Zie ook de Leestafelrecensies over boeken van Jan Terlouw in de categorieën jeugd 15+
en romans voor volwassen.

De kloof
Jan Terlouw

Vijfenveertig jaar geleden vond in het land Berg en Dal een enorme aardbeving plaats. Vanaf die tijd loopt er een enorme kloof dwars door het land heen, van de woestijn in het zuidwesten naar het hooggebergte in het noordoosten.  De kloof zigzagt door het land en is onpeilbaar diep, erin afdalen is onmogelijk vanwege de bedwelmende gassen.

De twee landsdelen worden in verloop van tijd Bergen en Dal genoemd. De eerste jaren was contact tussen de twee landsdelen onmogelijk maar inmiddels is er wel een telefoonlijn aangelegd, de telefonische contacten verlopen echter voornamelijk via het postkantoor. Veel bewoners hebben namelijk nog geen eigen telefoonverbinding.
De kloof is helaas net te breed om een brug zonder pijlers te kunnen aanleggen en vliegverkeer bestaat nog niet. Om van het ene gebied naar het andere te reizen moet een lange, loodzware tocht op kamelen door de woestijn ondernomen worden. Eenmaal per maand vertrekt er een karavaan die post, goederen en mensen meeneemt. De reis duurt twee weken.

Bergen dat in het noordwesten ligt, is inmiddels uitgegroeid tot een welvarend gedeelte. Het klimaat is daar veel gunstiger dan in het droge, hete Dal in het het zuidoosten. Bovendien zijn in Bergen de drie hogescholen gevestigd waardoor de technische ontwikkelingen daar sneller gaan dan in Dal. Omdat Dal in de veronderstelling verkeerde dat het contact met Bergen snel hersteld zou worden, ondernam het weinig om de schade na de aardbeving te herstellen en nieuwe scholen en bedrijven te bouwen en raakte zodoende steeds meer verarmd. De contrasten tussen beide delen is door de kloof uiteindelijk steeds groter geworden.

- Er was wel een man Doeve Bouwmeester, een briljante hoogleraar uit Bergen met Dalse pleegouders die onderzoek deed naar de mogelijkheden van de bouw van een brug, hij wilde daarvoor het bijzondere titanium gebruiken. Hij had al vergevorderde plannen, maar na een wandeling langs de kloof is hij plotseling verdwenen, men neemt aan dat hij in de kloof gevallen is. -

Het verhaal in dit boek draait om de intelligente Ginder Sekoer, 16 jaar, die in de Bergense stad Lovendal woont met zijn moeder en grootmoeder. Oma, is bijzonder, zeer modern en de eerste vrouw in Bergen die ooit ingenieur is geworden. Twee jaar voor haar dood laat ze Ginder papieren en schriften zien die ze in een la bewaart. Ze heeft namelijk een geheim zegt ze en dat geheim staat in die papieren. Na haar dood moet Ginder die papieren lezen, Ginder zal haar dan beter begrijpen.
Maar helaas, Ginder is na zijn eindexamen net tien dagen op kamp als zijn grootmoeder overlijdt en zijn moeder heeft al haar spullen al weggegooid. 'Ik dacht laat ik het meteen maar doen, later word ik er opnieuw verdrietig van,' geeft zijn moeder als verklaring voor haar handelen.
Het enige wat Ginder nog rest zijn een paar snippers papier die hij op de vuilnisbelt vindt maar daar is geen touw aan vast te knopen.

Joost, de vader van Ginder is een idealist en wilde zijn hulp en kennis uitdragen in Dal. Ginders moeder voelde daar niets voor en uiteindelijk besloten de twee uit elkaar te gaan. Ginder heeft zijn vader al tien jaar niet meer gezien en besluit hem op te zoeken. Tijdens de zware, hete tocht naar Dal ontmoet hij een vriendelijke man, Domen Compagne, die onderweg is naar zijn zestienjarige dochter Barbara. Onlangs is zijn vrouw overleden en hij wil er zijn voor Barbara. Ginder ontmoet ook de goochelaar Joren Verloren, die alleen in rijmende dichtvorm praat. Beide mannen én Barbara blijken van grote invloed op het vervolg van Ginders reis én leven...

Het geheim van oma laat Ginder namelijk niet los en de bedachtzame Ginder ontdekt steeds meer zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. Het lijkt erop dat de bouw van de brug het cruciale punt is waar alles om draaide en nog steeds draait. De speurtochten van Ginger rakelen zelfs het verhaal rond de verdwenen Doeve Bouwmeester weer op. Ginder ontdekt zoveel dat hij uiteindelijk met de dood bedreigd wordt.
Gelukkig heeft hij een uitstekende bondgenoot gevonden in Barbara, ondanks hun jonge leeftijd weten ze dat zij voor elkaar bestemd zijn. Ze zijn smoorverliefd. Samen zoeken ze verder en komen steeds dichter bij de waarheid...

Het is een spannend verhaal, hoewel het vrij traag verteld wordt. Jan Terlouw legt namelijk veel uit, zodat we hem vooral niet verkeerd zullen begrijpen. Aan een kant is het ook wel nodig want de speurtocht van Ginder is niet eenvoudig. Maar het is de vraag of jongeren deze langzame vertelstijl  kunnen waarderen. Toch is het verhaal zeker de moeite waard.

Naast de speurtocht van Ginder worden fijntjes de verschillen tussen arm en rijk door het verhaal heen geweven en vooral de oorzaken daarvan.  De grote honger naar macht is een van de onderdelen hierin. Zoals in veel van zijn boeken is de maatschappelijke betrokkenheid van Jan Terlouw dus ook in dit boek goed merkbaar. Maar er wordt geen grote nadruk gelegd op de economische, financiële en maatschappelijke verschillen in Bergen en Dal, het wordt alleen wel vermeld en uitgelegd. Het is echter vooral het verhaal over de jonge Ginder die dankzij zijn onderzoekende geest een zeer spannend, gevaarlijk avontuur beleeft.

ISBN 9789047708476 | Hardcover | 213 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | februari 2016
(1e druk 1983) | Leeftijd 10+

© Dettie, 5 januari 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Briefgeheim
Jan Terlouw

De elfjarige Eva is de ruzies van haar ouders meer dan zat. Telkens weer zit ze tussen die twee kwaaie koppen in die het presteren dagenlang niets tegen elkaar te zeggen. Als het weer eens een keer zover is verzinnen haar beste vrienden en buurkinderen, Jackie en Thomas, een plan. Eva moet zoekraken! Zodat haar ouders ook eens kunnen voelen hoe het is om altijd maar ongerust te zijn. De zachtaardige Eva voelt er aanvankelijk weinig voor maar als haar ouders wéér ruzie hebben en zij alleen naar de schoolvoorstelling moet, besluit ze het toch te doen. Ze zal zich schuilhouden in hun geheime hol op zolder bij Jackie en Thomas thuis.

En zo gebeurt het ook. Jackie en Thomas hebben alles goed voorbereid. Er ligt veel eten klaar en een stapel boeken en genoeg slaapzakken om warm te blijven. Als iedereen weg is, sluipt Eva naar binnen en verstopt ze zich. Maar als Jackie en Thomas 's avonds thuiskomen is Eva weg! En ze is ook niet thuis! Eva is echt zoekgeraakt!

Voordat dit alles gebeurt hebben we kunnen lezen dat Eva een ongefrankeerde brief in de tuin van de buurman, kolonel Brandsema, heeft gevonden. Met de bedoeling die brief later te posten heeft Eva die in haar vestzak gestopt en is daarna de brief onmiddellijk vergeten. Pas in het geheime hol, voelt ze de brief weer in haar vest zitten. Ze is wel nieuwsgierig en maakt de brief open maar ziet alleen maar rare woorden. Ze beseft dat het geheimschrift moet zijn... Misschien is de kolonel wel een spion! Omdat toch niemand thuis is, besluit Eva de brief even snel terug te leggen in de tuin van de kolonel. Maar het loopt heel anders dan ze gedacht had. De kolonel zit namelijk inderdaad in een grote spionageorganisatie en betrapt haar bij het terugleggen van de brief. Hij is helemaal niet blij met de ontdekking van Eva. Hij pakt haar hardhandig beet en duwt haar zijn huis binnen...

Wat volgt is een heel spannend verhaal waarbij zelfs een moord gepleegd wordt, maar wie is de dader? De arme Eva krijgt het flink voor haar kiezen en weet helemaal niet meer wie ze wel of niet kan vertrouwen. Gelukkig laten haar vrienden ook hun gezonde verstand werken maar voor ze eindelijk uitvinden hoe het allemaal in elkaar zit worden ze zelf nog met de dood bedreigd!

Jan Terlouw is deze dagen veel in het nieuws o.a. vanwege zijn 85e verjaardag maar ook vanwege zijn toespraak over vertrouwen hebben in elkaar.
Dit boek, dat hij toch al heel wat jaren geleden geschreven heeft, behandelt ook dit thema. Wie kun je vertrouwen? En hoe erg is het als je zelfs de mensen die heel dichtbij staan niet meer durft te vertrouwen? In dit boek wordt dat prachtig duidelijk gemaakt evenals het gegeven dat niet praten met elkaar tot enorme misverstanden kan leiden.

Ondanks dat dit boek in 1973 geschreven is en ook al zijn er in de tijd waarin het verhaal zich afspeelt nog geen mobieltjes en heeft niemand een computer toch doet het verhaal niet ouderwets aan. Het verhaal is namelijk 2010 inhoudelijk aangepast aan deze tijd waardoor het verhaal sprankelend en fris blijft. Kinderen van nu zullen het nog steeds een prachtig, spannend verhaal vinden.

Jan Terlouw (1931, Kamperveen) werkte jaren als kernfysicus voordat hij in 1970 besloot de politiek in te gaan. Hij was onder meer fractievoorzitter van D66, Minister van Economische Zaken, Commissaris der Koningin in Gelderland en senator van de Eerste Kamer. Tegelijkertijd debuteerde hij als kinderboekenschrijver met Pjotr en Oom Willibrord. Zijn bekendste boeken zijn Koning van Katoren (bekroond met een Gouden Griffel) en Oorlogswinter. Naar aanleiding van zijn 85e geboortedag zijn een aantal van de klassiekers van Jan Terlouw in een, mooi verzorgd, nieuw, modern jasje gestoken, te weten Pjotr, De Kloof, De koning van Katoren, Oorlogswinter, Oosterschelde windkracht 8 en dit boek Briefgeheim. -

ISBN 9789047708209 | Hardcover | 136 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | 21 februari 2016 (1e druk 1973)
Leeftijd 10+

© Dettie, 6 december 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Pjotr
Jan Terlouw

Pjotr en zijn vader Sergei Andrejevitch hebben het goed samen. Ze wonen zo'n vijfhonderd werts (ca. vijfhonderd kilometer) ten zuiden van Moskou. Een moeder is er niet, zij stierf toen Pjotr een jaar of drie, vier was. 'Hij had nooit goed begrepen wat je met een moeder moest doen. Hij had Sergei Andrejevitch, en dat was meer dan genoeg.'

Pjotr en zijn vader zijn dikke vrienden. Pjotr is alles voor Sergei, de jongen geeft zijn leven zin. Maar aan het mooie idyllische leven komt een eind als Sergei zijn inmiddels veertienjarige zoon te hulp schiet wanneer hij wordt aangevallen door een marskramer. Hij is zo boos dat hij de man doodslaat... Gevolg, Sergei wordt verbannen naar Siberië. Daar moet hij tien jaar blijven. Sergei belooft zijn vader dat hij naar hem toe zal komen. Hij zal naar Siberie reizen.

Die belofte van Pjotr maakt dat Sergei overeind blijft. Maar hoe kan Pjotr zijn belofte waarmaken? Anno 1900 waren er nog geen vliegtuigen of snelle treinen. Bovendien zal hij onderweg ook eten moeten kopen en onderdak moeten vinden. Pjotr is een handige, ijverige jongen maar het enige wat hij echt goed kan is prachtige muziek maken op zijn zelfgesneden fluiten. Maar Pjotr weet dat hij, hoe dan ook, naar zijn geliefde vader zal reizen.
We volgen Pjotr op zijn barre voettocht naar Siberië. Onderweg ontmoet hij allerlei vriendelijke én vervelende mensen. Dat deze ontmoetingen verstrekkende gevolgen zullen hebben kan Pjotr op dat moment niet vermoeden...

Ik ben zeer aangenaam verrast door dit boek. Jan Terlouw heeft een erg mooi hedendaags taalgebruik die me raakt. Over Sergei schrijft hij bijvoorbeeld. 'Maar had Sergei Andrejevitch niet zijn kolossale handen, waaronder je kon schuilen als onder de kap van de hooischuur?' Prachtig toch? In één zin wordt alle vaderliefde weergegeven.
Het verhaal zelf raakt me ook. Het is echt een verháál, zoals verhalen horen te zijn. Het is een vertelling, een sprookje bijna, waarbij je de goedige Pjotr volgt in zijn pogingen om zijn vader te bereiken. Het verhaal is levendig, soms spannend, soms ontroerend maar vooral één heerlijk lang avontuur dat wij mee mogen beleven.

Het is goed dat de uitgever dit boek in een modern jasje heeft gestoken en opnieuw heeft uitgegeven - samen met vijf andere boeken van Terlouw - . Je gunt jongeren de kans dit mooie, tijdloze verhaal te lezen en ik hoop ook dat ze het doen, zodat ze zich even kunnen onderdompelen in de wereld van Pjotr en zijn vader in het machtige, krachtige maar ook prachtige Rusland van weleer.

ISBN 9789047708445 | Hardcover | 164 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | februari 2016 (1e druk 1977)
Leeftijd vanaf ca 11 jaar

© Dettie, 10 maart 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER