De verboden rivier
Chigozie Obioma
Nigeria, 1996: Het gezin Agwu woonde in de stad Akure in het westen van het land en bestond uit twee toegewijde ouders en hun zes kinderen. Vader had grote plannen voor zijn vijf zoons. Ze zouden advocaat, ingenieur of arts worden. In huize Agwu regeerde vader met strakke hand en zijn kinderen liepen keurig in de mars. Toen vader werd overgeplaatst, kwam daar echter snel verandering in.
Vader werkte voor de Centrale Bank van Nigeria. Hij had een goede baan waardoor zijn gezin een goed leven leidde. De overplaatsing veroorzaakte grote onrust binnen het gezin. Benjamin – de vierde zoon en de verteller van dit verhaal – vertelt daarover het volgende:
‘Ik weet nog goed dat vader ’s-avonds thuiskwam met de brief die zijn overplaatsing aankondigde; het was een vrijdag. Die avond en de hele zaterdag daarop beraadslaagden vader en moeder, fluisterend als tempelpriesters. Op zondagmorgen was moeder een ander mens geworden. Ineens liep ze in huis rond als een verzopen muis en wendde ze steevast haar blik af.’
Vader vertrok alleen naar Yola, een stad in het noorden van Nigeria. Hij zou zich voortaan het grootste gedeelte van de tijd meer dan 1000 kilometer van zijn gezin vandaan bevinden. Yola was een onveilige stad waar leden van de Igbo-stam niet bepaald vriendelijk bejegend werden. In Akure zou het gezin – dat tot deze stam behoorde -veiliger zijn. Soms belde vader zijn gezin op terwijl op de achtergrond geluiden van de bloederige, religieuze rellen weerklonken.
Nu vader niet langer de scepter zwaaide en moeder overdag in haar eigen winkel werkte, werd er minder op de kinderen gelet. Vooral de vier oudste jongens - Ikenna, Boja, Obembe en Benjamin – profiteerden van hun nieuw verworven vrijheid. Een tijdlang voetbalden ze na school met de kinderen uit de buurt maar al snel werden er hengels aangeschaft voor clandestiene tochtjes naar Omi-Ala, een levensgevaarlijke rivier die streng verboden terrein voor de jongens was. De jongens kochten vishengels en transformeerden in heuse vissers. Pas weken later werden ze betrapt. Tegen die tijd was het echter al te laat.
De vijftienjarige Ikenna – de oudste zoon – was niet langer dezelfde. Hij veranderde van een held in een vijand en sloot zich steeds meer van de rest van het gezin af. De oorzaak van Ikenna’s transformatie was Abulu, een gestoorde man die door Akure zwierf. Sommige mensen noemden Abulu een onschuldige gek, anderen meenden dat hij gevaarlijk was en vreesden zijn voorspellingen. Het was Abulu die het volgende zei:
'Ikenna, je zult gedood worden door de hand van een visser.’
Was de voorspelling gedaan door een dwaas of door een waarzegger? Zou Ikenna werkelijk door een van zijn eigen broers – ze waren immers vissers – gedood worden? Angst hield Ikenna in zijn greep. Hij vertrouwde zijn bloedeigen broers, die zielsveel van hem hielden, niet langer. De uitspraak van Abulu vormde het einde van een gelukkig gezinsleven en het begin van een afschuwelijke periode die het gezin Agwu voorgoed zou veranderen.
De verboden rivier is de debuutroman van de uit Nigeria afkomstige Chigozie Obioma. Obioma - die tegenwoordig in de Verenigde Staten woont - beschrijft Nigeria als een land van uitersten. Een land vol politieke onrusten en armoede maar ook een land waar een gezin een liefdevol en gelukkig leven kan leiden. Het verhaal wordt verteld door de inmiddels volwassen Benjamin. Hij was tien jaar oud in het jaar dat Abulu zijn vernietigende uitspraak deed. Benjamin beschrijft hoe hij de gebeurtenissen door zijn kinderogen aanschouwde. Het resultaat is een openhartig, soms schokkend verhaal waarin het kind Benjamin de omvang van de gebeurtenissen niet goed kan bevatten en de volwassen Benjamin met pijn in zijn hart weet wat komen gaat.
De verboden rivier is een verhaal over een familie die uiteenvalt maar terugvecht. Een verhaal over de strijd tussen liefde en angst. Over onwankelbare broederliefde die toch begint te wankelen. Over één kleine gebeurtenis die alles verandert. Het is een verhaal dat in al zijn ogenschijnlijke eenvoud een krachtige diepgang met zich meedraagt. Een verhaal dat me heeft geraakt en zich diep in mijn geheugen heeft genesteld. De verboden rivier is een boek dat bijblijft.
ISBN 9789044534771 | hardcover | 314 pagina's| Uitgeverij De Geus | oktober 2015
Vertaald door Marianne Gossije
© Annemarie, 3 november 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
