Zwerfvuil
en andere verhalen
Johan Bordewijk
Na zijn mooie debuut Morgen vlieg ik terug dat verscheen in april 2012 volgde Zwerfvuil in 2013 waarin 18 verhalen te lezen zijn.
Het boek opent met het titelverhaal waarin Eliza en Nathan, een wat ouder stel, de verloedering van hun stad zijn ontvlucht. Het is vooral Nathan die zijn omgeving niet langer kon verdragen. Ze wonen nu in ‘Park Grevendael’.
De wijk uit de glimmende folder lag tussen de weilanden. Identieke vrijstaande huizen, gebouwd in twee bogen om een plantsoen. Centraal gelegen een appartementencomplex, met op de begane grond een winkel voor de dagelijkse boodschappen. Een hek rondom met een poort en een portier. Ze dacht aan joodse nederzettingen in bezet gebied.'
Maar Nathan drijft zijn zin door en daar zitten ze dan in hun nieuwe woning met uitzicht op het keurige plantsoen. Elke verstoring van de orde wordt door Nathan geregistreerd en gemeld aan de portier.
En dan zit daar op een dag op het bankje in hun plantsoen de meneer in 'de jurk' uit de oude straat. De meneer met de djellaba en het 'keppeltje'. Nathan belt de portier, die man moet weg. Maar een paar dagen later zit de man er weer en tot Nathans ergernis loopt zijn vrouw naar hem toe...
Het verhaal zelf is niet echt indrukwekkend maar wel de sfeer die Bordewijk weet op te roepen. Je voelt het verstikkende van het bewaakte huis en de dwingende obsessie van Nathan, maar ook de heimwee van de vrouw naar haar oude huis in de gezellige levendige buurt.
Het verhaal 'Gelukzalig reizen per trein' laat je de ergernis voelen die treinreizigers ervaren als ze in een stiltecoupé zitten en een stel kwebbelende meiden binnenkomen die gewoon doorkletsen... Er wordt gelachen door de meiden om het woord silence en ook de subtiele aanwijzingen van hun medereizigers leveren niet het beoogde effect. De wraak van een van reizigers is echter zoet. Het verhaal heeft een licht Roald Dahl achtig einde.
Escargots is een gruwelijk verhaal over een vrouw die compleet doordraait. Erg naargeestig en akelig. Maar het had wel impact, het blijft je nog lang bij.
Bert schrikt is een verhaal over een jongen met een geestelijke handicap die zich goed weet te handhaven totdat een akelig, treiterig meisje alles voor hem verpest. Anne alleen is een aangrijpend verhaal dat gebaseerd is op een krantenartikel.
Toch haalt deze verhalenbundel het niet bij Bordewijks debuut. Wel apart is dat personages uit voorgaande verhalen soms terugkomen in een volgend verhaal, maar ze spelen geen bijzondere rol, ze hadden net zo goed weggelaten kunnen worden.
De meeste verhalen zijn aardig maar het sprankelende en verfijnde van Morgen vlieg ik terug hebben ze niet. De verhalen zijn vooral naargeestig en beklemmend. Na het lezen van het boek blijf je met een akelig gevoel zitten. Veel goeds over het karakter van mensen kom je in dit boek niet tegen. Het zijn verhalen over de hokjesgeest, het fatsoen, de eenzaamheid etc. maar ze zijn net niet bijzonder genoeg helaas. Hopelijk is zijn volgende boek weer van zijn debuutniveau.
ISBN 9789078905677 Paperback 130 pagina's Uitgeverij De Brouwerij juni 2013
© Dettie, 21 september 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Morgen vlieg ik terug
Johan Bordewijk
Arnoud zit in Spanje. Hij is alleen en sterker nog: hij heeft eigenlijk zomaar de benen genomen, zelfs zijn vriendin Marieke heeft hij niet laten weten waar hij is. Ze zal wel opkijken als ze hem niet thuis treft in hun flat, maar het zal hem worst wezen.
Nou ja, zo’n onmens is hij niet. Niet echt. Het houdt hem wel bezig: waarom heeft hij dit gedaan? Hij is het sulletje dat altijd braaf deed wat de wereld van hem verwachtte. Hij is degene die gebruikt werd door anderen, en dat liet gebeuren. Marieke verdenkt hij er ook van. Ze moet haast geweten hebben dat zijn beste vriend Jos hem verraden heeft. Zij zit immers in hetzelfde clubje veelbelovende jongeren, die elkaar steunen in hun carrière?
Hij heeft er eigenlijk nooit zo’n moeite mee gehad dat het haar zo goed ging, beter dan met hemzelf, maar nu hij meer van de achtergrond weet, steekt het. Marieke verdient het dat hij zonder iets te zeggen verdwenen is.
En zo komt het dat hij een vliegtuig genomen heeft en na even een zijsprong is gaan logeren in Barcelona bij Gary, zijn vroegere coach. Helemaal bereid om te delen met Gary wat hem bezighoudt is hij niet, en die dringt niet aan, maar Arnoud voelt dat er van hem verwacht wordt dat hij praat.
En hij vlucht, naar een van de Griekse eilanden, om daar zijn verleden te overdenken en een beslissing te nemen voor de toekomst.
Bij dat verleden hoort ook zijn handicap. Door een ongeluk is hij al heel jong de duim en wijsvinger van zijn linkerhand kwijt geraakt. Hij redt zich best, dat is het niet, maar mensen kijken. Mensen willen weten. Mensen oordelen. Dat is waar hij niet goed mee om kon gaan, het heeft hem een complex bezorgd, een drang om zich te bewijzen, de behoefte om in de smaak te vallen.
Het verblijf op het eiland moet een loutering worden, zodat hij terug kan, verder met zijn leven.
Daarbij hoort ook de vraag of hij verder kan met Marieke.
Het is een heel herkenbaar verhaal. Heeft niet iedereen wel eens dezelfde twijfels die Arnoud bezighouden?
De wisseling van tijdlijnen werkt prima, je gaat helemaal mee in de belevingswereld van deze jongeman die nu de keuze moet maken om zijn leven goed op poten te zetten. Niet meer blijven deinen op wat anderen vinden en willen, maar zelf beslissen. Nu heeft hij de kont tegen de krib gegooid, maar dat wil niet zeggen dat hij depressief is. Het verhaal gaat niet over een jongere die het niet meer ziet zitten. Integendeel, het gaat over een jongen die - wat later dan een ander misschien, maar tijd genoeg - zijn weg in het leven zoekt. En misschien wel vindt. De omslag is aanlokkelijk en het verhaal maakt het waar. Mooi boek.
Johan Bordewijk (1964, Utrecht) studeerde kernfysica in Groningen en werkte enkele jaren als wetenschapper. Vervolgens werd hij projectmanager in de ICT. In 2013 verscheen de opvolger, een verhalenbundel 'Zwerfvuil'.
ISBN 9789078905578 |Paperback |236 pagina's |Uitgeverij de Brouwerij |april 2012
© Marjo, 20 september 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Morgen vlieg ik terug
Johan Bordewijk
In een opwelling heeft Arnoud wat spullen bij elkaar geraapt en is vertrokken naar Sitges, een plaatsje vlak onder Barcelona. En daar zit hij dan in zijn eentje, het voelt goed, het moest. Marieke weet nog van niets, zij zit vanwege haar werk weer in New York.
De vijfendertigjarige Arnoud begon zo'n tien jaar geleden zijn carrière op te bouwen. Hij mocht van het bedrijf waar hij werkte, Horizon IT (HIT), naar de masterclass. Dat mochten alleen de beste werknemers. Gary was toentertijd degene die de masterclass gaf. Jos was iemand die de masterclass ook bijwoonde. Daarna bleven de mannen contact met elkaar houden. Jos is de laconieke, nonchalante man die zich nergens druk over maakt. Gary is de rustige 'goeroe', hij is erg direct maar dat weet Arnoud wel te waarderen. Bovendien weet Gary overal wel raad op. Dankzij deze Gary zit Arnoud nu in Sitges. Gary had hem verteld dat als hij ergens een huis zou laten bouwen dat het dan in Sitges zou zijn. De conclusie van Arnoud was: dat wordt dus de plaats waar ik heen ga... En nu zit hij daar en slentert rond en overdenkt de voorgaande jaren en merkt dat ze meer impact hebben gehad dan hij dacht.
Arnoud heeft aan zijn linkerhand maar drie vingers, zijn duim en wijsvinger ontbreken dankzij een ongeluk in zijn vroege jeugd. Vaak verbergt hij zijn hand in een broek- of jaszak. Hij schaamt zich er wel en niet voor. Zijn vader zag in die hand de motor om er tegenaan te gaan. Niets zielig zijn, niets gehandicapt, maar tonen wie je bent! Arnoud moest laten zien dat hij een goed stel hersens heeft, laten zien wie hij is. Vader port hem op, duwt hem voort of Arnoud nu wil of niet. De masterclass was een zege voor Arnoud, hij kon zijn vader nu vol trots vertellen dat hij uitverkoren was.
Later ontmoette hij Marieke, die ook een prachtige carrière aan het opbouwen was. Alles was goed, alles liep op rolletjes.
En nu is het tien jaar later, het contact met Jos en Gary is er nog steeds maar er is veel veranderd en Arnoud weet niet of dit het nu allemaal wel is.
Jos blijkt anders dan hij dacht, is het wel de vriend die hij in hem zag? En Gary, is hij echt zo bijzonder? En dan is er nog Marieke, zijn droomvrouw, zijn grote liefde, dacht hij. Is ze dat nog steeds? Arnoud moest weg, moest uit die wereld waar iedereen met carrièreplanning en opdrachten scoren bezig is. Is hij nog steeds bezig zijn vader te bewijzen dat hij wél iets presteert, wil hij eigenlijk wel het leven leiden dat hij nu leeft?
In dit mooie verhaal volgen we Arnoud op zijn zoektocht. Het is geen dramatisch, zielig verhaal over een man die in een midlifecrisis zit. Het is meer het optimistische verhaal van een man die zich eindelijk eens vrij voelt van alle druk en beslommeringen. Eindelijk eens zonder collega's en zelf zonder Marieke. - Hij is verbaasd dat hij zelfs zonder haar weg wilde. - Aanvankelijk is er nog spanning, stress. Arnoud logeert een paar dagen bij Gary die voor werk in Barcelona woont, maar hij maar wil al snel weer weg en vertrekt via Italië naar de Griekse eilanden en overziet daar zijn leven. Hij ontmoet mensen die hem aan het denken zetten maar doet ook eindelijk eens waar hij gewoon zin in heeft. Hoe het allemaal zal aflopen...
Dit debuut heeft een prachtige sfeer en mooie opbouw. De schrijver verspringt in het verhaal steeds van vroeger naar nu zodat langzaam duidelijk wordt wat er allemaal gebeurd is, waarom Arnoud zijn spullen pakte en vertrok. Het bijzondere is dat het geen zwaarmoedig verhaal is geworden terwijl er toch genoeg zaken voorgevallen zijn waardoor het dat wel had kunnen zijn. De schrijver hanteert een bepaalde lichtvoetigheid in zijn verhaal waardoor je het met plezier leest. Je begrijpt waarom Arnoud weg moest zonder je te ergeren aan mogelijke landerigheid of zelfmedelijden van Arnoud, want die is er niet. Sommige gebeurtenissen in het boek zijn humoristisch en andere gewoon mooi en aangrijpend.
Het is een heel prettig, goed geschreven boek. Het is te hopen dat er meer boeken volgen van deze uitstekende schrijver.
ISBN 9789078905578 Paperback 236 pagina's Uitgeverij de Brouwerij 15 april 2012
© Dettie, 25 april 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
