Applaus zonder handen
Leo Bormans

In een interview wordt aan Leo Bormans gevraagd waar de titel eigenlijk op slaat. Antwoord Leo Bormans:

“Het hoofdpersonage stelt zich vaak dergelijke filosofische vragen: kan je bijvoorbeeld ook applaus geven zonder handen? Het slaat zowel op het circus als op de onmacht van mensen: probeer maar eens ter gelegenheid van 20 jaar kinderrechten applaus te geven als je handen zijn vastgebonden.”

Het moge duidelijk zijn, het is een jeugdboek over de rechten van het kind.

Bjorns vader heeft een circus, zijn moeder is een hele tijd geleden uit de trapeze gevallen en overleden.
Sam, die in het circus werkte, was de grote vriend  en meester van Bjorn, hij leerde Bjorn alles. Maar Sam moest weg, Bjorns vader kon hem niet meer betalen. Als afscheidscadeau kreeg Bjorn Sams muis, Dante, die allemaal kunstjes kan doen. De muis woont in de cappuchon van de trui van Bjorn.
Nu rijdt Bjorn alleen, zonder Sam, met zijn kleine rode vrachtwagen vooruit om affiches op te hangen zodat de mensen weten dat over een week het circus komt. Eigenlijk is Bjorn nog te jong om auto te rijden maar hij is groot en ziet er ouder uit dan hij werkelijk is.
Elke keer als Bjorn in een plaats aankomt roept hij om dat er 's avonds muziek is en dat mensen kunnen komen luisteren naar zijn verhalen. Bjorn verzint en vertelt namelijk de mooiste verhalen. Maar op een avond is hij verdwaald en als het weer licht wordt blijkt dat hij de grens is overgestoken. Hij is nu in het Witte Land waar hij absoluut niet mag komen van zijn vader. Er is in dat land aanvankelijk geen kind te zien maar naderhand ontdekt Bjorn dat de kinderen moeten werken, met hun kleine handen zijn ze uitstekend geschikt om muskietennetten te maken. De kinderen moeten heel lang werken en zijn zo moe dat ze nergens zin in hebben. Ze willen alleen maar slapen.
Bjorn vindt dat heel  verschrikkelijk en zou er graag wat aan willen doen maar het is best gevaarlijk in het Witte Land. Zijn vader wil steeds maar dat hij uit dat land vertrekt maar Bjorn kan het niet. Hij vindt het te erg wat er met de kinderen gebeurt. En dan komt hij in een zigeunerkamp en ontdekt nog veel meer...

Het is altijd lastig om iets te zeggen over een boek waarvan een gedeelte van de opbrengst naar het goede doel gaat. In dit geval geef je door het kopen van het boek financiele steun aan Mobile School, dat straatkinderen in de hele wereld helpt. Op het verhaal zelf is ook niets aan te merken. Door een circus en de  muis Dante in het verhaal te gebruiken wordt het geheel niet al te zwaar. Het is goed geschreven en de problemen van de kinderen worden niet heel  akelig weergegeven hoewel het einde triest is.
Achterin het boek staan de rechten van het kind  en enkele websites over kinderrechten vermeld.

Mijn punt met dit soort boeken is; moet je een jong kind met dergelijke verhalen opzadelen? Het ligt niet aan de vele kinderen zelf dat ze gebukt gaan onder een akelig regime of ernstige armoede. Het wordt kinderen aangedaan door volwassenen. Moet je dan kinderen laten lezen over  leeftijdsgenoten in andere landen die het heel moeilijk hebben? Hoe ze zonder ouders moeten leven, moeten zwerven of keihard werken?
Waarom een kind deze verhalen vertellen? Mag een kind niet nog wat langer kind blijven? Of moet je een kind al op  jonge leeftijd met alles confronteren? Dat is mijn persoonlijke dilemma altijd bij dergelijke boeken.
Maar nogmaals het boek is goed en helder geschreven, mijn complimenten aan de schrijver, er is duidelijk erg goed nagedacht over de manier van vertellen over de schending van kinderrechten.

ISBN 9789044811537 Hardcover, 119 pagina's, Uitgeverij Clavis, oktober 2009
Vanaf 11 jaar

Dettie, december 2009

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER