De afstand tussen jou en mij en de kersenboom
Paola Peretti

Alle kinderen zijn bang voor het donker.
Het donker is een kamer zonder deuren en zonder ramen, met monsters die je pakken en in stilte opeten.
Ik, ik ben niet bang voor het donker, bij mij zit het donker in m'n ogen.

Mafalda (9 jaar) heeft de ziekte van Stargardt wat betekent dat ze langzamerhand blind wordt. Ze ziet nu nog wel wat, maar ze kijkt door een soort mistwolken heen die helaas steeds groter worden. Haar zicht meet ze af naar het aantal stappen dat ze neemt vanaf het moment dat ze de kersenboom op het schoolplein ziet tot aan de boom zelf.  Dat zijn aanvankelijk honderdveertig stappen, zo'n 70 meter.

De kersenboom is belangrijk voor Mafalda, want daarin heeft ze haar kat Ottimo Turcaret gevonden. Maar net zo belangrijk is dat in de boom een reus woont, dat heeft haar oma verteld. 'Die reus is de geest van de boom,' zei ze. Als de boom omgekapt wordt dan verhuist de reus naar een andere boom. Dus toen de boom uit oma's tuin omgezaagd werd, besloot Mafalda dat de reus samen met de geest van oma in de kersenboom van school ging wonen. Dat idee vindt ze fijn.

In die boom heeft ze ook Estella ontmoet, de uit Roemenië afkomstige congierge van school. Mafalda was in de boom geklommen en kon er niet meer uit, haar bril was op de grond gevallen. Ze wilde ook eigenlijk niet meer naar beneden. Want daar waren de dokters die haar vertelden dat ze blind zou worden, boven in de boom kon haar niets gebeuren...  Maar de conciërge is van het soort dat een diepe innerlijke wijsheid bezit en Mafalda's kinderzieltje feilloos aanvoelt. Ze hoort het verhaal van Malfala's ziekte aan en in haar korte onhandige taal, helpt ze Mafalda weer naar beneden. 'Als je dingen niet meer kan, moet je lijst maken. Dan weet je zeker dat je er niet een vergeet,' raadt ze Mafalda aan. 'Estella liegt niet. Alleen waarheid. We gaan lijst van Estella bekijken.' En dat doen ze.

Estella is een zeer wijze vrouw, ook al spreekt ze soms in raadselen voor Mafalda. 'Ze zegt zoveel dingen dat ik denk dat ik wel in het donker zal zitten voor ik weet wat ze betekenen.'  Estella fluit op het schoolplein zodra ze Mafalda ziet, zodat ze weet welke kant ze op moet. Estella is op school haar steun en toeverlaat. Ze is erg direct, ze spreekt inderdaad altijd de waarheid, op haar eigen liefdevolle, begripvolle manier. 'Zoek iets wat je ook zonder ogen kunt doen, wat voor jou wezenlijk is' zegt Estella.  Zij doet tenminste niet alsof er niets aan de hand is, zoals papa en mama of de juf vertelt Malfalda ons.
Estella helpt Malfalda waar ze kan, ondanks dat ze zelf ook haar eigen grote problemen heeft. Ze benadrukt steeds dat Malfalda moet nadenken over het wezenlijke, wat voor haar belangrijk is. Maar dat weet ze nog steeds niet.

Malfalda maakt haar lijst met daarnaast een geheime lijst waarop dingen staan die ze nooit aan iemand zou vertellen, behalve aan Cosimo, de jongen uit het boek De baron in de bomen. Hem vertelt ze alles, haar grootste angsten, haar twijfels. Aan hem vraagt ze ook om hulp voor de tijd dat ze in het donker zal zitten...

We volgen Mafalda in het proces van langzaam blind worden. Veelzeggend is dat het boek uit delen bestaat getiteld zeventig meter, zestig meter, vijftig meter.
In die delen lezen we wat er in die periode gebeurt. Langzamerhand vallen er steeds meer stukjes van Malafalda's gewone leven weg omdat ze het gewoonweg niet meer ziet, ze kan geen keeper meer zijn bij voetballen, ze ziet de poolster (het kaarsje dat de maan aansteekt, volgens oma) niet meer. Gelukkig heeft ze haar aardige klasgenoot Fillippo en het vertrouwde thuis nog, maar dan melden mama en papa dat ze gaan verhuizen.
Mafalda trekt haar plan. Ze besluit om, net als Cosimo, in de kersenboom bij school te gaan wonen...

Het bijzondere is dat het geen zielig boek is geworden. Het is zoals het is. Dat de jonge Malfalda daar haar gevoelens bij heeft is vrij normaal en haar besluit in de boom te gaan wonen lijkt een logisch gevolg. De schrijfster zelf ondergaat hetzelfde proces als Malfalda, ook zij wordt langzaam blind. Denkelijk is het boek daarom ook zo invoelend geschreven, het klopt allemaal. Juist daarom is het zo indrukwekkend. Vooral de voorbereidingen om het plan ten uitvoer te brengen zijn prachtig.
Grote aanrader voor jong en oud!

ISBN 9789402730104 | Hardcover | 190 pagina's | Harper Collins | 18 september 2018
Vertaald door Ada Duker en Henrieke Herber | Cross over boek. Leeftijd van ca. 13 tot 100

© Dettie, 3 oktober 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER