http://www.agavekruijssen.nl

http://www.chillymouse.nl/FIEL

Zie ook de Leestafelrecensies over boeken van Agave Kruijssen in de categorie jeugd 6-9 jaar.

Ontvoerd
Agave Kruijssen

Tijdens het onderzoek voor een ander boek stuitte Agave Kruijssen op het verhaal dat ze in dit boek uitwerkt. Op 30 mei 1642 werd Hendrik Everts door Agnes van Raesfelt voor het gerechtshof van Zutphen gedaagd. Zij beschuldigde hem van de ontvoering van haar dochter Margaretha. Hendrik wist zijn onschuld te bewijzen met een briefje dat Margaretha hem geschreven had. Verder kon Agave Kruijssen nog vinden dat de achtervolging twee dagen geduurd had, en dat de twee jongelui opgepakt werden door de ruiters van de Wiersse.
Dit boek geeft een geromantiseerde versie, maar het zou zomaar zo gelopen kunnen zijn!

Margaretha is de wilde dochter van de weduwe Agnes. Ze wonen op het landgoed Coldenhove, op de Veluwe.
In de zeventiende eeuw was er geen sprake van dat een meisje kon doen wat ze in haar hoofd had: paardrijden, dat moest rustig, waardig gezeten op een dameszadel. Meisjes moesten huisvlijt bedrijven, en zich mooi maken voor de - haar- man. Daar heeft  Marga - zoals ze zich noemde - helemaal geen zin in. Ze wil vrij zijn, en draaft vaak zonder toestemming op haar paardje de hei op.
Haar moeder weet niet hoe ze haar moet beteugelen, en stuurt dan maar de staljongen achter haar aan, om op te letten. Die jongen is Hendrik. Hij is na een dramatische gebeurtenis in zijn jonge leven op de hoeve komen werken, en weet veel van paarden. Maar hij is berooid, heeft zelfs geen schoenen, of klompen. De twee jongelui, ze zijn een jaar of dertien, leren elkaar waarderen, en als Marga in een in haar ogen onmogelijke situatie komt, vraagt ze zijn hulp. Dat wordt de 'ontvoering'.

Het boek geeft het leven weer zoals dat zich afspeelde op een landgoed in de zeventiende eeuw.
Het standenverschil wordt duidelijk gemaakt, en er wordt een mooie beschrijving gegeven van hoe de wereld er in die tijd uitzag.
Het verhaal leest vlot. Leuk is hoe de vertelperspectieven wisselen: aanvankelijk zijn Hendrik en Marga ieder apart, dan zijn ze een tijd samen, om na de arrestatie weer uit elkaar te gaan.
Het boek lijkt me voor jongere lezers een goede opmaat naar de eerdere boeken van Agave Kruijssen, die dieper op de achtergronden van die tijd ingaan.
Als ik het boek aangeprezen zie als ‘Voor jonge paardenfans’, dan moet ik toch wel zeggen dat het boek daarmee erg tekort wordt gedaan!
Het is een historisch verhaal, en juist het feit dat het gebaseerd is op een echte gebeurtenis uit die tijd maakt het bijzonder. Nog even: in haar nawoord vertelt Agave Kruijssen hoe het verder is gegaan met Margaretha en Hendrik...

ISBN  9789401412148| paperback | 128 pagina’s |Lannoo| oktober 2013
Leeftijd vanaf 12 jaar

© Marjo, 23 oktober  2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

De keerzijde van de keizer
Agave Kruijssen

‘De geschiedenis is een soort marktkraam. Je pikt eruit wat je van pas komt.
En als je niets van je gading kunt vinden, verzin je het gewoon. Net als Karel. Die máákte zijn waarheid.
En ik? Had ik de mijne gemaakt? Had ik alleen opgepikt wat mij beviel? Had ik wel oog gehad voor alle waarheden? Voor de keerzijde, maar ook voor al het moois? Hoe waar was mijn Karel?’

Agave Kruijssen is bekend om haar sprookverhalen: verhalen die in de tijd dat er nog geen boeken bestonden voor het gewone volk, verteld werden door sprooksprekers. Zij trokken van stad tot stad, van kasteel tot kasteel en van dorp tot dorp en overal waar zij kwamen, vertelden zij hun verhalen.
Je kunt je voorstellen dat de spanning wel eens belangrijker was dan de waarheid, en dat een verhaal steeds mooier werd in de loop van de tijd. Maar omdat er ook wel min of meer officiële biografen en geschiedschrijvers waren, is nog wel te achterhalen wat de feitelijke gebeurtenissen waren.

In dit boek over Karel de Grote (742 of 748-814) is Tjerk, een Saksische jonge man, de hoofdpersoon. Hij bevindt zich in een cel: ’hier zit ik dan, de jongste bastaardzoon van keizer Karel de Grote, opgesloten in een bedompte cel.’
Hij vertelt zijn verhaal. Zijn moeder was dus de geliefde van Karel. Zij was na diens dood gevlucht: Lodewijk de Vrome, Karels opvolger, was niet echt gecharmeerd van zijn vaders losbandige leven, en wilde alle vrouwen en bastaardkinderen uit de weg hebben. Zij geeft haar zoon een opdracht: dood Lodewijk!
Tjerk gaat op pad, incognito, arriveert te Aken en gaat in de leer bij Einhard, de biograaf van Karel de Grote. (deze man was feitelijk de schrijver van Vita Karoli Magni, de enige eigentijdse biografie)
Tjerk wordt met open armen onthaald als blijkt dat hij goed kan schrijven, maar eerst wordt hij er op uit gestuurd om te gaan luisteren. Einhard kent de feiten wel, maar wil zijn verhaal een beetje 'opleuken' met smeuïge verhalen.
En zo reist hij af naar verschillende mensen die de keizer gekend hebben: hij kent al het verhaal van zijn moeder, Ethelinde, en hoort nu onder andere wat ridder Roeland, ridder Elegast, Grimmold, een soldaat uit het leger, en enkele vrouwen te vertellen hebben.
Tjerk leert het verschil tussen de ‘echte’ verhalen en wensverhalen. Hoe kan bijvoorbeeld het verhaal van de vier Heemskinderen kloppen als hij zelf Koning Lodewijk gezien heeft, die gestorven zou zijn toen Karel nog leefde… maar het blijft een spannend verhaal natuurlijk. Karel en de Elegast, ook een heel bekend sprookverhaal; de ondergang van Roeland bij de strijd tegen de Spanjaarden, en nog meer.

Terwijl Tjerk zijn weg vindt door het rijk van Karel de Grote, krijgt de lezer in een raamvertelling (Tjerk is het kozijn, met vele verhalen als opvulling) min of meer chronologisch de geschiedenis van de keizer mee, op een heel prettige manier. Agave Kruijssen heeft een meesterlijk hand van vertellen, en wat het erg speciaal maakt: zij weet er het nodige van! Er is behoorlijk onderzoek voorafgegaan aan haar sprookverhalen!  Ze doseert bovendien heel goed: gevechten  - want Karel voerde vaak oorlog - wisselt ze af met verhalen over het leven aan het hof, of over de volkeren die in dat tijdvak leefden: Friezen, Saksen, Longobarden etc.
Daarnaast zijn de vrouwen die ze ten tonele voert meestal sterke figuren - de mannen niet altijd!
Dit boek is een heel aangename manier om iets te weten te komen over het leven in de Middeleeuwen, en dat geldt niet alleen voor jongeren. Dat je ook nog het een en ander meekrijgt over moraal is meegenomen.

‘Weet je, als alle mensen in dezelfde God geloven, hoeven we niet langer te vechten. Dan kan de vrede eindelijk neerdalen, als een weldadige rust.’

Of Karel deze woorden werkelijk geuit heeft, dat weten we natuurlijk niet, maar het zou zomaar kunnen. Hoe actueel…
Na afloop is er een verantwoording, een bibliografie en een stamboom, waarop je bijvoorbeeld alle vrouwen van Karel en hun kinderen kunt nagaan. Die Karel was me d’r eentje…

Voor veel achtergrondinformatie zie http://www.agavekruijssen.nl/de-keerzijde-van-de-keizer.html

ISBN 9789401401708 | paperback| 272 pagina's | Lannoo| juni 2012
Leeftijd vanaf ca 12 jaar

© Marjo, 24 januari 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Vrije val

Agave Kruijssen heeft al diverse oude Middelnederlandse verhalen herverteld voor de jeugd. Deze "vrije val" is het verhaal van de Beatrijs. Dat is een Marialegende, gevonden in een handschrift uit 1374.

Beatries wordt tegen haar zin naar het klooster gestuurd. Ze is verliefd op Berend, maar mag van haar ouders niet met hem trouwen. Als ze in het klooster zit neemt ze toch contact met hem op, en Berend komt haar halen. Ze wonen een tijd in een afgelegen jachtslot, waar Beatries twee zoons krijgt.
Maar dan wordt ze in de steek gelaten, en een armoedig zwervend bestaan is haar lot. Ze woont een tijdje in een hoerenkast, maakt de pest mee, en moet de kost bij elkaar scharrelen door haar lichaam te verkopen.
Maar wat er ook gebeurt, Maria blijft ze trouw..en misschien is het wel daardoor dat ze op een dag weer voor de kloosterpoort staat, waar ze jaren terug door is vertrokken..en de poort staat open! Ze glipt naar binnen, en ontdekt dat niemand weet dat ze weg geweest is. Wie heeft dan haar taken waargenomen?
Maar al kan ze dan haar oude leven weer zonder meer doorleven, ze vindt nog geen vrede. Maria heeft haar misschien wel vergeven, maar God niet. Eerst moet ze biechten.

In de originele Beatrijs wordt vooral het begin en het eind van het verhaal benadrukt, het verraad aan het klooster ten gunste van de man en de terugkeer met de ontdekking van het wonder. Agave Kruiijssen heeft ook het tussenliggende gedeelte wat uitgewerkt, zonder in details te treden, het is tenslotte gericht op de jeugd. Maar het geheel is nu een prettig leesbaar vlot verhaal. Een heel goede manier om kennis te maken met die oude legenden.

Hardcover | 74 Pagina's | de Fontein Jeugd | 2005 ISBN: 9026131194 vanaf 12 jaar

© Marjo, november 2006

Lees de reacties op het forum, klik  HIER

De Vliegende Hollander

Terneuzen, rond 1800 (denk ik).

Barbara is de 16-jarige dochter van een waard. Op een dag wordt er een pakketje bezorgd, gericht aan ene Berbera. En dat is niet foutief gespeld, ontdekt ze, nee, de brieven zijn gericht aan haar oud-oudtante Berbera. Die tante is er natuurlijk niet meer, ze is al meer dan honderd jaar dood.
Barbara besluit de brieven te lezen en ontdekt dat haar verre familielid toen ze een jong meisje was in dezelfde herberg woonde als waar zij nu woont:
"Elke nacht als de storm op zijn hoogtepunt is, als mijn mannen stomdronken van bakboord naar stuurboord slingeren, als de stuurman God smeekt ons schip, onze troste Vliegende Hollander, naar de kelder te jagen en ons te verlossen, dan, mijn lieve Berbera, denk ik aan jou. Hoe jij blond en blozend door de gelagkamer zwiert met in elke hand drie kroezen bier..."
De schrijver van de brieven is ene Dirk, blijkbaar de schipper van dat schip, dat in Barbara's tijd bezongen wordt als zijnde een spookschip...
We gaan terug in de tijd: Dirk wil met een eigen schip rond de kaap varen, naar Indië. Niet in dienst van de VOC, maar zelfstandig. Als hij in de herberg zit- waar de Berbera van de brieven inderdaad de zeelui bedient- en dat plan verkondigt, lachen de mannen hem uit. Dirk roept dat hij gvd de Kaap zal ronden, al moet hij eeuwig rondvaren ... en zo zal het gebeuren... Hij vaart al snel uit...
Maar hij houdt geen rekening met de Duivel, die God aanspreekt: "Ziet u wel: mensen zijn graaiers, ze vloeken en zweren, het wordt tijd voor een nieuwe zondvloed. Maar dat wil God niet, hij wil liever geloven dat mensen in wezen goed zijn. "wijs mij een Hollandse zeeman, zegt hij, en we zullen zien of hij zo slecht is als jij zegt."
Dirk vaart uit, en krijgt bezoek van de Duivel, die hem vertelt dat God alles altijd letterlijk neemt. En zo doolt de Vliegende Hollander zevenenzeventig jaren op zee rond.
God, niet de snelste overigens, wil eigenlijk niet geloven dat de zeeman inderdaad slecht is, en staat hem na al die tijd toe eens in de zeven jaar aan dag aan wal te gaan. Als hij dan een vrouw vindt die hem de rest van haar leven trouw zal zijn, dan zal Dirk een genadige dood vinden.
Dirk komt in Terneuzen aan, beseft wat er aan de hand is, dat het al 125 jaar verder is, en dat de Barbara die hij te spreken krijgt niet 'zijn Berbera' kan zijn. Maar hij heeft hoop. Barbara is een aardig meisje, en ze wil hem helpen...

Agave Kruijssen heeft van de legende een spannend sprookverhaal gemaakt. Zal God winnen, en zal de Vliegende Hollander rust vinden? Of krijgt toch de Duivel zijn zin, en is het schip gedoemd voor altijd rond te blijven waren over zee?
Heel leuk gedaan, je blijft lezen tot het uit is.

ISBN 90 261 3080 5 Hardcover 122 pagina's | Uitgeverij De Fontein | september 2004
vanaf 12 jaar

© Marjo, mei 2007

Zie ook: www.sprookverhalen.nl

Lees de reacties op het forum, klik HIER

Reinout van Montalbaan

Dit boek heet een 'sprookverhaal', een verhaal zoals dat verteld werd door sprookvertellers, die in de Middeleeuwen van stad naar stad, van kasteel naar kasteel trokken om daar hun verhalen te vertellen.
Een daarvan is het verhaal van de vier Heemskinderen en het Ros Beyaert.
Agave Kruijssen heeft er een serie van vier boeken van gemaakt, apart te lezen. Het tweede daarvan is Reinout van Montalbaan.

Reinout heeft de zoon van koning Karel het hoofd afgeslagen en is gevlucht naar de Dordogne. Daar woont hij in het kasteel Montalbaan, samen met zijn vrouw Clarisse. Zij is in verwachting. Een leuke gebeurtenis dus. Maar Reinout maakt zich zorgen. Hij vreest de wraak van koning Karel, die de baby ook zeker niet zal ontzien.  Hij wil er zijn moeder over spreken, en vertrekt met zijn broers naar Pierlepont waar hun ouders, Heem en Aye wonen. Heem ziet zijn kans: hij wil de broers uitleveren aan Karel. Allerlei avonturen volgen en daarbij ziet het er niet naar uit dat de door Reinout gewenste vrede gesloten kan worden. Dat heeft deels ook met zijn eigen domme streken te maken, ook al wordt hij opgejut door de tovenaar Madelgijs.
Maar dan gaat Aye, die toch de zus van Karel is, zich er mee bemoeien. Zal zij vrede kunnen stichten? Zal Reinout vergeven worden door de koning, of zal wraak altijd tussen de mannen in blijven staan?

Agave Kruijssen maakt de vrouw de spil van het verhaal. Niet alleen Aye, ook Clarisse speelt een rol. Zou dat in de Middeleeuwen ook zo geweest kunnen zijn? De vrouw had er immers maar weinig te zeggen. Misschien toch,op de achtergrond?
In ieder geval is de legende in een modern jasje heel goed te lezen voor de kinderen van nu. Spannend, realistisch en niet belerend.

ISBN 90 261 1649 7 Hardcover 135 pagina's | Uitgeverij De Fontein | september 2000
Vanaf 11 jaar

© Marjo, februari 2009

Lees de reacties op het forum, klik HIER

't Ros Beiaard
illustraties: Fiel van der Veen
Agave Kruijssen

Heer Heem is de bewoner van kasteel Pierlepont, dat onder het gezag van koning Karel valt. Maar hij voert oorlog met de koning, omdat die een neef van hem vermoord heeft.
Om vrede te sluiten biedt de koning hem zijn zuster aan: als Heem trouwt met Aye, en ook de koning trouw zweert, gaat het zand erover. Maar vergeven en vergeten is de zaak absoluut niet. Zeker als blijkt dat het alleen een zakelijke overeenkomst is: koning Karel is helemaal niet van plan hen echt in de familie op te nemen. Het suddert jaren voort, en laait weer op als Heems vier zonen bijna volwassen zijn. De jongste is Reinout. Hij is sterk en als enige in staat gebleken dat grote zwarte paard te temmen. ‘Het Ros Beiaard’  duldt geen ander op zijn rug.
Het paard en de jongen zijn onoverwinnelijk, hetgeen de koning niet aanstaat. Zijn zoon Lodewijk is jaloers: hij moet en zal dat paard hebben. De vier zonen worden op het hof ontboden, en dat loopt helemaal niet goed af…
Als Karel wraak wil nemen en snode plannetjes smeedt, is het zijn zus Aye, die ingrijpt.
En het arme paard is natuurlijk maar een paard.

Bij het lezen kreeg ik soms het idee dat ik dit boek al eens gelezen had, maar dat is toch echt niet zo. Kwam het dan door de bekendheid van het verhaal van de vier heemskinderen?
Het raadsel werd opgelost toen ik las dat dit boek een samenvoeging is van twee andere sprookverhalen: de oorspronkelijke uitgave van ‘Het ros Beyaart’ uit 1999 plus het sprookverhaal  ‘Reinout van Montalbaan’ uit 2000.  En dat laatste heb ik inderdaad al gelezen.
Het verhaal van het machtige paard zou overigens bij iedereen bekend moeten zijn: het gaat over trouw en verraad; over eer en wraak. Ook de rol van de vrouw in de vroege middeleeuwen wordt hier benadrukt: het was -volgens Agave Kruijssen- niet zo dat de vrouw niets te zeggen had. Achter de schermen -of zoals in dit verhaal: ook daarvoor!- kon een handige vrouw wel degelijk haar invloed laten gelden.
Agave Kruijssen schrijft eigenlijk alleen maar over die tijd. Mag je er dan van uit gaan dat ze er ook onderzoek naar gedaan heeft hoe de normen en waarden in die tijd waren? En klopt haar beschrijving van de manier van met elkaar omgaan? Op haar site staat dat ze dat inderdaad doet:

‘Met veel plezier grasduint ze in oude documenten of ploegt ze door oude brieven, dagboeken, verslagen en wetenschappelijke literatuur. Natuurlijk gaat ze ook naar kastelen en andere historische plaatsen waar belangwekkende gebeurtenissen en verhalen zich hebben afgespeeld. Meer dan de helft van ‘de draagtijd’ van een boek bestaat echter uit verbeten onderzoek. Misschien een tikje stoffig? Dat lijkt maar zo, want Agave gebruikt een gezonde mix van (historische) kennis, empathie en fantasie om al dat ouds een ziel te geven, in haar boeken tot leven te wekken en daarmee voor de lezer toegankelijk te maken. Uiteindelijk spelen immers mensen van vlees en bloed de hoofdrol, mensen die herkenbaar moeten zijn voor de lezer van nu.’

Dat zal wel goed zitten.
Natuurlijk schrijft ze haar verhalen voor de jeugd, en daarom brengt ze er vaart en spanning in. Soms duikt een wat ouderwets woord op als ‘vermetel’ of 'verduld' en haar personages gaan niet echt zachtzinnig met elkaar om, maar dat maakt haar boeken juist voor die jeugd erg aantrekkelijk.
Leuk is dat in Dendermonde eens in de tien jaar het hele verhaal van de laatste tocht van het Ros Beiaard zo levensecht mogelijk wordt opgevoerd. De heemskinderen moeten dan ook echt vier opeenvolgende broers zijn, en ze moeten geboren en getogen Dendermonders zijn, tussen de 7 en 21 jaar oud. Het Ros wordt van hout nagebouwd en is reusachtig: bijna vijf meter hoog!
Een heel spektakel, en dat terwijl het ‘maar’ een verhaal is, dat zich waarschijnlijk niet eens heeft afgespeeld in Dendermonde.

ISBN 9789085683315 |Hardcover | 272 pagina's |Lannoo maart 2006
Leeftijd 11+

© Marjo, 29 oktober 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER