De reis van de lege flessen

De Iraanse vluchteling Bolfazl probeert in Nederland een nieuw bestaan op te bouwen. Maar kan dat als je de taal niet spreekt en alles zo anders is dan in je eigen land.
Bolfazl woont in een hoekwoning in nieuwbouwwijk aan de IJssel. Naast hem woont René, een joviale vriendelijke man. René is de eerste Nederlander waar Bolfazl werkelijk contact mee krijgt en er groeit een vriendschap tussen beide mannen.

"In het begin was René gewoon mijn buurman, alleen een buurman. daarna was hij voor mij een levend woordenboek. Mijn eerste contacten met hem gingen over de woorden, de zinnetjes die ik niet begreep. Maar naarmate de tijd verstreek, veranderde de inhoud van onze gesprekken. Ik kon zelf mijn problemen oplossen, maar toch riep ik hem te hulp. Waarom deed ik dat? Waarom probeerde ik het contact met hem levend te houden?
Misschien omdat ik uit een andere cultuur kwam, een samenleving waarin iedereen elkaar steunde. Of misschien omdat René dat wilde. Hij voelde zich eenzaam. Ik voelde me verlaten. Dus zochten we elkaar op."

René zorgt ervoor dat Bolfazl tijdelijk werk krijgt en op een dag brengt hij een fiets en daardoor kan Bolfazl eindelijk zijn omgeving verkennen.
De vrouw en zoon van Bolfazl zijn sneller dan hij de Nederlandse taal machtig, het zorgt voor een verwijdering. Bolfazl weet dat hij in Iran een man met aanzien was en perpectief bood maar in Nederland is hij een stamelende man die moeite heeft zijn vorige en huidige leven met elkaar te verenigen. Als hij uiteindelijk vast werk vindt, ziet hij zijn vrouw opbloeien, zij nodigt buren uit, maakt her en der een praatje en zijn zoon begint Iraans te praten met een Nederlands accent. Bolfazl worstelt nog steeds met de taal, op zijn werk zit hij alleen. Hij leert zichzelf Nederlands door woordenboeken en Nederlandse poëzie te lezen.
Het contact met René is kostbaar voor hem en zijn verhalen roepen herinneringen op aan Iran en zijn leven daar wat een prachtige mengeling oplevert van Oosterse dromerigheid en westerse realiteit.

Het is een mooi verhaal, verteld door Bolfazl. Het gaat over het kunnen loslaten en accepteren dat de dingen zijn zoals ze zijn. Ontdekken dat, al dan niet gewild, herinneringen vervagen, dat gedachten ineens niet meer in je moedertaal gedacht worden. Merken dat de banden met je vaderland vervagen en er nieuwe dingen voor in de plaats komen. Beseffen dat je niet alles vast kan houden maar alles moet aanvaarden zoals het is en mee moet gaan met de veranderingen die zich voordoen.
Dit alles is ook nog eens in mooie taal en bewoordingen geschreven...

Je vlucht eigenlijk nooit weg, je keert constant terug. Weggaan bestaat niet. Teruggaan wel. Je vliegt weg, je vliegt hoog, maar valt weer op de plek waar je opgestegen bent. Maar hoewel het de wet van de vlucht was, wilde ik niet op dezelfde plek vallen. Ik wilde verder groeien. Ik had de kans gekregen om eennieuw volk te ontmoeten. Ik wist dat ik nog meer mannen en vrouwen zou ontmoeten die zeker anders waren dan anderen.
In de spiegel zag ik een paar grijze haren bij mijn slaap. Nee, de seizoenen konden niet stil blijven staan. Ze kwamen aan en snelden voorbij.

Ingenaaid, 170 pagina's Verschenen: oktober 2003 Uitgeverij Muntinga, ISBN 9041704701

© Dettie, 22 augustus 2005

Lees de reacties op het Leestafelforum, klik hier!