http://www.bureaubrouwers.nl

http://www.ditzschrijft.nl

Ren Janina, ren!
Marjan Brouwers & Jeanette van Ditzhuijzen

Ren, Janina, ren! is het waargebeurde verhaal van de nu 84-jarige Janina Katz, die een Pools Joods meisje was toen de oorlog in Polen uitbrak. Schrijfster Jeanette van Ditzhuijzen interviewde Janina op Curaçao. Omdat Janina nog zo klein was en zich niet alles meer goed herinnerde, is het verhaal uitgebracht als een roman. Marjan Brouwers nam de fictie van het verhaal op zich, waarbij wel alle feiten over plaatsen, gebeurtenissen en personen zijn gecheckt in verschillende archieven. Alleen dingen die echt niet meer na te gaan zijn, zijn dus opgevuld.

De cover vind ik goed gekozen. Hij laat een meisje zien in het schemerdonker, rennend tussen de bomen. Deze scѐne komt echt (ongeveer) voor in het verhaal. Enige minpuntje vind ik dat de letters van de titel en de helft van de achterkant lichtroze zijn. De ontwerpster heeft hiervoor gekozen omdat zij die kleur enorm vindt passen bij een klein meisje en omdat het een kwetsbare en lieve kleur is, maar ik associeer deze kleur vooral met chicklit. En als dit boek íéts niet is, dan is het wel chicklit.

In het begin van het boek ging het lezen moeizaam. Dat kwam door de verschillende perspectieven, de hoeveelheid namen en de gebruikte Joodse termen. Het eerste deel van het boek wordt voornamelijk vanuit Janina’s grootmoeder Dwora en haar moeder Bertha geschreven, het tweede deel vanuit Janina’s broer Bumek en Janina zelf.

De eerste zestien hoofdstukken wordt soms een perspectief één hoofdstuk aangehouden, soms twee. Dat is wat verwarrend, omdat je eerst enkele zinnen moet lezen, om te begrijpen vanuit wiens perspectief je aan het lezen bent. Ik denk dat het had geholpen als ervoor was gekozen om naast de hoofdstuktitel de naam van degene vanuit wie het geschreven was, zou zijn geplaatst.

Er komen veel namen voor in het verhaal, omdat de familie groot was. Gelukkig kun je die opzoeken in de stamboom, die voorin staat. Ook worden er Joodse termen gebruikt. Als je precies wilt weten wat die betekenen, kun je ze opzoeken in de verklarende woordenlijst achterin. Helaas staan hier niet alle woorden in (wel de meeste) en haalde dit steeds naar voren en achteren bladeren me uit het verhaal. De familie kun je nou eenmaal niet kleiner maken en de stamboom is daarvoor een goed hulpmiddel. Het gebruik van de Joodse termen is ook een pluspunt, want het maakt het verhaal authentiek. Vermoedelijk is het voor mensen die de termen kennen zeer prettig. Voor mij zou het fijner zijn geweest als de termen in voetnoten uitgelegd waren. Na een aantal hoofdstukken weet je wie wie is, ken je de meeste termen ook als je niet Joods bent en snap je al snel vanuit wie er geschreven wordt. Dan begint het meeleven met de gebeurtenissen.

Het boek toont hoe er met Joden werd omgegaan destijds, hoe het met onderduiken ging, hoe het er in de kampen aan toeging en wat mensen motiveerde om door te gaan. Daarnaast geeft het tussen de regels ook nog een tijdsbeeld van vlak voor de oorlog, doordat bijvoorbeeld niet iedereen een radio had en familieleden elkaar jaren niet zagen als er een familielid emigreerde.

Hoofdstuk zestien heeft op mij het meeste indruk gemaakt. In dit hoofdstuk zit Janina met haar moeder en met zus Blima verstopt in een kelder, en komt de scѐne voor waarnaar verwezen wordt op de achterflap.

Het hele verhaal is indrukwekkend en indringend. Dat er af en toe foto’s zijn geplaatst van de mensen over wie het gaat, maakt het des te aangrijpender. Het slot is ontroerend.

ISBN 9789460224225 | Paperback | 216 pagina's | LM Publishers | 1 mei 2016

© Trenke Riksten-Unsworth, 19 juni 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer klik HIER