Archipel
een vrouw, een verhaal, een leven
Fleur Bourgonje
Terwijl ze zich fysiek op een eiland bevindt, in een dichtershuisje op Texel, schrijft Fleur Bourgonje over haar leven, een leven waarin ze vele landen bezocht en er ook woonde.
Al schrijvend onderzoekt ze de vraag wat deze reizen en alles wat ze meegemaakt heeft voor haar persoon betekent. Steeds teruggrijpend naar het heden, Texel, waar een storm tekeer gaat, duikt ze in haar herinneringen.
‘… een associatief herinnerd levensverhaal met als hoofdstukken de eilanden waar ik voor korte of langere tijd woonde, die, vermoed ik, van invloed zijn geweest op mijn denk- en gevoelswereld en mijn levenshouding bepaalden.’
Een van die eilanden is het dorp, waar ze geboren werd en haar jonge jaren doorbracht. Een eiland, omdat het huis op een terp stond, met aan alle kanten een groen landschap. ‘Het middelpunt van de wereld’ was het voor haar als kind.
Ze schrijft over haar vroegste herinneringen, over hoe zij als kind bepaalde gebeurtenissen ervoer, voorvallen die voor haar bepalend zullen zijn geweest voor haar karakter.
Hetzelfde geldt voor de reizen door Zuid-Amerika, ze was in Chili ten tijde van de revolutie.
Fleur Bourgonje was (is) een ondernemend type en heeft nogal wat meegemaakt.
En dan lezen we geen feitelijk verslag van wat er gebeurde, ze vertelt over haar eigen ervaringen, als jonge vrouw die alleen al omdat ze Europees was, gezien werd als een ‘elitaire Europeaan met privileges en rugdekking.’ Duidelijk maken dat ze dat – in Europese ogen – zeker niet was, als dochter van een smid die de eindjes aan elkaar moest zien te kopen, was onmogelijk.
Dit is wat duidelijk wordt in dit boek: de verschillende culturen liggen vaak ver uit elkaar en herinneringen zijn niet altijd scherp meer.
Over weemoed heeft ze het: je kan niet meer zijn wie je vroeger was.
Mede daarom is het geen lopend verhaal, maar zoals ze zelf al aangeeft in het voorwoord een ‘een associatief herinnerd levensverhaal’.
Door steeds terug te grijpen naar een voor de gemiddelde lezer beter aan te voelen leven – dat van een Nederlands gezin - is het lezen aangenaam.
Ook de stukken tekst over het leven op het eiland helpen daaraan mee.
Fleur Bourgonje hanteert een vlotte pen, in een mooie en duidelijke stijl vertelt ze over haar avonturen.
Mooi is de tegenstelling tussen de bereisde hoofdpersoon, Fleur zelf dus, en de buurman op Texel, die zowat vastgeroest zit aan zijn eiland, maar daar dan ook volkomen tevreden mee is.
Fleur Bourgonje (Achterveld, 1946) woonde in onder andere Parijs en later een aantal jaren in Midden- en Zuid-Amerika. Ze schreef voor kranten, in het Nederlands en in het Spaans. In 1985 kwam haar romandebuut uit ‘Spoorloos’, en won er meteen de debutantenprijs Het Gouden Ezelsoor mee. Later ontving ze de Betje Wolffprijs voor haar gehele oeuvre.
ISBN 9789492241665 | Hardcover | 250 pagina’s | Uitgeverij Magonia | februari 2024
© Marjo, 18 april 2024
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Aurora Australis
De schrijfster is in 2004 een tijdje in Tasmanië geweest. De elf verhalen in dit boek gaan over dat eiland. Ik heb niet de indruk gekregen dat het een mooi eiland is, uit de verhalen blijkt dat het er heet en droog is, met onherbergzame stukken. De personen in de verhalen passen daar wel bij in de zin dat ze eenzaam zijn, ze zoeken allemaal naar iets, meestal naar liefde en geborgenheid, maar vreemd genoeg zoeken ze dat in het avontuur van het vreemdgaan.
Het eerste verhaal gaat over een man die in het meest afgelegen huis woont, met zijn oude hond. Af en toe komt er een vrouw op bezoek, zij brengt de boodschappen en op een aparte manier hebben ze een Latrelatie. De hond van de man is op, ze kan niet meer tegen de hitte, ligt alleen maar te hijgen en de vrouw vraagt of ze niet zal proberen haar te laten genezen. Tegen beter weten in geeft de man haar haar zin; liever zou hij de hond bij zich hebben gehouden en haar einde hebben meegemaakt...
Als de vrouw en de hond weg zijn, wordt de stilte en de eenzaamheid ondraaglijk.
In enkele verhalen is er een vrouw die een buitenechtelijke relatie heeft met een andere man, een man die haar wel tot vervoering kan brengen. Ze zoekt het gevaar, neemt het risico, maar waarvoor? Steeds komt het moment dat het eindigt, soms door hem, soms door haar...
Het titelverhaal gaat ook over een vrouw die het avontuur zoekt: ze heeft een wedstrijd gewonnen en mag nu mee met de Aurora Australis (een ijsbreker met dezelfde naam als het licht) naar Antarctica. Terwijl ze voorbereidingen treft, fantaseert ze al over een verhouding met een man, straks, als ze daar zal zijn, tegen de eenzaamheid..en haar man fantaseert intussen over dat ze misschien wel zware griep krijgt of een been breekt waardoor ze niet zal kunnen gaan... Verschillende manieren om om te gaan met de tijdelijke scheiding, waar ze allebei erg tegenop zien.
Het boek begint met een stukje cursieve tekst, over een reizigster, die vertrekt, niet omdat ze graag wil reizen maar omdat ze wil vertellen. En het boek sluit af met weer een stukje cursief: de reizigster is thuis, zonder souvenirs, maar met gedachten en verhalen. Dat zal Fleur Bourgonje zelf zijn denk ik.
De titel kan slaan op het poollicht. Of op de ijsbreker met dezelfde naam. Het zijn mooie verhalen, maar al deze eenzaamheid laat een sombere nasmaak achter. De zoektochten die de personages ondernemen zijn weinig succesvol.
Uitvoering: Gebonden, 159 bladzijden ISBN: 90 295 6411 3 Uitgeverij: De Arbeiderspers
© Marjo, maart 2007
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER!
Spoorloos
Fleur Bourgonje werd geboren in 1946 in Achterveld. Haar vader en grootvader waren daar hoefsmeden, haar moeder dreef een winkel in huishoudelijke artikelen en ijzerwaren. In 1968 vertrok ze naar Parijs, eind 1970 naar Zuid-Amerika. Ze woonde tijdens de regeringsperiode van Salvador Allende in Chili, daarna in Argentinië, tot ook daar een militaire staatsgreep een eind aan haar verblijf maakte. Eind 1976 vestigde ze zich in Venezuela (Carácas en Mérida). Gedurende deze jaren bereisde ze heel Midden- en Zuid-Amerika., van Cuba tot Patagonië tot het Paaseiland. Eind 1980 keerde Bourgonje met haar vijfjarige dochtertje terug naar Nederland.
Spoorloos is de debuutroman van Fleur Bourgonje en het bovenstaande is in deze roman verwerkt. Vooral het vrouwenleven in de Zuid-Amerikaanse landen.
Een jonge vrouw, Hanna, vertrekt op een dag uit haar geboortedorp in de Gelderse vallei. Zij werd altijd door iedereen gezien als een vreemd kind, een dromer. Haar moeder is totaal niet verrast dat ze vertrekt. Grootvader ziet haar niet graag vertrekken maar weet dat ze moet, zijn vrouw had hij achteraf gezien ook moeten laten gaan, zegt hij. Zij had hetzelfde onrustige bloed... je hebt háár ogen, zegt grootvader.
Via Parijs belandt Hanna in Zuid-Amerika, waar ze veel over vertelt, met name over het vrouwenleven daar. Makkelijk hebben deze vrouwen het niet gehad. Zo vertelt ze het verhaal over een vrouw die door haar opa misbruikt werd en naderhand een baantje kreeg als dienstmeid bij een rijke familie. Van haar werd verwacht dat ze de zoon des huizes zou inwijden in de liefde. Maar eenmaal zwanger wordt ze de deur uit gezet. Het kind wordt geboren en haar vader vindt - omdat ze toch al de hoer heeft uitgehangen - dat ze daar dan wel haar werk van kan maken. De vrouw onderhoudt met het verdiende geld de hele familie.
Of de vrouw die erg veel van haar man hield. Hij wilde een zoon maar ze gaf hem een dochter... Dat was niet goed en dat laat hij haar duidelijk merken. Helaas kwam er geen volgend kind meer. Pas als zij bij hem vandaan vlucht, beseft hij hoe gek hij op haar was, maar dan is het te laat.
Deze verhalen worden afgewisseld met verhalen over de vader en grootvader van Hanna die beiden smit waren...
Uiteindelijk beseft Hanna dat ze toch niet thuishoort in die landen...
Het zijn indringende, soms schrijnende verhalen. Erg ontroerend is het verhaal van grootmoeder en het relaas over het laatste jaar van vader. Mooi! Het maakt dat ik meer boeken van haar wil lezen.
ISBN 9029015098, Meulenhoff 1985, paperback, 109 pagina's
Pocket | Poema & Pandora Pockets ISBN10: 902545710X (gegevens boek op de afbeelding)
© Dettie, mei 2007
Lees de reacties en/of reageer. klik HIER!
