Anne Enright

Actrice
Anne Enright

Anne Enright is een Ierse schrijfster en dat is merkbaar in dit bijzondere boek. Haar hoofdpersoon is een semi Ierse actrice, Katherine O'Dell genaamd. Semi omdat het in feite een Engelse vrouw betreft, opgegroeid in Londen, maar voor haar carrière kwam het beter uit als ze Iers was. Dus werd haar haar rood geverfd en vond ze een Iers accent uit. De apostrof in haar naam maakte het geheel af. Met dit gegeven rijst de vraag wie Katherine O'Dell in feite was.

Dat is ook de vraag die veel aan de verteller van dit verhaal, haar dochter Norah, wordt gesteld.

Mensen vragen me: 'Hoe was ze echt?' en ik probeer te achterhalen of ze bedoelen in het dagelijks leven: hoe ze was als ze op pantoffels geroosterd brood met marmelade zat te eten, of hoe ze was als moeder, of hoe ze was als actrice - het woord ster gebruikten we niet. Maar meestal bedoelen ze hoe ze was voordat ze gek werd, alsof hun eigen moeder van de ene op de andere dag zou kunnen omslaan, schiften als een fles melk die je te lang hebt bewaard. Of alsof ze misschien zonder het te weten zelf niet helemaal sporen.

Deze vraag probeert Norah via haar verhaal te beantwoorden. Maar valt die wel te beantwoorden? Katherine O'Dell groeide namelijk op met ouders die eveneens optraden. Ze was goed bekend met de schijnwereld die opgevoerd werd. Ze was zich eveneens zeer bewust van de rol die van haar verwacht werd. In hoeverre leid je dan een echt leven of is uiteindelijk alles show?

Norah herinnert zich haar moeder met de groene ogen - die zij van haar geërfd heeft - in de verschillende stadia van haar leven. Met een bijna beschouwende blik vertelt ze over haar jeugd met moeder en Kitty, de onmisbare huishoudster. Ze bekijkt foto's van haar twintigste verjaardag waarop haar moeder afgebeeld staat met een verjaardagstaart, waarbij duidelijk is dat ze zich zeer bewust is van de mensen die naar haar kijken. Ze herinnert zich de bijzondere feestjes en de even zo bijzondere mensen. Ze vertelt over het gearrangeerde huwelijk van Katherine met een homoseksuele man. Het was namelijk goed voor hun carrière.

Moeder is een vrouw met charisma, een gevierde actrice, die haar invloed ook inzet voor de Ierse zaak. Maar rond haar veertigste is ze te oud voor de filmwereld.
We lezen over de verbetenheid van Katherine om toch verder te gaan met haar vak en helaas ook over haar geestelijke aftakeling die langzaam maar gestaag toeslaat. Uiteindelijk schiet ze een filmproducent in zijn voet en dan is het helemaal gedaan met Katherines werk. Ze wordt tijdelijk opgenomen in een kliniek in Dublin. Het leven na die schietpartij is totaal anders voor Katherine, die ondanks alles toch de actrice blijft, of is ze nu écht Katherine?

Door de intentie die Norah heeft - ze inmiddels een bejubelde schrijfster - om de vraag te kunnen beantwoorden aan zichzelf wie haar moeder nu eigenlijk was, doet Norah tijdens haar zoektocht enkele onaangename ontdekkingen. Haar moeder moet het veel zwaarder hebben gehad dan ze ooit wilde tonen. Langzaam wordt onthuld hoe hectisch Katherines leven eigenlijk geweest moest zijn.

Het mooie aan dit verhaal is dat Norah met zoveel mededogen over haar moeder schrijft. Ondanks de soms bizarre situaties waarin zij belandt, blijft het haar moeder waar ze onvoorwaardelijk van houdt. Het verhaal zelf is gericht aan de partner van Norah met wie ze al dertig jaar getrouwd is. Norahs stabiele leven vormt zo een mooi contrast met de zo levendige en wispelturige, sprankelende moeder.
Het boek is zo levensecht geschreven dat je de neiging hebt te googlelen op de namen van de acteurs/actrices en films die beschreven worden.

Kortom, een heel indrukwekkend en mooi geschreven boek dat ik graag nog eens zal herlezen om alles nog beter tot me door te laten dringen.

Anne Teresa Enright (Dublin, 11 oktober 1962) publiceerde zeven romans, veel korte verhalen en het non-fictie boek Making Babies: Stumbling into Motherhood, dat de weerslag is van haar tijd in Dublins kraamklinieken. Haar thema's variëren van engelen, familie, liefde, bevalling, moederschap tot de Rooms-katholieke kerk en de vrouwelijke lichaamsvorm. Enright ontving in 2007 de Booker Prize voor haar roman The Gathering.

ISBN 9789403186009 | Paperback | 318 pagina's | De Bezige Bij | mei 2020
Vertaald door Lucie Schaap en Maaike Bijnsdorp

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

De samenkomst

Drie verhaallijnen lopen door elkaar, en om het nog ingewikkelder te maken is de vertelster nog niet geboren in een van die verhaallijnen en kan ze dus niet alles weten wat er gebeurd is. Dat verzint ze er zelf maar even bij. Ze zegt dat ook, en kan dus even vrolijk later zeggen dat het misschien wel anders gegaan is. En nog kan het ingewikkelder: als het gaat om belevenissen die ze wel zelf heeft meegemaakt, is haar herinnering of die van andere mensen niet altijd zuiver.
Je moet er dus je hoofd bijhouden om het verhaal te kunnen volgen.
Drie tijdvakken, (misschien ondeugdelijke) herinneringen en fantasietjes om de leemten te vullen, dat alles door elkaar. Zou Enright dat trouwens niet gedaan hebben dan was het een vreselijk saai boek geweest, want er gebeurt niet zo veel.

Hoofdpersoon is Veronica. Zij heeft elf broers en zussen. Liam is degene die zelfmoord heeft gepleegd. Hij heeft in Engeland zelfmoord gepleegd, zij gaat er voor zorgen dat het stoffelijk overschot naar Ierland komt en daar komt de familie bij elkaar voor een wake. Met hem had Veronica een sterke band. Toen ze nog jong waren hebben ze samen gelogeerd bij hun oma. Veronica vertelt het verhaal van haar oma, het verhaal van haar eigen jeugd en die van Liam dus, en het verhaal van nu.
Je zou verwachten dat het in het boek draait om de zelfmoord, maar eigenlijk lijkt niemand er erg in geïnteresseerd waarom hij dat eigenlijk gedaan heeft. Men is vooral met zichzelf bezig. Ook Veronica bekommert zich meer om haar eigen leven, haar gezien, dan over het hoe en waarom. Maar ze heeft tijd om te piekeren, en dat is hetgeen we lezen.
Het is op zich een boeiend boek, maar tegen het einde wordt het geheel toch een beetje traag, en verslapt de aandacht. Geen boek om in een ruk uit te lezen, je kan er beter ruim de tijd voor nemen. En dan smaakt het wel naar meer.

"ik zou graag verslag uit willen brengen over wat er in het huis van mijn grootmoeder gebeurde in de zomer dat ik acht of negen was, met dien verstande dat ik niet zeker weet of het echt gebeurd is."

Paperback | 286 Pagina's | De Bezige Bij 2007 ISBN10: 9023422309 | ISBN13: 9789023422303 The gathering vertaald door Piet Verhagen,

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik hier!

Boekenarchief E-F

Anne Enright