Het wolvenpak
Ton van Reen

Bokkenrijders, een roversbende die nog steeds tot de verbeelding spreekt. Zij waren actief in de 18e eeuw, in het gebied dat tegenwoordig Zuid-Limburg is, evenals de regio rond Luik, de gebieden vlak over de Duitse grens en de Kempen. Ze overvielen meestal boerderijen en pastorieën. Daar was dan ook het meeste te halen en ze vonden dat zij, armen, het recht hadden op wat die rijken voor zichzelf hielden. Het is niet zo dat je een Bokkenrijder een Robin Hood kunt noemen, ze waren wel degelijk rauwdouwers: hard en meedogenloos, en al handelden ze misschien omdat ze honger hadden, ze waren toch vaak ook te lui om voor hun brood te werken. Nu valt daar ook wel wat voor te zeggen want de tweedeling was in de achttiende eeuw erg groot: rijken keken neer op de armen en gunden hen niets, zagen hen vaak zelfs niet als medemensen.
Het is vooral deze tweedeling die duidelijk naar voren komt in het boek van Ton van Reen. Zijn verhaal 'Het wolvenpak' is als een verhaal uit een
geschiedenisboek. Geen romantisch verhaaltje, met een hoofdpersoon waar je als lezer in mee kunt gaan, maar een verhaal dat de feiten vertelt. Het is dan ook gebaseerd op ware gebeurtenissen.
Van Reen verhaalt over een proces dat heeft plaatsgevonden in Hoensbroek in 1743. Er zijn nog processtukken en de namen zijn dus bekend. Mathijs Ponts werd met een aantal familieleden berecht en terechtgesteld. Naar zo'n terechtstelling werd uitgekeken door het volk: het was kermis, een verzetje, en bovendien: die lui, gewetenloze dieven en moordenaars, verdienden niet beter.
Dat ze vaak door armoe tot hun daden kwamen, dat werd niet erkend. Er werd dan ook geen hulp geboden aan de kinderen die geboren werden in zo'n boevengemeenschap. Zij hadden alleen elkaar, en moesten ook door stelen zien dat ze in leven bleven. Niemand hielp hen, hoe konden ze dan ooit tot deugdzame mensen opgroeien?

Ton van Reen vertelt het verhaal van de groep kinderen, die wolvenpak genoemd werden, naast dat van het gezin van de kasteelheer, die recht moet spreken over hun ouders, ooms en tantes. Armoe en kou, versus rijkdom en luxe. In beide klassen was sprake van inteelt, de rijken omdat ze hun bezit wilden vergoten dan wel behouden in de familie, de armen omdat ze alleen elkaar hadden.
Wat van Reen ook vermeldt is dat de Bokkenrijders een legende geworden zijn, en daarom in een adem genoemd worden met duivels, moordenaars en weerwolven. Maar oorspronkelijk waren het vaak gewoon mensen die een manier zochten om te overleven. Hun wanhoop leidde tot stelen en landloperij, en dat werd door het gerecht, geleid door de rijken, bestraft. Dat was immers 'slecht'. Het was een tijd waarin hongersnood heerste, een tijd waarin veel oorlogen plaatsvonden, en in die oorlogen werden de landerijen geplunderd door soldaten. En mensen wiens omstandigheden beter waren, hadden totaal geen medelijden met de minderbedeelden.
Ton van Reen vertelt eerst het verhaal, en legt dan in een paarhoofdstukken de achtergrond verder uit. Ook geeft hij tips voor de geïnteresseerde die verder wil lezen. Met een woordenlijst is het boek helemaal compleet.

Isbn 978 90 78407 61 4 Paperback 94 pagina's Tic | maart 2010
Illustraties van Peter Paul Rauwerda

© Marjo, maart 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER