http://www.theothijssenmuseum.nl

Schoolland
Theo Thijssen

Meester Staal geeft les op een Amsterdamse volksschool en begint net aan het nieuwe schooljaar. Zijn kersverse klasje is keurig afgeleverd door juffrouw Veldman.

'k Bof reusachtig dat ik háár klas krijg, want ze verstaat haar vak en heeft haar stelletje in orde. 'k Glij d'r om zo te zeggen lekker in, niks geen maatregelen nodig; 'k ga gewoon dóór, heb alleen het klasje zo te houden als het is. D'r is een aardige geest in.
En dat zal ik zo houden. Ja, dat zal ik bepaald doen.

Hij weet dan eigenlijk al dat het hem niet zal lukken. Niet dat hij geen orde kan houden maar omdat hij zelf zo'n plezier in de kinderen heeft. Hij voert graag gesprekken met ze en daagt ze uit met een aparte benadering en tja, dat maakt ze soms rumoerig. De sfeer in zijn klas is gemoedelijk en meester Staal wil niets liever dan 'zijn' kinderen wat meegeven waar ze in hun latere leven mee uit de voeten kunnen.
De genegenheid die hij voor zijn leerlingen voelt staat in schril contrast met de mening van zijn vrouw, zij vindt het maar een stel stakkers. Maar meester Staal ziet ze als een individu, als een persoon, met alle goede en minder goede kanten. Hij heeft plezier in Hilletje in 't Veld 'een pienter klein ding, een kind als een zonnestraaltje' en in Fok 'de boef' die Fokkie genoemd wil worden.

Dit alles staat te lezen in het dagboek van Staal. Hij wil niet dat zijn vrouw het leest, die zou zich er maar mee gaan bemoeien en hij is bang dat het plezier in het schrijven dan weg is. Juist omdat niemand het leest durft hij alles eerlijk op te schrijven. Ook zijn eigen onzekerheden en tekortkomingen.
En dat laatste én de liefde voor zijn leerlingen maakt dat het zo'n prettig boek is. Hij leeft mee met zijn klas, piekert over hoe het beter kan. Hij vindt het erg dat er zo weinig leesboekjes zijn. Hij wil dat zijn kinderen zich goed voelen en dat ze zien wat ze kunnen en waard zijn. Hij bespreekt bepaalde dingen die hij moeilijk vindt rond het les geven met zijn zeer gewaardeerde collega Kraak, die met zijn wijze visie altijd een goed antwoord heeft. De kinderen houden op hun beurt van 'hun' meester, met zijn spontane invallen én zijn strengheid. Er is af en toe een geweldige onderlinge symbiose.

Het boek kwam uit in 1925 en in die tijd speelt het verhaal zich ook af.
De school staat in een volkswijk, de ouders hebben nauwelijks geld. Meester Staal ziet er streng op toe dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen de heel arme en iets minder arme kinderen. Reizen is nog iets voor rijke mensen, voor een uitstapje met de klas naar Bussum wordt het hele jaar gespaard. De kinderen schrijven nog op een lei, schriften zijn een luxe. Erg leuk is de ergernis van Staal over het moeten schrijven tussen de lijntjes. De letters zijn idioot groot en daardoor wordt de tekst bijna onleesbaar. Hij leert de kinderen zo gauw mogelijk om te schrijven op gewoon gelinieerd papier. Ook het stuk over uitleggen van staartdelingen is een plezier om te lezen. Staal heeft zo zijn eigen, aparte, methoden om zijn kinderen wat bij te brengen.

Het blijft elke keer weer een plezier om het 'dagboek', van meester Staal te lezen, dit is al de derde of vierde keer dat ik het lees en steeds weer weet Theo Thijssen me te boeien met zijn in prachtige stijl geschreven verhaal. Een heerlijk en eerlijk boek.

ISBN 9789025363277 Hardcover 262 pagina's Athenaeum Polak & Van Gennep september 2007 (in deze uitvoering)

© Dettie, 8 augustus 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER