jeugd 10-12 jaar

Piers Torday

https://www.pierstorday.co.uk

 

Er was eens een kasteel
Piers Torday


Zoals ieder jaar in de Kerstvakantie moet Muis zijn tas inpakken: hij gaat met zijn moeder en twee zussen naar opa en oma van moederskant die in een afgelegen boerderij wonen, in de bergen. Er wordt al een sneeuwstorm voorspeld als ze gaan vertrekken, maar de elfjarige Muis moet flink achter de vodden gezeten worden. Hij is een dromer, is snel afgeleid en altijd met andere dingen bezig. In ieder geval gaat zijn knuffelpaard mee, Efel geheten en wat er verder in zijn tas zit blijft de vraag. Als hij tenslotte in de auto stapt heeft hij zijn pyjama nog aan, met een parka er over heen.


Zijn moeder heeft geen geduld meer, ze moeten gaan. De stemming in de auto is niet zo best, eigenlijk hebben ze er helemaal geen zin in. En dan begint het nog steeds harder te sneeuwen ook. Het kan niet uitblijven: moeder verliest de macht over het stuur, en de auto glijdt de heuvel af om ondersteboven te blijven hangen. Op dat moment had Muis zich net losgemaakt uit zijn gordel om iets te kunnen oprapen en hij wordt uit de auto geslingerd.
De oudste zus, Roos, weet haar gordel los te maken, en die van haar jongere zusje. Zij lijken ongedeerd. Maar haar moeder is bewusteloos en bloedt.

Intussen wordt Muis wakker in een landschap dat hij niet kent. Het is er ook ontzettend koud en hij is alleen. Alhoewel: er is een schaap, dat tegen hem lijkt te praten, al verstaat Muis haar niet. Er komt een paard op hem af, en dat dier is degene die Muis begeleidt op een zoektocht. Er is een monster, dat hij aanvankelijk alleen maar hoort, en het paard zegt dat hij naar een kasteel moet zoeken, om van het monster af te komen.
Een zware tocht volgt, en nog meer vreemde wezens komen op hun pad.


Gaandeweg wordt het de lezer duidelijk wat er met Muis aan de hand is. Hij is vergeten wat er gebeurd is, maar af en toe beseft hij wat zijn achtergrond is, en soms vallen er stukjes van het raadsel op hun plaats. Het paard bijvoorbeeld is zijn knuffel Efel. Raar maar waar…


Het sprookjesachtige verhaal van Muis wordt na een tijdje af en toe onderbroken door het realistische verhaal van Roos, zodat duidelijk is hoe het verhaal werkelijk verloopt. Het duurt lang voordat je weet of het avontuur van Muis echt is, of dat het een droom is, of misschien zelfs een waan van een overleden kind.


Ze lijken hetzelfde doel te beogen, Muis en Roos: ze proberen hulp te halen, omdat ze inzien dat hun moeder het niet kan. Maar waar het verhaal van Roos duidelijk is, is het verhaal van Muis nogal bevreemdend, vooral omdat de jongen zelf niet begrijpt wat er allemaal gebeurt. Hij lijkt ook macht te hebben over het verhaal waarin hij zich bevindt. Hoe kan dat nu?


Er was eens een kasteel is een surrealistisch  sprookje over angst en verbeelding. Muis is een bijzonder jongetje, en daarom is het jammer dat er een epiloog is waarin een afloop wordt verteld die je liever niet had geweten. Zonder dat hoofdstuk was het een open einde geweest, na het fantasieverhaal was het beter geweest om de lezer zijn verbeelding te laten gebruiken. Het is sowieso een boek voor de geoefende lezer, die kan een open einde ook wel aan. Maar goed, het is een afgerond geheel geworden.


‘Want wat is de dood meer dan verbeelding, vraagt Muis zich af.  ‘Als je echt dood bent, dan kun je je niet herinneren wat er is gebeurd, en je kunt het ook aan niemand meer vertellen’.


Piers Torday (1974) schreef eerder de trilogie 'De laatste wilde dieren', winnaar van de Guardian Children's Fiction Prize 2014.


ISBN 9789024576487 | Hardcover | 288 pagina's | Uitgeverij Luitingh-Sijthoff | november 2017 | Leeftijd vanaf 10 jaar
Vertaald uit het Engels door Aimée Warmerdam

© Marjo, 17 september 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER