De les
Fleur Boose

‘Een schooljaar begint elk jaar opnieuw. Een vol bord wordt weer schoongeveegd, elk jaar weer een tabula rasa. En dit wordt het jaar van zijn terugkeer. Hij heeft er lang op moeten wachten, maar het is alsnog gelukt. Het bord is schoongeveegd, de luiken worden opgehaald. Hij kan weer met een schone lei beginnen.’

Hubertus van Eegeren, leraar klassieke talen, werkt na een schorsing aan een terugkeer in de maatschappij. Wat er precies gebeurd is, weten we niet, maar het is duidelijk dat hij een lichte dwangstoornis heeft ontwikkeld: hij hecht veel waarde aan getallen en logica, en verzamelt lipjes van blikjes om die in zijn huid te drukken.
‘Het moet aangenaam onaangenaam zijn, het moet niet te veel pijn doen. Een druppeltje bloed, dat opwelt achter de nog dichte, strakgespannen huid. Maar geen snee, geen gehak, absoluut geen geguts. Dat is nu net het verschil tussen magie en laag-bij-de-gronds. Het verschil tussen voelen en pijn.’

Zijn lessen gaan goed, al blijft de onzekerheid. De leerlingen vormen geen probleem; de volwassenen in zijn leven, dat zijn degenen die moeilijk doen. Hij dacht de baan te danken te hebben aan zijn jeugdvriend Ton die nu de directeur van de school is, maar die gaat vreemd genoeg een gesprek, zelfs een ontmoeting uit de weg. Zijn zus, die in de buurt woont, betwijfelt of hij er goed aan doet terug te komen. Zijn buurman, die hem uitnodigt voor een mannenclubje, lijkt hem te beschouwen als een makkelijk slachtoffer van hun spot.
Het zijn dit soort dingen die hem terugdrijven. Die hem zijn aanvankelijk aarzelende zekerheid ontnemen. Langzaam wordt duidelijk dat zijn verleden hem altijd zal achtervolgen.
Een tweede kans is niet mogelijk zolang de omgeving op de hoogte is. Eigenlijk zelfs niet als die van niets weet: de feiten zitten immers in zijn eigen hoofd, hij weet zelf veel te goed dat wat hij voelt verboden is. Het beheerst zijn leven, zijn doen en laten. Zijn dromen.

Dit debuut is een puur psychologische roman, over een man die moet inzien dat hij nooit het geluk zal kunnen vinden, omdat hij anders is dan anderen. Het roept in hem een weemoed op, een verlangen naar iets wat onmogelijk is. Deze sfeer vind je terug in iedere zin, in ieder woord.
Het gegeven wordt niet expliciet behandeld, de lezer mag het zelf invullen, en dat een debutante zo durft te schrijven is erg knap.
Een mooie kleine roman.

ISBN 9789046817513 | Paperback | 160 pagina's | Uitgeverij Nieuw-Amsterdam | januari 2015

© Marjo, 1 maart 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

De les
Fleur Boose

"Een schooljaar begint elk jaar opnieuw. Een vol bord wordt weer schoongeveegd, elk jaar weer een tabula rasa. En dit wordt het jaar van zijn terugkeer. Hij heeft er lang op moeten wachten, maar het is alsnog gelukt. Het bord is schoongeveegd, de luiken worden opgehaald. Hij kan weer met een schone lei beginnen."

Al vanaf de eerste bladzijde is duidelijk dat Hubertus van Eegeren een moeilijke, zware tijd achter de rug heeft. Hij heeft moeite met zichzelf staande te houden. Hij doet constant ademhalingsoefeningen om niet in paniek te raken, om rustig te blijven, om zichzelf te hervatten. Hij knijpt hard in dingen met scherpe randen zodat hij een beetje pijn voelt, om daarmee zichzelf af te leiden van zijn rondzingende gedachten.
Maar toch weet hij dat hij er weer is, de wereld weer redelijk aan kan. Het tij lijkt gekeerd, hij kan weer aan de slag, nog wel op het gymnasium waar hij zelf leerling was en de rector nog van vroeger kent.
Eindelijk kan hij weer les gaan geven. Eindelijk kan hij weer over zijn geliefde klassieke helden spreken, over Plato, Socrates en diens gesprekspartner Phaedrus, eindelijk kan hij zijn leerlingen weer zijn bevlogenheid overbrengen hen verheffen tot grotere hoogtes en échte schoonheid bijbrengen.

Je voelt bijna hoezeer Hubertus het lesgeven gemist heeft, maar tegelijkertijd vraag je je af wat er gebeurd is. Hubertus heeft duidelijk therapie gevolgd, past het daar geleerde constant toe. Herhaalt in zichzelf de zinnen die hem op de been moeten houden.
Heeft hij gevangen gezeten? Is hij zwaar overspannen geweest? Waarom heeft hij zo lang geen les kunnen geven?
Het is duidelijk dat Hubertus moeite heeft met zijn omgeving, met zich aan te passen. Hij is bang iets verkeerd te doen, iets verkeerd te zeggen, zich belachelijk te maken, zoekt achter elke opmerking een dieper liggende betekenis. Het gebeurde in het verleden heeft hem duidelijk erg aangegrepen, onzeker gemaakt.  Alleen in zijn klas voelt hij zich op zijn gemak, bloeit hij op.

Toch, knaagt ook op school de onzekerheid steeds meer aan hem. Waarom stelt Ton, zijn vroegere vriend en huidige rector van de school, steeds de ontmoeting uit? Wat is er aan de hand? 
Langzamerhand wordt ons via de ronddwalende gedachtes van Huibert duidelijk gemaakt wat er gebeurd is. Maar is er wel wat gebeurd? Volgens Hubertus niet, volgens de wereld wel. Hubertus geloofde in wat hij deed, maar zijn omgeving niet.
Is het bord eigenlijk wel schoongeveegd? Kan hij wel met een schone lei beginnen?

Het is een intrigerend verhaal, niet altijd even makkelijk te volgen maar wel boeiend, vooral omdat je heel lang niet weet wat er aan de hand is.
Hubertus is een erg intelligente man die moeite heeft met een enge, hermetische wereld. Een wereld die alleen in hokjes denkt en niet de ruime werkelijkheid wil zien. Maar wat is de werkelijkheid? Hubertus houdt ons lang in het ongewisse en dat is tevens de grote kracht van het verhaal.
Je wilt het weten, wat is er gebeurd?
Een boek om meerdere malen te lezen en steeds nieuwe lagen te ontdekken.
Goed en fascinerend debuut.

ISBN 9789046817513 | Paperback | 159 pagina's | Nieuw Amsterdam |5 januari 2015

© Dettie, 12 januari 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER