Liefde, als dat het is
Marijke Schermer

"David zegt dat zijn huwelijk vijfentwintig jaar gelukkig was, tot de natuurramp."

Zo noemt David het vertrek van Terri, een natuurramp, wat tevens het uitgangspunt van dit boek is. We krijgen vervolgens geen dramatisch geschreven relaas vol zelfbeklag en ellende maar wel een vrij realistisch en aangrijpend verhaal over de vraag wat liefde en relaties nu eigenlijk inhouden.

We volgen de zes hoofdpersonen, te beginnen bij Terri en David. Zij zijn het stel dat volgens David zo gelukkig was. De natuurramp voltrok zich toen Terri aankondigde dat ze weg moest, dat ze stikte in hun relatie en uiteindelijk bekende dat ze iemand anders had, Lucas.
Voor hun dochters, Ally en de puberende Krista, komt de klap ook hard aan, zij uiten hun gevoelens op heel verschillende manieren maar dat het zeer doet, dat het schrijnt, is duidelijk. Uiteindelijk is daar Sev, die een minnaar zocht en gevonden heeft in David.
De gedachten van de personages lopen in elkaar over, waardoor je regelmatig verrast wordt en bij de les blijft.

Wat Marijke Schermer met dit prachtige, schrijnende verhaal doet, is laten zien welke vormen van liefde er zijn en wat een relatie doet met een persoon. Dit toont ze door de ogen van de zes personages zelf. De vraag is vooral; wat doet liefde met je en verander je in een relatie van individu tot een samensmelting van elkaars wensen en gedachtes en lost zo het individu op? Of maakt een relatie juist wél het individu vrij en komt iemand tot bloei?

'(Lucas) Maar we hebben toch wel iets?
'(Terri) Iets?" Ze geeft hem een kus.'[...]
'We houden het gewoon op iets.'[...]
'Maar ik ben wel getrouwd.'
'Ja'.'
'Dat is nogal een... iets.'
'Maar je bent niet alleen maar getrouwd. je bent ook een individu'. En in die stomme waarheid heeft hij natuurlijk gelijk. Ja, ze is ook een individu. Wanneer raakte haar individuele leven onontwarbaar verknoopt met de verplichting om verantwoording af te leggen? Eerst gaat dat vanzelf, dat samenzijn, versmolten zijn, omdat het overeenkomt met je verlangen. Je loopt erin. Maar dan, hoe trek je jezelf los van je verband, en hoe doe je dat zonder alles te slopen?

Terri  weet het niet, ze voelt zich vrouw, aantrekkelijk, is blij met de honger naar haar lichaam die Lucas toont. Maar ze is niet goed in het zichzelf lostrekken van haar gezin zonder te slopen. We lezen hoe ze denkt, wat ze voelt. Háár innerlijke proces van weggaan was al eerder begonnen, zij wist dat ze vastgeroest was en weg móest. De verhouding met Lucas is de weg naar dat gewenste andere leven.
Terri is wel erg radicaal, ze wil eigenlijk helemaal vrij zijn, minder tijd met de kinderen doorbrengen, David is veel beter in de omgang met hen weet ze. Maar de twijfel is er ook. Is dit wel de goede weg? 
Voor de buitenwereld is ze in alles totaal veranderd, bijna onherkenbaar geworden, vooral voor haar dochters en David.

David ziet het met verbijstering aan. Hij zorgt zo goed mogelijk voor zijn dochters, stopt zijn liefde vooral in het eten wat hij voor ze maakt.  Hij vraagt zich af wat zijn relatie met Terri eigenlijk inhield, waarom merkte hij niets, wist hij niets, voelde hij niets van haar woede, haar onvrede? Alles was toch goed? Is hij echt zo'n saaie man? Hij is boos, verdrietig, opstandig. Hij is soms ook berustend...
Ergens is er ook een gevoel van vrijheid, maar is dat gevoel wel gewenst? Zijn latere minnares Sev maakt wel dat ook hij een andere kant van zichzelf ontdekt.

De kinderen reageren ook heel verschillend. De gevoelens van de vijftienjarige Krista, worden heen en weer geslingerd tussen haar verliefdheid voor Rafik en de woede, walging en afkeer die ze voelt jegens haar moeder.
De jongere Ally daarentegen verwerkt haar verdriet in stilte, probeert tussen alles door te fietsen, wil loyaal in haar liefde voor haar ouders blijven. Erg schrijnend is het gedeelte waarin ze haar ouders hoort ruziemaken en zij stilletjes bovenaan de trap meeluistert.

"Haar vader zegt dat haar moeder het tegen de kinderen moet vertellen. En haar moeder zegt dat ze niet weet wat ze dan moet vertellen, ze zegt dat er geen conclusie is. En dan zegt ze dat ze niet weet of ze kan blijven. Ally en haar vader, allebei, houden hun adem in, krijgen geen zuurstof meer, worden langzaam duizelig. Wat betekent dat, niet blijven? Niet blijven is weggaan."

En dan zijn er nog Lucas en Sev, de minnaars van Terri en David die ook elk een eigen kijk op de liefde en een relatie hebben.  Lucas denkt alleen aan zijn eigen plezier, is manipulerend, egocentrisch. Sev wil geen echte relatie, denkt ze, maar is dat zo?  Kortom "Liefde, als dat het is gaat over de vele versies van liefde: puberromantiek, vriendschap, lust, tot de dood ons scheidt en de intensiteit van het moment.' staat op de flaptekst te lezen. En zo is het.

Het is een adembenemend verhaal dat in een erg mooie, bijzondere stijl is geschreven,  Een boek met diepte en inzicht. Een boek om te koesteren.
Vooral lezen!

ISBN 9789028282391 | Hardcover met stofomslag | 203 pagina's | Uitgeverij Van Oorschot | juni 2019

Dettie, 15 juli 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Mensen in de zon
Marijke Schermer

‘Wie weet wat er in onze tijd nog staat te beginnen. Wie weet waar jullie naar op weg zijn! Je moet niet denken dan het klaar is. We zijn minder dan tien jaar verwijderd van een nieuwe eeuw. Er is wel een future. Let maar eens op.’
Ik hief mijn glas met de shiraz er in. ‘Op de toekomst, waar jullie vast een rol van betekenis in zullen spelen!’

Aan het woord is IJsbrandt Asscher, die een soort mentor is voor de vijf jongeren die zich graag in zijn gezelschap ophouden. Het is 1992.
Twintig jaar later belt IJsbrandt hen op: hij wil graag een ‘historische reconstructie’.
De laatste keer dat ze elkaar zagen waren ze allemaal veelbelovende kunstenaars. Max en Stella waren begenadigd beeldend kunstenaars, Vik zou grootste boeken schrijven, Leo zou een bekende concertpianist worden, en Clara was wiskundige.
Een ongeluk, waarbij een dode valt, maakt een einde aan hun vriendschap en hun levens gaan een richting op zoals het lot dat voor hen besloten heeft. Of hadden ze daar zelf meer de hand in gehad dan ze denken? Hadden ze het anders kunnen doen verlopen?

De uitnodiging laat ieder van hen terugdenken. Hun leven is nu zo anders: Leo is politicus, verschijnt vaak in het openbaar. Vik heeft welgeteld één boek op zijn naam staan dat ook nog geflopt is, én een boek onder schuilnaam dat het beter doet, maar dat hem het schaamrood op de kaken brengt. Clara geeft les en doet onderzoek aan de UVA. Max is de reclamewereld ingegaan en lijdt aan slapeloosheid.  Stella heeft eigenlijk als enige het succes gehad zoals IJsbrandt dat voorspelde, maar is haar kunst eigenlijk geen nep?
Er blijken geheimen te zijn, en onuitgesproken zaken leggen een druk op het verleden. Sommigen willen dat verleden laten rusten en hebben geen zin in de reünie. Anderen vinden het een kans om de waarheid boven tafel te halen.
Is het nodig vragen ze zich af? Is het niet beter om die ouwe koeien te laten liggen?

De betrokkenen vertellen om en om hun verhaal waarbij het langzaam duidelijk wordt wat er precies is gebeurd. Voor de lezer dan. Of zij er zelf ook achter zullen komen?
‘Mensen in de zon’ is een psychologische roman met een filosofisch tintje. Haarscherp worden de relaties ontleed, en lees je hoe dromen tot een realiteit verworden die net iets anders is dan ze gedroomd hadden. Het is zoals het leven gaat, zoals we dat allemaal wel kennen, en het is knap dat Marijke Schermer dat in een boeiend verhaal heeft weten te verpakken.
Vooral de twist die het geheel op het eind krijgt vind ik pakkend en ik denk niet dat ik er iets mee verklap, want het gaat niet om de afloop, dit boek beschrijft het proces daar naar toe.

‘Dagboekschrijvers liegen altijd
En zo is het, fluistert hij.’

Marijke Schermer (1975) is toneelschrijver. Haar werk werd door verschillende gezelschappen gespeeld en is in meerdere talen vertaald. In 2009 ontving ze de Charlotte Köhlerprijs voor haar toneelwerk. Mensen in de zon is haar romandebuut.

ISBN  9789028260900 |paperback| 201 pagina's |Uitgeverij van Oorschot | november 2013

© Marjo, 27 juli 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER