Vogels die vlees eten
Thijs de Boer
Gerard Reve schrijft in brieven naar Simon Carmiggelt over zijn worsteling met fragmenten van zijn boeken. Hoe kan hij de dingen die hij wil schrijven zo brengen dat zijn lezers het begrijpen zonder dat ze er aanstoot aan nemen. Die worsteling keert steeds weer terug en na lang nadenken en schrappen en opnieuw schrijven kon hij eindelijk een halve bladzijde geproduceerd hebben. Reve hield erg rekening met zijn lezers. Kon hij dingen wel schrijven? Kon hij dingen wel benoemen? Toentertijd ging het over zijn homoseksualiteit dat nog niet of nauwelijks bespreekbaar was.
Maar ik begon nietsvermoedend deze verhalenbundel te lezen en nu ik het uit heb denk ik had deze schrijver maar iets van Reve gehad. Waarom ik dat denk?
Op de flaptekst staat:
Met Thijs de Boer leert de Nederlandse literatuur een nieuwe stem kennen. Een stem die snijdt, maar waar je naar móét luisteren.
De tien verhalen in 'Vogels die vlees eten' gaan over mensen die de zwaarte van het leven maar nauwelijks aankunnen: zoons en vaders, broers, geliefden en gekken. En hoe ze in hun onmacht vaak op nog slechtere plekken terechtkomen dan waar ze begonnen. In werelden die in eerste instantie veilig ver van de onze lijken te liggen maar die uiteindelijk toch meer dan herkenbaar zijn.
In een bondige, eerlijke en vaak rauwe stijl vertelt De Boer je de waarheid, hij laat je lachen en breekt vervolgens je hart. En uiteindelijk kun je als lezer niets anders doen dan de personages vergeven, omdat ze even zwak en sterk zijn als wij allemaal."
De Boer liet mij niet lachen en hij brak mijn hart niet, wat Reve wel wist te bereiken, hoewel Reve ook intens trieste en akelige dingen kon vertellen. Ik heb geen humor gezien in deze verhalen. Persoonlijk vind ik de verhalen ongekend beklemmend en akelig, ik kon sommige nauwelijks verder lezen. Dat zal komen omdat ik mij altijd verplaats in de personages, dat ik bijna de personages en hun omgeving zie en wat ik zag was niet prettig. Als zoals de flaptekst zegt De Boer de waarheid vertelt dan is het met ons droef gesteld. Dan lopen er veel mensen met een zieke geest rond. Natuurlijk denken we allemaal wel eens dingen die je niet snel aan een ander zal vertellen. Maar in dit boek komen gedachten voor die ik moeilijk te verteren vind.
Het beginverhaal Loopdrang is beklemmend maar nog te 'verteren'. Iemand is kennelijk opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis, een voormalig huis voor demente bejaarden. Alle gangen lopen rond zodat de bejaarden eindeloos door konden lopen.
‘En hier ben ik, tussen al deze gekken. En het enige wat we allemaal met elkaar gemeen hebben, is dat we willen vergeten.’ Het niet bij name genoemde personage vertelt wat voor vragen aan hem gesteld worden door het verplegend personeel of de psychiater. Dit verhaal kan nog, je neemt aan dat het om iemand gaat die geestelijk ziek is, niet prettig om te lezen maar toch...
Er volgen meer verhalen en die worden hoe langer hoe erger. Ik kon af en toe nauwelijks verder lezen om dezelfde reden waarom ik geen thrillers lees. De gedachten in de personages hun hoofd zijn te bizar, te akelig. Ik vroeg me af of ik dit wel wilde lezen en ook waarom dit geschreven wordt.
Wat wil een schrijver bereiken hiermee? Wil hij laten zien dat iedereen 'gek' is? Is het leven zelf nog niet bizar genoeg?
Er is een verhaal waarin het personage de vormen van zelfmoord van zijn vader beschrijft en begrafenisredes schrijft. Uiteindelijk geeft hij die redes aan zijn vader. Op zich een apart idee maar het is de beklemmende manier waarop het allemaal beschreven wordt...
Goede literatuur choqueert wordt wel gezegd, dit boek choqueerde mij.
Ik weet niet wat ik met dit boek aan moet, noem mij een watje, maar ik vond het inhoudelijk erg nare verhalen. In de krant spel ik ook niet uitgebreid de berichten over bijv. de vader die zijn kind vermoord heeft, het gegeven is al erg genoeg. Zo zie ik deze verhalen ook. De gedachten zijn al erg genoeg. Ik vroeg me af of Thijs de Boer ook zo geworsteld heeft als Reve, worstelde hij ook met de vraag of je dergelijk dingen wel op kon schrijven? Ik heb sommige verhalen diagonaal gelezen omdat ik ze te akelig vond.
Natuurlijk betekent dit alles wel dat Thijs de Boer het zo weet te schrijven dat het wel wat met je doet. Als hij niet kon schrijven dan zou je melden dat het pulp is, dat het ellendige verhalen zijn die het lezen niet waard zijn. Maar dat is het hem juist, Thijs de Boer kan wel schrijven alleen ik houd niet van dergelijke verhalen.
Recensieweb schrijft o.a.
"In de beste verhalen van 'Vogels die vlees eten' heeft De Boer een heel strakke, onomwonden manier van vertellen en weerstaat hij de verleiding om uit te waaieren. Hij laat hier zien het korteafstandsgenre heel goed te beheersen. De verhalen roepen een indrukwekkende spanning op tussen waarheid en waanbeeld, tussen onwetendheid en bedrog."
Laten we het daar maar bij houden.
ISBN 789046807149 Paperback 143 pagina's uitgeverij Nieuw Amsterdam april 2010
© Dettie, mei 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER