Naar het noorden
Koos Meinderts

De tienjarige Jaap weet niet beter: er is altijd te weinig te eten. Niet lang nadat zijn nieuwe zusje geboren werd en vrijwel meteen overleed, hoort Jaap zijn ouders praten over het wegsturen van zijn oudere zus en jongere broertje.

‘We hebben geen keus, Helena,’ hoorde ik mijn vader zeggen. ‘Ze gaan anders dood. Dat wil je toch ook niet.'
‘Nee, natuurlijk wil ik dat niet.’
‘Waarom ben je er dan tegen?’
‘Ik weet niet, de reis, is het wel veilig?’
‘Ze gaan niet alleen, er wordt voor ze gezorgd. Er gaan volwassenen mee.'
’ En waar gaan ze precies naar toe? En hoelang blijven ze weg?’
‘Hoe weet ik dat nou?’

En dan zegt moeder: Nel en Kleine Kees mogen gaan, maar Jaap blijft hier.

Wat! Hij wil ook mee! En zo komt het dat drie jonge kinderen met een kindertransport vanuit een gebied waar de honger vele mensenlevens kost, vervoerd worden naar het Noorden, het platteland, daar waar mensen bereid zijn kinderen te verzorgen tot de oorlog voorbij zal zijn.
Het is het verhaal van een jongen die zijn vertrouwde leventje kwijt is, en zich moet zien te redden in een wereld die totaal anders is. Zijn broertje en zus worden op andere plekken ondergebracht, hij staat er alleen voor. Om hem heen spreken de mensen een andere taal, iedereen loopt op klompen, en hij mist zijn ouders.
Als hij op school gepest wordt, is de maat vol. Hij gaat zijn zus zoeken.

Het is oorlog en mensen sterven van de honger, met die gegevens moeten jonge lezers het doen. Er wordt niet uitgelegd wat de achtergronden zijn. Niets over de feiten van de oorlog, niets over de oorzaak van de honger, niets over het idee om bleekneusjes te redden door ze uit het gezin te halen. Er is geen voorwoord en geen nawoord, de jonge lezer duikt zo het verhaal in. Is dat slim? Natuurlijk kan het nieuwsgierig maken als je niet weet wat er aan de hand is, maar als je de achtergronden niet direct kan vinden, lijkt me dat heel onhandig.
Natuurlijk gaat het vooral over Jaap, over hoe een kind zich staande houdt als zijn wereld ineens verandert. In die zin is het een heel actueel boek.

Naar het noorden heeft de Gouden Griffel 2017 gekregen en dat zal ook met de vormgeving te maken hebben. De paginanummering is blauw, en de hoofdstukken hebben een aanduiding van een vogel, die verwijzen naar de inhoud. Vogels, omdat Jaap geïnteresseerd is in vogels. (of andersom...

ISBN 9789089672322 | hardcover | 160 pagina's | Hoogland van Klaveren | november 2016
Leeftijd vanaf 9 jaar

© Marjo, 29 oktober 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER