbanden waarop het een en ander vaak werd opgenomen, zo duur waren, dat ze opnieuw gebruikt werden. (Een probleem waar de bekende serie ‘Ja zuster, nee zuster’ ook door geplaagd is.) Wat er wel is, kan op YouTube gevonden worden.

Leuk is het verhaal in het stuk over het eerste seizoen, over Family. De opname is op YouTube te vinden en op een gegeven moment zit er een solo voor tenorsax in, die door de opvolger van saxofonist Jim King, de multi-instrumentalist John ‘Poli’ Palmer op fluit wordt geplaybackt.

In het stuk over het derde seizoen is er aandacht voor de glamrock met groepen als The Sweet, Slade en Mud, hoewel de laatste groep pas een jaar later z’n opwachting maakt.
In het vierde seizoen komt er concurrentie in de vorm van de parodie ‘Sjef Van Oekel’s Discohoek’, een programma dat overigens na een jaar weer verdween.
In het vijfde seizoen wordt het programma steeds meer een dwarsdoorsnede van de hitparade, met schlagers, chansons, novelty-songs en carnavalskrakers, iets wat niet zo goed viel bij de popfans, die zagen dat het programma gekaapt werd door de muziek van hun ouders. In dit seizoen werd Ad Visser ook regelmatig vervangen door Krijn Torringa. Dit was ook het seizoen waarin de animatievideo voor het nummer ‘Love is all’ van Roger Glover and Guests uitkwam. Zanger Ronnie James Dio (o.a. Black Sabbath en Rainbow), die in dit nummer te horen is, was iets minder blij met de gouden plaat die voor dit nummer werd uitgereikt, omdat zijn naam nergens vermeld werd.
Ook in het zesde seizoen wisselden Ad Visser en Krijn Torringa elkaar af bij de presentatie en we zagen de opkomst van de disco en de Nederpop. Concurrentie kwam van Popzien, maar Toppop blijft nog altijd het populairst.
Het achtste seizoen kent een legendarisch optreden van Iggy Pop, die het decor afbrak. In het negende seizoen kwam er concurrentie van de Tros Top 50 en Countdown van Veronica.

Ook is er natuurlijk veel aandacht voor mister Toppop Ad Visser en danseres Penney de Jager, die te zien was als een artiest niet kon komen en soms ook bij een artiest die solo optrad. Penney de Jager stopte op een gegeven moment met haar werk voor Toppop en na 15 jaar stapte ook Ad Visser op. In het zestiende seizoen wordt hij vervangen door Kas van Iersel. In het zeventiende seizoen is hij weer vervangen door Bas Westerweel en Léonie Sazias. De laatste ruimt na een seizoen al weer het veld. Na het achttiende seizoen valt het doek voor Toppop, dat inmiddels is ingehaald door Countdown en Popformule.

Ook is er in het boek de nodige aandacht voor de mensen achter de schermen en de Toppop Drive-In Show.
Zo valt er nog veel meer over dit prachtige bladerboek te vertellen. Het is echt een trip naar het verleden en naar mijn jeugd, hoewel ik nu ook weer niet zo veel van het programma gezien heb. Waarschijnlijk heb ik meer gezien in de programma’s met herhalingen, dan in het programma zelf.

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Non-fictie

Tom Steenbergen