De bagage
Monika Helfer

Het meisje, drie jaar oud, staat aan hun bed, midden in de nacht. Het is Margarethe. Grete. Ze beeft.
'Mama,' fluistert ze.
Haar moeder fluistert ook: 'Kom!'
Het kleintje kruipt bij haar onder de deken. Vader mag het niet merken. [...]
Dat meisje was mijn moeder, Margrethe, een schuw kind, dat iedere keer dat ze haar vader zag wegdook en naar de rok van haar moeder keek. Hara vader was zachtmoedig tegen de andere vier kinderen, over het algemeen was hij een zachtmoedige vader en zou dat ook voor de twee jongsten zijn. Alleen dit meisje verafschuwde hij, Margrethe, die mijn moeder zou worden, omdat hij dacht dat ze niet van hem was.

Dit bovenstaande is de kern waar het verhaal om draait. De vertelster, de dochter van Margrethe, laat ons teruggaan in de tijd, naar de periode vóór de geboorte van haar moeder.

Grootmoeder Maria is getrouwd met Josef Moosburger, een knappe man, die brandschoon op zijn lijf en kleding is. Hij is zwijgzaam, de enige man waarmee hij praat is de burgemeester. Daar doet hij handeltjes mee die het daglicht niet verdragen. Maria is eveneens erg knap, de schoonheid van het dorp. Alle mannen dromen ervan dat zij hun vrouw was, ze adoreren haar. Josef en Maria wonen met hun kinderen aan de rand van een Oosterijks bergdal. Het is een eind lopen naar hun huis. Zij zijn de buitenstaanders, de armen, de bagage.

Op een dag komt de adjunct-postbode, een goedige man, het hele eind naar boven gelopen met een oproepingsbevel. Josef moest naar het front. En daarmee begint het verhaal waar de dochter van Margrethe naar verwijst.

Josef vraagt de enige man die hij vertrouwt, de burgemeester, op zijn vrouw te passen. Hij weet maar al te goed hoe begerig de blikken van de mannen in het dorp naar zijn vrouw zijn. De burgemeester kwijt zich goed van zijn taak. Hij bezoekt het gezin regelmatig en het ontbreekt Maria en haar kinderen aan niets. Hij neemt Maria zelfs mee naar de markt, waar ze in gesprek raakt met een vreemdeling. Haar schoonheid beroert deze vriendelijke, vrolijke Duitse man.
'Zijn blik drong door tot in het binnenste van haar ogen.' zou Maria kunnen zeggen. Zoals ze wel vaker markante uitspraken had.

En zo belanden we in een verhaal dat laat zien hoe achterdocht, afgunst, liefde en realiteit hun invloed uit kunnen oefenen op een mensenleven. Niets is wat het lijkt, alles en niets gebeurt. De oorlog heeft grote impact op Josef, evenals op het gezin van hem, maar op een heel andere manier dan je zou verwachten. Dankzij  deze situatie blijkt ook dat kinderen snel volwassen kunnen worden als het moet. Hun levens kunnen daardoor heel anders lopen dan aanvankelijk aangenomen werd.

De vertelster houdt afstand, zij doet haar relaas naar aanleiding van dingen die ze gehoord heeft van tantes en ooms én haar eigen bevindingen. Maar dat doet zij met een helder en gevoelig gemoed. Haar verhalen over de broers en zus van haar moeder zijn bijzonder en soms humoristisch maar ook serieus.
Je bent even onderdeel geweest van deze buitenissige familie met personages die elk hun eigen gezicht hebben. Het is spijtig dat je ze weer los moet laten.
Kortom, het boek is een klein juweeltje .

ISBN 9789046827550 | Hardcover | 159 pagina's | Uitgeverij Nieuw Amsterdam | 6 oktober 2020
Mooi vertaald door Ralp Aarnout

© Dettie, 11 december 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER