Spaghetti met hutspot
Sandra Di Bortolo
In februari 2010, precies een jaar na het overlijden van haar moeder, ontvangt Silvana Scaglione een brief. Bovenaan de brief staat haar eigen naam geschreven en onderaan heeft haar broer met zijn naam ondertekend. Verder staat er niks. Een brief zonder inhoud. Haar broer heeft haar niets meer te zeggen. Hoe is dit zo gekomen? Om dat te verduidelijken maak het boek een sprongetje terug in de tijd naar de sterfdag van moeder.
Zoals de familienaam al doet vermoeden heeft het gezin Italiaanse wortels. Hoewel alle kinderen, - twee zonen en twee dochters - in Nederland zijn opgegroeid, hanteren zij nog altijd de Italiaanse normen en waarden. Zo fungeert de oudste zoon als familiehoofd. Zijn wil is min of meer wet. Dat is altijd zo geweest. Binnen het gezin Scaglione heeft oudste zoon Franco deze rol na de dood van vader Marcello op zich genomen.
Nu moeder niet meer leeft zal het ouderlijk huis verkocht moeten worden. Eerst moet echter de inboedel uitgezocht worden. Het is een tijdrovende klus omdat veel voorwerpen herinneringen oproepen. Franco kondigt aan dat hij en zijn vrouw het huis misschien willen gaan kopen. Hij neemt echter zeer ruim de tijd om een definitieve beslissing te nemen en bovendien lijkt hij niet helemaal eerlijk te zijn over de taxatiewaarde. Langzaam maar zeker ontstaat er wrevel tussen de broers en zussen. Omdat zij niet gewend zijn zaken aan te kaarten blijven er veel onuitgesproken woorden tussen hen in hangen.
Silvana is altijd al een pittige tante geweest. Als jongste dochter heeft ze tegen haar oudere broers en zus op moeten boksen. Een nare echtscheiding heeft haar strijdkracht alleen nog maar meer aangewakkerd. Dat er tussen haar en Franco steeds meer spanning ontstaat, is dan ook niet te voorkomen. Franco duldt immers geen tegenspraak. Lukt het de broers en zussen om het evenwicht te herstellen of eindigt het in een definitieve breuk?
De vertelling wordt afgewisseld met nog een ander verhaal. Een verhaal over de generatie voor hen. Over de jeugd van vader Marcello en diens broer Lorenzo. Ook hier staat de Italiaanse maatstaf hoog in het vaandel. Zo werken de broers in de zaak van hun vader maar ze ontvangen geen salaris. In plaats daarvan wordt de huur door vader betaald en krijgen ze huishoudgeld en zelfs zakgeld. Voor extra aankopen moet eerst toestemming verkregen worden. Lorenzo en Marcello zijn allebei volwassen en getrouwd maar vaders wil is wet. Na de dood van vader rust de verantwoording op de schouders van Marcello. Hij neemt zijn taak zeer serieus en de band tussen de broers raakt hierdoor ernstig beschadigd.
Twee generaties die worstelen met dezelfde problemen. De geschiedenis herhaalt zich. Hoewel dit verhaal fictief is bevat het veel autobiografische elementen. De ik-vorm waarin het geschreven is versterkt het gevoel dat auteur Sandra Di Bortolo heel dicht bij haar eigen geschiedenis is gebleven. Ook zij is de jongste dochter in een Italiaans immigrantengezin met vier kinderen. De toon van het verhaal verraadt dat er persoonlijke gevoelens in het verhaal verwerkt zijn. Hoewel het gebeuren vanuit een zo breed mogelijk perspectief is opgeschreven lijkt het alsof de schrijfster zichzelf en de lezer wil overtuigen van het gelijk van Silvana. Silvana wordt dikwijls kritisch bejegend maar dat wordt veelal afgedaan als onrecht dat haar aangedaan wordt. Maak ik nu een vergissing door niet of nauwelijks onderscheid te maken tussen Silvana en Sandra? Het verhaal doet erg persoonlijk aan.
Behalve dat dit vlot geschreven debuut een interessante blik in het leven van een Italiaanse familie werpt, is het ook een boek dat ruzie over de erfenis behandelt. Dat laatste is natuurlijk geen nieuw onderwerp. Het boek is ontdekt op TenPages.com, een concept waarbij lezers na het lezen van de eerste tien bladzijdes bepalen of het verhaal publicatiewaardig is.
Tot slot wil ik mijn welgemeende complimenten uiten over het bijzonder smaakvolle uiterlijk van het boek. Degene die verantwoordelijk is voor de keurig verzorgde cover verdient een dikke pluim.
ISBN 9789081697088 | hardcover met leeslint |200 pagina's| Uitgeverij Mooi Media| april 2012
© Annemarie, 16 april 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Spaghetti met hutspot
Sandra di Bortolo
‘Onze familieband is zeer hecht. Maar zonder de ijzeren ketting die strak om ons heen ligt, zou dat niet mogelijk zijn. De band die wij met elkaar hebben, is niet vrijwillig. Het is een beklemmende, verstikkende band die weinig ruimte geeft om je aan je verplichtingen en tradities te onttrekken. Er is simpelweg geen ontkomen aan.’
Als je een boek leest dat geschreven is in de ik-vorm heb je als lezer de neiging om mee te gaan in diens verhaal. Is er sprake van een conflict, dan heeft de ‘ik’ gelijk toch?
Ik heb mijn twijfels als het om dit verhaal gaat.
Het is het verhaal van een Italiaanse immigrantenfamilie. In de jaren dertig komen ze naar Nederland, vader, moeder drie kinderen. De vader zal zich gedeeltelijk aanpassen aan de Nederlandse waarden en normen, de moeder blijft altijd Italiaans, en hun kinderen verhollandsen vrijwel helemaal. Vrijwel: van hun ouders krijgen ze toch de Italiaanse manier van leven mee: de sterke familieband waarbij de vader, de pater familias, het voor het zeggen heeft. Als hij komt te overlijden is het de oudste zoon die de taak overneemt.
Zo ook bij de familie Scaglione. Marcello neemt de taak naar eer en geweten over als zijn vader sterft. In de zaak, maar ook in de familie. Maar Lorenzo kan niet accepteren dat de gelijkwaardige verhouding tussen twee broers ineens veranderd is, en dat zijn broer nu alles voor het zeggen heeft. Lorenzo breekt met allebei. Hij stapt uit de zaak en uit de familie. Pas ruim twintig jaar later zullen de broers elkaar weer zien. Intussen is Marcello getrouwd en heeft vier kinderen. Ook hij heeft zijn kinderen met de pastalepel ingegeven dat de oudste zoon de pater familias moet zijn. En ook hier is er eentje die protesteert. Dat is onze ik-persoon, Silvana.
Zij vertelt het verhaal. Na de dood van hun moeder is er het huis en haar bezittingen die verdeeld moeten worden. Een tijd waarin een familie naar elkaar toegroeit, of juist niet.
Tussen de gebeurtenissen door wordt het verhaal verteld van de ouders en overgrootouders.
Het is een leuke vertelling, waar je doorheen vliegt. De taal is eenvoudig gehouden, het verhaal ook. De spaghetti, dat is duidelijk natuurlijk. De hutspot, dat zijn de vooral de aangetrouwden (vast ook de omgeving, maar dat wordt in dit verhaal niet uitgewerkt). Kun je normen en waarden zoals je die meekrijgt vanuit een andere cultuur mengen met die van de nieuwe omgeving?
Sandra di Bortolo, de schrijfster, kent deze gang van zaken van binnenuit, zij is zelf van Italiaanse komaf. En ze noemt haar boek niet spaghetti EN hutspot, maar gebruikt het woordje 'met'. Dat zou je kunnen duiden als teken dat ze het er zelf beter van af heeft gebracht? Dus toch autobiografisch?
Maar misschien trek ik te snel conclusies. Over de kwestie aan wiens kant ik sta. Ik hoef als buitenstaander gelukkig niet te kiezen!
Al met al een lekker boek.
ISBN 9789081697088 | hardcover met leeslint |200 pagina's| Mooi Media | april 2012
© Marjo, 20 juni 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER