Bedreigde dieren

Bedreigde dieren
Tekst: Martin Jenkins
Illustraties: Tom Frost

Er worden waarschijnlijk meer dieren bedreigd, maar Martin Jenkins beperkt zich hier tot dertig diersoorten.

Dieren van over de hele wereld krijgen ieder twee pagina’s aandacht. Er wordt verteld over de voornaamste kenmerken, waar ze leven – met een kaartje erbij – en bij ieder dier staat ook vermeld hoe het komt dat er nog maar zo weinig exemplaren van zijn.
Dat komt er - weinig verrassend - op neer dat de mens de schuldige is. Dat kan direct zijn: door dieren te veel te bejagen, hetzij om op te eten, hetzij omdat ze iets hebben wat mensen willen bezitten – denk aan ivoor of een mooie vacht – maar ook indirect: de mens eist meer leefruimte waardoor het gebied voor de dieren kleiner wordt of de dieren leggen het loodje vanwege milieuvervuiling, waar de mens ook verantwoordelijk voor is. En ook de klimaatverandering wordt in feite grotendeels veroorzaakt door de mens.

Als je de redenen opsomt waardoor dieren bedreigd worden, lees je daar meteen ook wat de mens er aan kan doen om de populaties weer groter te maken. Niet meer bejagen. De ruimte geven, hetgeen ook kan door ze een nieuw leefgebied te bieden. Een fokprogramma opzetten in dierentuinen, en zelfs bijvoeren kan helpen.

Bij ieder dier worden in een apart staatje gegevens vermeld: hun officiële naam, tot welke familie ze behoren, de IUCN-status, indien bekend het aantal dat nog op de aardbol rondloopt, -zwemt of -vliegt. En waar ze nog voorkomen.
Achter in het boek wordt uitgelegd wat de IUCN-status is. Deze letters staan voor een dierenbeschermingsorganisatie, die regelmatig onderzoekt hoe het gesteld is met de dieren: kritiek, bedreigd, of kwetsbaar is de aanduiding die ze dan toekennen. Er staat overigens ook bij wanneer er het laatst geteld is, en dat betekent soms dat het zomaar zou kunnen zijn dat er vandaag al geen redden meer aan is.

We lezen over dieren waarvan we allemaal wel weten dat er niet veel meer van over zijn: de blauwe vinvis, de ijsbeer, de zwarte neushoorn, het gouden leeuwaapje (alleen in dierentuinen!) en over de minder bekende indri of de fijileguaan, de pardellynx en de numbat. En de kakapo, een soort papegaai.
Wist je dat de paling, onze eigen populaire vis, zich in een kritieke fase bevindt? De anguilla anguilla zwemt helemaal naar de Sargassozee bij de Verenigde Staten om kuit te schieten, om dan weer als jong visje terug te zwemmen naar Europa. Maar zeeën, oceanen en rivieren zijn sterk vervuild, er worden dammen gebouwd en er worden er te veel gevangen. De steur is ook een bedreigde vissoort, maar omdat die gekweekt kan worden, blijft de soort wel bestaan, al is het dan misschien niet in het wild. Dat geldt helaas niet voor de paling.

Het verhaal over de Oostelijke Gorilla ‘Gorilla Beringei’ is ook triest. Deze gorillasoort kan alleen gered worden door hem in contact te brengen met de mens via toerisme. In natuurreservaten raken de dieren gewend aan de mens, en dat brengt geld in het laatje, zodat de leefomgeving in stand kan worden gehouden. Nogal krom...

De okapi is aan het uitsterven ondanks het feit dat ze in reservaten wonen, en in andere beschermde natuurgebieden is de bescherming van olifanten en neushoorns ook niet genoeg.
Dan zijn er nog de soorten waarvan je misschien denkt ‘die kunnen we wel missen’. Maar ook die zijn onderdeel van de biodiversiteit: het Javaans schubdier, de Koreaanse rombout (een soort libelle) of de alpenboktor.

Martin Jenkins studeerde biologie aan Cambridge University en werkte voor onder meer de Verenigde Naties en het Wereld Natuur Fonds. Hij schrijft veel prijswinnende non-fictietitels voor kinderen, maar heeft bijvoorbeeld ook Don Quichot en Gullivers reizen herschreven.
Voor dit boek heeft Jenkins samengewerkt met Tom Frost en het resultaat is prachtig! Frost heeft van ieder dier een postzegel gemaakt, in een licht vintage-effect, paginagroot op een van de twee pagina’s afgebeeld. De inhoudsopgave bestaat eveneens uit deze ‘postzegels’.

Een deel van de opbrengst gaat naar het Wereldnatuurfonds om te voorkomen dat we deze dieren straks alleen nog maar op een postzegel zien.

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Non-fictie jeugd