Nour, waarom zag ik het niet aankomen?
Rachid Benzine

Falluja, 13 februari 2014

Lieve papa,

Ik weet dat deze brief je pijn zal doen.
Toch wil ik je zeggen hoeveel ik van je hou.
Papa, ik heb je gevraagd of ik een paar dagen bij tante Safia mocht logeren. Ik heb haar niet opgezocht. Het spijt me: ik heb je iets voorgelogen. Eergisteravond ben ik in Irak aangekomen, waar ik me bij mijn man heb gevoegd. We hebben elkaar op internet leren kennen. Hij is fantastisch. Ik weet zeker dat je van hem zult houden. Hij is regioleider van de Islamitische Staat, je weet wel, het leger vrijwilligers dat werd opgericht om de islam en de armen te verdedigen. Hij heet Akram [...]

Zo begint de briefwisselingen tussen Nour en haar vader. Ze vertelt hem dat ze vrij en gelukkig is met haar kersverse man die hoofd van de politie in Falluja is. Ze schrijft over hun plannen:

We gaan de ongelovigen verjagen. Iedereen verjagen die onze godsdienst besmeurt; de kruisvaarders verjagen. Hun onderdanige slaven verjagen. We gaan Irak bevrijden. Onze boodschap verspreiden in Syrië. [...]

In feite slaat Nour haar vader met zijn eigen wijze lessen om de oren, zoals 'We moeten vechten voor de bevrijding van de volkeren.' Alleen is haar interpretatie niet datgene wat vader destijds bedoelde. Hij geloofde in vrijheid, democratie, gelijkheid van mensen, cultuur, vrouwenemancipatie, rechtvaardigheid en goedheid jegens de armen en dat is precies waar Nour volgens haar nu voor gaat strijden! Dat wilde hij toch? Vader wilde dat juist niet, niet op deze manier, niet zo. Hij waarschuwt haar: 'Vergis je niet van gevecht. Verandering begint met de opvoeding.'

Vader, achtergebleven in Europa, is wanhopig, hij leest alles wat los en vast zit om zich een beeld te vormen van de situatie daar om haar te kunnen adviseren en alles te begrijpen. Maar vooral smeekt hij haar terug te komen wat Nour natuurlijk niet doet. Zij gelooft oprecht in haar strijd. Ze is euforisch. 'Het is afgelopen met de slavernij, papa!' schrijft ze hem.

Vader gaat bijna kapot van zelfverwijt, waarom had hij het niet zien aankomen? 'Je bent een vrouw geworden, terwijl ik dacht dat je nog een kind was,' schrijft hij haar. Steeds opnieuw smeekt hij haar om met haar man naar huis te komen.  Steeds opnieuw weigert Nour.

De brieven worden steeds feller, de afstand tussen vader en dochter steeds groter, de toon wordt grimmiger hoewel de liefde voor elkaar onderhuids steeds aanwezig blijft. Ze proberen wanhopig elkaar te overtuigen, te begrijpen, maar hun manier om hun doelen te bereiken verschilt teveel. Ze proberen steeds elkaars ogen te openen wat niet lukt.  En dan wordt de kleine Jihad geboren, de dochter van Nour, en dat maakt alles anders.

Rachid Benzine is docent en islamoloog. Hij is een van de bekendste pleitbezorgers van een liberale islam. Hij tracht in zijn werk een islam uit te denken die aansluit bij onze tijdgeest. In dit boekje komt dat ook duidelijk naar voren. In de brieven van Nour overheersen de radicale denkbeelden en de vader reageert daarop met veel begrip en mildheid. Beiden willen in feite hetzelfde alleen de manier waarop ze hun doel willen bereiken verschilt hemelsbreed. Vader probeert haar te laten zien dat haar manier van strijden niets oplost, maar Nour heeft een andere visie. Helaas loopt alles heel anders dan beiden wensten en gehoopt hadden.

Het verhaal is zeer schrijnend, ontroerend, integer, choquerend en fascinerend. Rachid Benzine geeft vermoedelijk een vrij realistisch beeld van de tweestrijd die gaande is. Het geloof tegen de rede, het ideaal tegen de werkelijkheid enz. Door voor de briefvorm te kiezen krijgt het verhaal meer diepte. Kortom, het is een prachtig, indringend, verhelderend verhaal. Een verhaal om meerdere keren te lezen.
Ook uitstekend geschikt om als lesmateriaal te gebruiken.

ISBN 9789463102384 | Paperback met flappen | 117 pagina's | Uitgeverij Polis | februari 2017

Dettie, 29 augustus 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER