Koeriers voor de keizer
Menno Hurenkamp

Op 7 september jl. was de slag bij Borodino 200 jaar geleden.
Na deze veldslag, waarbij ontzettend veel mannen het leven verloren, trokken de Russen zich steeds verder terug, diep hun land in. En toen Napoleons troepen hen achtervolgden, bleken hele dorpen in brand gestoken te zijn, en akkers afgebrand. Er was nauwelijks voedsel voor de soldaten. ‘De tactiek van de verschroeide aarde’. Toen sloeg ook nog de winter toe.
Menno Hurenkamp gebruikt enkele feiten uit deze geschiedenis om een spannend jeugdboek te schrijven, zodat ook de jeugd kan lezen over een van de wapenfeiten van Napoleon, de man die heel Europa op zijn kop zette.

In het leger van Napoleon bevindt zich de 14-jarige Nicolas, die met zijn vader meereist.
Het is 1812, het leger trekt naar het oosten.  Tekenend voor die tijd: vrouwen en kinderen reisden gewoon mee, niemand hield hen tegen. Het leger beloofde een spannend leven, maar ook eer (soldaat Bourgogne is uit op medailles en een goede naam) en buit (soldaat Petit daarentegen denkt rijk te worden van de buit die hij zal vinden). Nicolas’ vader is officier, hij gelooft in Napoleon, hij is een idealist. Hij heeft zijn zoon een paard gegeven: Jauris. Als de jongen hoog te paard zit, lijkt het tenminste nog ergens op: hij is namelijk nogal klein voor zijn leeftijd.
En de jongen maakt zich nuttig door tekeningen te maken onderweg.
Als hij  - op afstand -   de slag bij Borodino gadeslaat, ontmoet hij Alexander, de eveneens 14-jarge zoon van een Russische officier. Samen kijken ze toe, en Alexander vertelt hoe vreemd de Russische adel het vindt dat Napoleon de boeren wil bevrijden. (Voor welgestelde burgers was in Nederland in die tijd Frans niet de voertaal, dan toch een taal die men diende te kennen. Ook in Rusland was dat zo)
Leuk detail: De jongens ontmoeten Carl von Clausewitz, een Pruisische officier uit die tijd, die vandaag de dag nog steeds bekend staat om zijn militaire inzichten.

‘Hoeveel soldaten?’  herhaalde Carl. ‘Ach, geen mens die het weet. Daar zullen ze over tweehonderd jaar nog ruzie over maken.’

Als de slag gestreden is, blijkt Nicolas’ vader gesneuveld te zijn. De jongen is alleen. Hij blijft bij het Franse leger en trekt Moskou binnen, maar het leger vindt een lege stad; overal brandt het (Moskou bestond veelal uit houten huizen), terwijl de Russen de pompen meegenomen hebben en het drinkwater is verontreinigd.
Als Napoleon in Moskou ‘niet door een of andere officiële delegatie’ is ontvangen, is hij kwaad, maar hij wil nog één keer een vredesvoorstel doen. Maar de tsaar zit in Petersburg. En daar komen de twee jongens, die elkaar weer getroffen hebben in de stad goed bij te pas. Zij vertrekken op Jauris richting Petersburg. De reis verloopt niet zo gemakkelijk. Nicolas heeft het vermoeden dat er iemand achter hen aan zit, ze kennen natuurlijk de weg niet, en de winter valt in. Dan hebben we het nog niet over eten en drinken.
Zullen ze er in slagen de brief van Napoleon bij de tsaar te bezorgen, voor het ultimatum van de keizer verloopt?

Dit boek biedt behalve een spannend verhaal, dat je kunt lezen zonder je te verdiepen in de achtergrond, ook voer voor de lezers die wèl meer willen weten. Er zitten door het verhaal heen zeer veel details over hoe het leven geweest moet zijn in die tijd. Er wordt gesproken over Franz Leppich, de uitvinder van de heteluchtballon en Carl van Clausewitz. Over hoe het er aan toe ging in de verschillende legers, over hoe Moskou en Petersburg er uit zagen, over Peter de Grote en nog veel meer. Maar het verhaal is vooral spannend, en leest als een trein.

ISBN 9789461641465 |paperback | 239 pagina’s | van Gennep | september 2012
Hele mooie tekeningen van Galina Bolkonskaja!
Leeftijd vanaf 10 jaar

© Marjo, 8 november 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER