Nachtvlinders
Jan de Rooy

Soms kom je een boek tegen, waarbij je je afvraagt waar de auteur gebleven is. Dat geldt voor mij bij dit debuut uit 1983 van Jan de Rooy. Na het verschijnen van Granaatappels in 1997, lijkt hij niets meer geschreven te hebben. Van de digitale bibliotheek der Nederlandse letteren word ik ook niet wijzer. Zie http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=rooy002

Ik kreeg dit boek van de auteur en heb het onlangs weer eens gelezen. Het verhaal gaat over de pianist Willem Vermuur, waarin ik misschien de auteur zou kunnen herkennen, die in Den Haag op kamers woont en door twee vrouwen begeerd wordt.

In de eerste plaats is daar Aletta Vogel, die de pianist bespiedt vanuit het huis tegenover het huis waar Willem Vermuur op kamers woont. Daarnaast is er de violiste Johanna Daalen, dochter van de organist Leo Daalen. Willem speelt regelmatig samen met Johanna, die echter meer in hem ziet. Op een gegeven moment benadert Aletta Willem met het verzoek pianoles van hem te krijgen, iets waar hij aarzelend mee akkoord gaat. Johanna ziet dit met lede ogen aan, want zij ziet Alette, niet geheel ten onrechte als concurrente.

Dan krijgt Willem ineens het bericht dat z'n vader een hartaanval heeft gekregen en hij gaat naar z'n geboorteplaats in Brabant, waarin we vermoedelijk Breda kunnen herkennen, waar z'n vader in het ziekenhuis ligt. Hij neemt tijdelijk z'n intrek in de woning van z'n vader, waar hij de nodige herinneringen aan heeft, herinneringen die niet allemaal zo positief zijn. Zo zijn er de katholieke buurtgenoten, die de atheïstische Willem een doorn in het oog zijn. Z'n vader is in dat opzicht overigens nog wat fanatieker. Beide zijn ook strikt vegetarisch, iets wat in het ziekenhuis ook voor wat problemen zorgt. De vader van Willem vreest dat men hem ongewild toch vleesproducten op wil dringen. En dan is er nog de overbuurman, de kunstenaar Jules Lenaerts, waar Willem in het verleden tekenles van heeft gekregen, hetgeen op een gegeven moment min of meer is uitgemond in wat seksuele toenaderingspogingen door de kunstenaar.

Na enige dagen keert Willem weer terug naar Den Haag, waar hij zich voor moet bereiden op een concert. Hij reist nog wel regelmatig op en neer om z'n vader te bezoeken. De vrouw van Leo Daalen, in het boek La Daalen genoemd, vermoed dat de desinteresse van Willem voor Johanna voortkomt uit het feit dat Willem misschien homoseksueel is. Om hem uit de tent te lokken, biedt ze hem een vloerkleed aan, dat ze samen met Erik, een mooie jongen, een keer langs komt brengen. Willem is niet echt te spreken over het kleed, maar houdt zich diplomatiek op de vlakte.

En dan komt Clematis, de dochter van de hospita van Willem weer bij haar moeder wonen. Johanna en Aletta zien in haar geen concurrente, maar Clematis maakt Willem wel duidelijk dat hij misschien toch meer op mannen valt. Dan komt het boek min of meer in een soort stroomversnelling. Aletta ziet Willem, als ze hem achtervolgt, een seksuele ontmoeting met andere mannen hebben en realiseert zich dat ze geen kans maakt. Dit inzicht wordt nog bevestigd als ze hem met Rob, een jongen die Willem heeft leren kennen bij een tekenles op de academie voor beeldende kunst, waar Willem, op uitnodiging van Clematis naar toe is gegaan, in het Gemeentemuseum ziet.

Natuurlijk moet Willem ook Johanna duidelijk maken dat zijn voorkeur toch echt meer naar mannen uitgaat en hij schrijft haar een brief, die hij haar geeft, als hij bij haar thuis naar een concert van haar vader komt kijken. Hij vraagt haar de brief pas te lezen als hij weg is, maar daar blijkt ze zich niet aan te houden. Tot overmaat van ramp overlijdt Leo Daalen tijdens het live uitgezonden concert. Als Willem Johanna wil troosten, wijst ze hem kwaad de deur.

Het boek bevat beslist wat autobiografische elementen. Zo gaf de schrijver vioolles en speelde hij ook piano. Het is geen onaardig debuut, al is het misschien een beetje te volgepropt.

ISBN 90 263 2540 1 | 148 pagina's | Uitgeverij De Prom 1983

© Renate, 14 februari 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER