Het vuurevangelie

Voor zijn werk is Theo in een Irakees museum, waar de conservator hem laat zien wat er over is na een plundering. Theo is linguïst in dienst van het Instituut van Klassieke Studies in Toronto en moet proberen te redden wat er te redden valt. Dat wil zeggen: meenemen naar Toronto met de belofte dat het na de oorlog weer terugkomt.
Erg gedreven is Theo niet, maar dat komt meer doordat zijn vriendin hem net vanuit Toronto gebeld heeft met de boodschap dat ze meer ruimte wil hebben. Ja, om met die knappe wildlifefotograaf in bed te duiken zeker, denkt Theo. Maar hij moet er wel in mee gaan.
En nu loopt hij hier met die niet echt meewerkende conservator. Die moet even de deur gaan opendoen, en Theo is alleen.
"Plotseling vlogen alle ramen in het gebouw uit de sponningen. Er klonken drie of vier gigantische knallen, waarvan de eerste hem al een orkaanvlaag tegen de vlakte sloeg. Van buiten kwam iets van verschroeiende hitte en licht. Theo knipperde met zijn ogen. Het was aan zijn bril te danken dat hij niet met blindheid was geslagen."
Hij vindt de arme conservator niet meer terug.
"het voelde verkeerd om iemand twee minuten voordat hij om het leven kwam nog een vervelende kwal te hebben gevonden."
Als hij zijn weg naar buiten zoekt, stuit hij op de brokstukken van een beeld, met daartussen in een doek gewikkeld negen boekrollen papyrus. Wat maakt het nog uit dat de transactie met het museum niet doorgaat, wat maakt het uit dat zijn vriendin hem dumpt! Hij ziet een toekomst vol beloften: hij heeft een evangelie gevonden, het vijfde evangelie, geschreven door Malchus, de man wiens oor afgeslagen werd door een Romeinse soldaat als Jezus gevangen genomen wordt.
Theo zal een boek schrijven, met de vertaling (komt dat even goed uit, dat hij het Aramees machtig is!) en hem zal eeuwige roem wachten!

Maar dit is een boek van Michel Faber, en die weet hier wel een draai aan te geven. Met soms hilarische opmerkingen laat hij Malchus enkele basisideeën van het christendom omverwerpen. Korte metten met de wonderen van Jezus. Hij heeft van zijn hoofdfiguur een naïeve man gemaakt, die niet beseft dat zijn boek onvermijdelijk controversen zal oproepen. Als ware hij de verlosser zelf, zo dwaalt hij rond, niet begrijpend wat hem overkomt, niet beseffend dat anderen niet zijn zoals hij.
Zijn eerste 'slechte' ervaringen doet hij op in de uitgeverswereld, en ook de media en de godsdienstfanatici vegen met hem de vloer aan. De arme man... Een boek om te herlezen, want Michel Faber roert nogal wat onderwerpen aan. Het had best uitgebreider gemogen vind ik. Nu is het een boek van nog geen tweehonderd pagina's, waarbij de regels op twee keer de normale afstand staan. Zou je het 'gewoon' drukken, dan blijft er de helft van over. Geen uitgewerkte karakters, geen verdieping over de aangekaarte onderwerpen. Kritiek op van alles, maar heel summier. Maar misschien wilde Faber zichzelf behoeden voor een uitgewerkt geheel als de Da Vinci Code, een boek dat ook nog een veeg uit de pan meekrijgt.

Isbn 978 90 234 3004 9 Hardcover 204 pagina's | De Bezige Bij | januari 2009
'The fire gospel' Vertaald door Harm Damsma en Niek Miedema

© Marjo, juli 2009

Lees de reacties op het forum, klik Hier

De Fahrenheit-tweeling & andere verhalen

De Fahrenheit-tweeling is een verhalenbundel met zeer diverse verhalen over mensen in de meest denkbare situaties. Ze bevinden zich vaak in uitzichtloze situaties.
Een vrouw in een huis in een achterstandsbuurt met uitzicht op junks; een genezen geesteszieke, waarvoor thuis geen plaats meer is; een wanhopige vrouw met postnatale depressie; een lelijke winkeldetective die zo graag een relatie zou willen. Enkele verhalen zijn wat science fiction-achtig. "Dan zijn we allemaal zwart" is heel beklemmend; "Finesse" is erg spannend en "Muis" humoristisch. Voor elk wat wils.
Helaas hebben sommige verhalen geen einde, waardoor ik het boek halverwege weg wilde leggen. Maar Fabers vertelkunst, de zorgvuldige schrijfstijl, zijn kennis en rijke detaillering van welk onderwerp dan ook, verleidde mij steeds tot doorgaan. Uiteindelijk zijn er maar een paar verhalen, die voor mijn gevoel "in de lucht blijven hangen". De anderen zijn afgerond of hebben een einde dat toch een bepaalde richting uitwijst (zoals in Lelieblank, scharlakenrood).
Het titelverhaal is een tamelijk vreemd verhaal over een vrij opgevoede, zeg maar verwaarloosde, tweeling in het Poolgebied. Hun ouders, wetenschappers, bemoeien zich nauwelijks met hen, waardoor zij min of meer hun eigen normen en waarden moeten ontdekken. Aan het einde van dit verhaal staan zij op het punt hun eigen nieuwe wereld te gaan maken, maar gezien hun namen: Tainto'lilith en Marko'cain zijn ze net als Adam en Eva al gedoemd vanaf de start.
Ik vond dit boek zeer de moeite waard, ondanks een paar teleurstellingen vanwege een niet afgerond verhaal.

ISBN 90-5759-037-9 Uitgeverij Podium, Amsterdam, 2005, 306 pag.

© Berdine

Reageren? Klik hier!

Lelieblank, scharlakenrood

Korte bespreking van de inhoud. We bevinden ons in het Victoriaanse Londen (1875).

William is een onwillige erfgenaam van een grote zeepfabrikant. Hij is naar eigen zeggen schrijver alhoewel hij niets publiceert, hij gaat liever aan de zwier met zijn twee vrienden Ashley en Bodley, die altijd op zoek zijn naar een leuk verzetje in de stad.
Vader Rackham vermindert William's toelagen steeds meer omdat zijn zoon niet van plan lijkt de zeepfabriek over te nemen. Het huishouden van de Rackham's in Notting Hill lijdt onder te weinig geld, William's vrouw Agnes is er ziek van en ligt de godganse dag op bed.
Wanneer William Sugar ontmoet, een hoertje bij mevrouw Castaway die letterlijk alles doet voor haar klanten inclusief hen op een redelijk niveau onderhouden, wil William het alleenrecht op haar. Hij beseft dat als hij zijn vaders zaak overneemt, hij zoveel geld zal hebben dat hij zelfs Sugar kan onderhouden.
En zo geschiedt het dat de droom van Sugar die een hoertje in een betere buurt is, de kans ziet een nette dame te worden.
Allereerst installeert William haar in een prachtige woning waar ze de ellende van de armere wijken snel vergeet, vervolgens klimt ze op tot gouvernante van William's dochtertje Sophie, waarmee ze haar intrede doet in het sjieke huishouden van de Rackham's.
Maar het is al snel duidelijk dat dit huishouden niet helemaal op rolletjes loopt. De vrouw des huizes die een beetje van de wereld is (om niet te zeggen gek), is zich er niet van bewust dat ze een dochtertje heeft. William die eerder samen met Sugar zijn zaak probeert uit te breiden, lijkt haar nu helemaal te negeren...
Het boek kent aldus geen goede afloop...

Michel Faber: geboren in 1960 in Den Haag waarna zijn ouders hem op zevenjarige leeftijd meenamen naar Australië waar hij later Engelse literatuur studeerde. Om zijn schrijven dat hij van jongs af aan ambieerde te kunnen financieren nam hij verschillende baantjes aan waaronder in de verpleging, waar hij een flinke dosis mensenkennis opdeed. Met zijn vrouw Eva vertrok hij in 1993 naar Schotland waar hij zich nog meer op het schrijven toelegde, gesteund door zijn vrouw. Het boek is dan ook mede dankzij haar tot zo'n mooie wasdom gekomen. Hij is gefascineerd door het Victoriaanse tijdperk en heeft hieraan een zeer uitgebreide studie gewijd. Hij deed er 20 jaar over om tevreden te zijn met het resultaat.
In de Victoriaanse tijd in Londen kwam de massaproductie langzaam op gang, zette de fotografie zijn eerste commerciële stapjes en werd de metro als openbaar vervoermiddel ingezet. Dit soort kleine feitjes alsmede de historische achtergrond zijn op een heel mooie manier in het verhaal verwerkt.

Mijn mening.
Ik vond het een prachtig boek. Het mocht voor mij nog eens zoveel pagina's verder gegaan hebben. Meer kan ik er niet over zeggen. Ik begrijp alleen nog altijd niet goed wat de rol was van Emeline en Henri, de broer van William.
Misschien weten jullie het wel?

Uitgever Podium b.v. Uitgeverij ISBN 9057591456 Verschijningsdatum 5/2003 Bindwijze Paperback Aantal pagina's 958 blz.

© Inge

Lees de reacties, klik hier!

Lelieblank, scharlakenrood

Het karmozijnrode bloemblad en de witte is de letterlijke vertaling van de oorspronkelijke titel.
Wie of wat zijn deze bloembladen?
Is het rode bloemblad Sugar, vanwege haar rode haar? Is de witte William Rackham of Agnes? Of is juist Sugar het witte bloemblad of Henry Rackham of mrs. Fox? Of is het gewoon een verwijzing naar de bloembladen die uit het dagboek van Agnes vallen?
Rood staat voor het symbool van activiteit, materialisme en daadkracht, maar ook van macht en strijd.
Wit staat voor helderheid en reinheid.
Je zou daarom bijna zeggen dat Sugar het rood vertegenwoordigd en Agnes het wit maar is dat zo?

Sugar
Sugar is een hoer. Ze werkt in de achterbuurten van Londen bij maison Castaway en is bereid alles te doen waar een man maar om vraagt. Dankzij deze bereidwilligheid heeft ze ook een 'gunstige' reputatie opgebouwd.
Maison Castaway wordt geleid door de moeder van Sugar. Een kille, zelfzuchtige vrouw die geen enkel warm gevoelen voor haar dochter heeft. Zij gebruikte Sugar al op heel jonge leeftijd om mannen te lokken. De eerste keer dat Sugar haar latere beroep ging uitoefenen werd dan ook door haar moeder geregeld onder het mom van: "Deze mijnheer komt je lekker warm houden".
Sugar is echter zeer intelligent, heeft veel gelezen en kan zich meten met de hogere kringen qua kennis. Of dit in haar voordeel is, is nog maar de vraag gezien de verdere loop van het verhaal. Ze heeft een goede band met enkele andere hoeren en is gewend aan het leven wat ze leidt, het enige verschil is: Sugar denkt na!

Agnes en William Rackham
William Rackham is een man die rondhangt in zijn huis, op stap gaat met zijn twee beste vrienden, dan behoorlijk wat drinkt en de hoeren bezoekt. Hij leeft van het geld van zijn vader die zeepfabrikant is. Zijn vader irriteert zich aan het gedrag van William en kort ieder jaar meer op de toelage.
Zijn vrouw Agnes wordt totaal niet begrepen door William, zij is in feite een en al onschuld. Ze is opgevoed om een goede partner voor een man te zijn. Is hevig verliefd geweest op William maar heeft nooit beseft dat een huwelijk meer is dan mooi zijn, piano kunnen spelen enz. De lichamelijke aspecten in een huwelijk gingen volledig aan haar voorbij. Ze was groen als gras toen zij het huwelijk met William aanging. Ook tijdens haar huwelijk begreep zij niets van het seksuele aspect.

Sugar en William
William is weer eens op stap en heeft zin in sex. Hij ontmoet Sugar in een etablisement en raakt onder de indruk van haar uiterlijk en haar kennis. Zij beheerst de situatie volkomen en ziet in William niet meer dan nummer zoveel. William wordt echter volkomen verliefd op haar. Ziet in haar de ideale vrouw, zowel lichamelijk als geestelijk.
Hij kan het niet meer velen dat hij haar moet delen met een ander en 'koopt' haar uit. Sugar krijgt een eigen huis met alle luxe die men maar kan bedenken. William heeft overal aan gedacht.
Dankzij Sugar zet hij zich in voor de zeepfabriek van zijn vader, anders kan hij haar niet meer onderhouden.
Het resultaat is dat William een zeer ruime toelage krijgt. Hij knapt zijn eigen huis op en voorziet Sugar van meer dan genoeg geld om van te leven. Sugar is overweldigd door de luxe maar is door haar afzondering een eenzaam mens geworden. Haar leven draait om de bezoekjes van William en voor de rest moet ze haar tijd vol te zien maken. Sugar adviseert William in het zaken doen en William wordt hoe langer hoe meer gek op haar.

Agnes, Sugar, Sophie
Agnes leeft ondertussen haar eigen leventje, ze droomt er in feite van om in een klooster te gaan. Geestelijk is ze er slecht aan toe volgens haar arts. Sugar is het wachten op William beu en volgt hem om te kijken wat hij doet buiten de bezoeken aan haar. Zo komt zij ook voor het huis van William te staan. Agnes ziet haar door het raam en denkt dat zij een visioen, een engel is. Agnes heeft een dochter gekregen maar heeft nooit beseft wat er werkelijk gebeurd is. Zij snapte ook haar menstruatie niet en dacht elke maand dat zij ernstig ziek was. William beseft helemaal niet dat zij nooit voorgelicht is en beschouwt haar als geestelijk onwel. De dochter wordt ver van haar moeder gehouden, in feite ziet zij haar moeder nooit. Ze wordt grootgebracht door een strenge gouvernante. Als deze besluit weg te gaan weet Sugar William over te halen om haar als gouvernante aan te nemen. Het huis van Sugar wordt opgedoekt en Sugar neemt haar intrek op een kale kamer in het huis van William. Sugar verwacht dat William haar vaak zal opzoeken maar William wordt steeds meer door zaken in beslag genomen.
Sophie is erg leergierig en Sugar raakt langzamerhand erg gesteld op Sophie.
Ondertussen gaat het met Agnes steeds slechter, geestelijk raakt ze steeds verder weg van de werkelijkheid. Ze raakt steeds meer geinteresseerd in het spirituele. Op gegeven moment heeft ze al haar dagboeken begraven om zo haar oude leven af te sluiten en een nieuw spiritueel leven te beginnen. Sugar vindt de dagboeken en neemt ze mee naar haar kamer en leest ze allemaal. Zo krijgt ze inzicht in het geestelijk leven van Agnes. Ze voelt medelijden met haar. Begrijpt haar lijden. Op een dag gaat het vreselijk mis met Agnes en.... hier stop ik met mijn verslag, de rest moeten jullie zelf maar lezen.

Mijn mening
Al werkend aan dit verslag besef je pas werkelijk hoe knap dit boek in elkaar zit.
Je gaat je afvragen waar zijn zij allemaal mee bezig? Het antwoord: Allemaal zijn zij op zoek naar warmte, begrip en liefde, ook Sugar, ook William ook Agnes.
Is Sugar het symbool van materialisme, strijd, daadkracht, het rode blad? In zekere zin wel maar ook is zij deels het witte blad, rein en helder. In sommige opzichten is zij zeer oprecht zeker naar Sophie toe. Staat William symbool voor het rode blad? Vaak wel, maar ook hij is in zekere zin een wit blad. William is naief, er zit geen kwaad in hem, hij doet wat in hem opkomt.

De schrijfstijl is fenomenaal. Je wordt het boek in getrokken. De schrijver neemt je bij de hand, stelt iedereen voor, laat je de omgeving in je opnemen en voor je het weet leef je in het oude Londen. Je voelt hoe er met elkaar omgegaan hoort te worden, zowel in de achterbuurten als bij de hogere stand. Je ziet de mensen, straten, beelden verschijnen. Ongelooflijk knap!

Uitgever Podium b.v. Uitgeverij ISBN 9057591456 Verschijningsdatum 5/2003 Bindwijze Paperback Aantal pagina's 958 blz.

© Dettie 15-12-2003

Lees de reacties, klik hier!

De appel

Iedereen die "Lelieblank, scharlakenrood" heeft gelezen, wil weten hoe het verder ging met Sugar, die aan het einde van het boek met Sophie het huis ontvlucht. De schrijver heeft eindeloos veel lezersbrieven ontvangen, waarin om een vervolg werd gesmeekt. In zijn inleiding tot "De appel", laat hij ons delen van deze brieven lezen en legt uit waarom er geen vervolg zal komen.
Wel zijn er de zeven verhalen van deze bundel, over personen uit Sugars leven. Sommige spelen zich af in dezelfde tijd, vormen een aanvulling op het grote verhaal; andere zijn op een eerder of later tijdstip gesitueerd. Maar alle personen zijn met Sugar verbonden.
Zelf zegt hij: "Maar waarom dan deze personages en geen andere? Waarom zo'n dun boekje en niet wat meer? Omdat dit de verhalen waren die bestaansrecht opeisten. Er waren ook andere personages, waarnaar ik benieuwd was, personages waar ik nog graag wat tijd mee had willen doorbrengen. Die waren echter verdwenen, opgelost in de geschiedenis. Ik moest ze laten gaan."

De inleiding is een mooi geschreven stuk, iets wat men zeker niet over mag slaan. Niet alle verhalen zijn even sterk, al zijn ze allemaal weer in de vertrouwde soepele stijl geschreven. Wat ze met name de moeite waard maken is onze nieuwsgierigheid naar nog meer details van Sugars leven. In "Kerstmis in Silver Street" en "De appel" speelt ze zelf de hoofdrol. Vooral het eerste voegt niet zo veel toe aan wat we al van haar weten. Er is een verhaal over de jonge Emmeline en eentje over de oude William Rackham. Het beste vond ik "Clara en de rattenman" een ijzersterk, op zichzelf staand verhaal, over Clara, het ontslagen dienstmeisje van de Rackhams, dat, tot prostitutie vervallen, met een rare klant te maken krijgt.
Al weten we aan het eind weer meer, hoe het precies verder is gegaan blijft een raadsel. Dit boek is een must voor iedere Sugar-verslaafde. Zeven kleine klontjes... zouden we hierna kunnen afkicken?

Uitgeverij Podium, 2006, paperback, 190 blz., ISBN 90 5759 087 5

© Berdine, februari 2007

Reageren? Klik hier!

De appel

Faber begint te vertellen over de reacties van de lezers op zijn boek 'Lelieblank, scharlaken rood'. Ik heb ook van dat boek genoten, maar verbaas me toch over de brieven die Faber kreeg naar aanleiding van het min of meer open einde van het boek. Voor mij geldt: hoe mooi een boek ook is, zo gauw ik het volgende boek ter hand neem, zal dat mooie boek langzaam in vergetelheid raken. Ik hoef niet meer verzinsels van de schrijver over de personages die me zo geboeid hebben, want dat blijft het tenslotte: verzinsels van iemand, die het zeker beter op kan schrijven dan ik zelf, maar verzinnen kan ik ook. Dus las ik de verhalen in dit boek als zodanig: verhalen, die weliswaar in dezelfde tijd spelen, de 19e eeuw, maar niet als een soort vervolg. Ik kende ook niet alle personen meer terug. Sugar, die wel, maar later bleek dat ook Clara een 'Lelieblank'-figuur is. Ik wist het niet.

Het eerste verhaal is ontroerend: het hoertje ziet hoe het zoontje van de matrone zwoegt, en krijgt medelijden met het joch dat zijn leven lang al boet voor het feit alleen dat hij geboren is. Het is nog Kerstmis ook. Dus gaat ze er op uit, en zorgt voor een heerlijke maaltijd voor haar zichzelf en de jongen, die duidelijk geniet.
In 'Clara en de rattenman' wordt wederom een donkere kant van het leven in Londen beschreven, de clandestiene rattengevechten in duistere kelders. En ook hier met menselijk tintje: het hoertje en de rattenman voelen sympathie voor elkaar.
Het verhaal over de chocoladehartjes uit Amerika geeft aan dat er altijd twee kanten aan een zaak zitten: de vrijgezelle voorvechtster voor afschaffing van de slavernij heeft immers nauwelijks een idee hoe het er werkelijk aan toe gaat.
'De vlieg' vertelt over een totaal verdorven persoon. Maar een beetje vriendelijkheid van onverwachte kant , en hij wordt zo klein als een kind. Het titelverhaal gaat weer over Sugar: ook hier is uiterlijke schijn bedrieglijk, en de appel is het symbool. Het verhaal over de Heer Rackham begreep ik niet helemaal, omdat denk ik 'lelieblank, scharlakenrood' hier een grotere rol speelt dan in de andere verhalen.
Het laatste verhaal vertelt over de strijd voor stemrecht voor vrouwen, gezien door een kind. Dat er ook nog een staartje aan 'Lelieblank, scharlakenrood' wordt gegeven is extra voor de fans..
Ik vond de eerste twee verhalen de mooiste...

Een paar zinnen die mij opvielen:
"Ik begrijp best dat het hoogst irritant is om driekwart van het verhaal gehoord te hebben en vervolgens niet te weten hoe het verder ging."

"Lezen is in de aard der zaak het erkennen van een nederlaag, een rituele zelfvernedering: het geeft aan dat de levens van anderen belangwekkender zijn dan de jouwe."

Paperback | Uitgeverij Podium B.V. | 1ste Druk | 2006 ISBN: 9057590875

© Marjo, april 2007

Reageren? Klik hier!